گروهی از کشورها به رهبری کانادا روز پنجشنبه ۱۳ خرداد اعلام کردند که از طرف خانواده قربانیان سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین خواستار دریافت غرامت از ایران شدهاند.
یگان موشکی سپاه پاسداران ایران صبح ۱۸ دی ۱۳۹۸ با شلیک پدافند خود پرواز شمارهٔ ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین با ۱۷۶ سرنشین از جمله ۸۵ تبعه کانادا را سرنگون کرد که همه آنها کشته شدند.
ایران سه روز بعد از این حادثه اعلام کرد که سپاه پاسداران «به اشتباه» هواپیمای بوئینگ ۷۳۷-۸۰۰ را هدف قرار دادهاند.
دادگاه عالی اونتاریو در کانادا اما در حکمی اعلام کرده است که سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران اقدامی «عامدانه» و «تروریستی» بود.
بیشتر در این باره: دیدبان حقوق بشر: خانوادههای جانباختگان هواپیمای اوکراینی از سوی حکومت ایران تحت فشارندبریتانیا، کانادا، سوئد و اوکراین در بیانیه مشترکی تاکید کردهاند دو موشکی که ایران به سوی هواپیمای مسافربری شلیک کرده و همچنین «اهمالکاریهای» آن در تهیه گزارش مربوطه، «به مثابه نقض قوانین بینالمللی» است.
این کشورها ضمن فراخواندن ایران برای آغاز مذاکرات رسمی پیرامون پرداخت غرامت به بازماندگان در بیانیه خود تاکید کردند که جمهوری اسلامی باید مسئولیت حقوقی خود در اینباره را به انجام برساند.
چهار کشور یادشده همچنین در بیانیه جداگانهای اعلام کردند که افغانستان در مذاکرات پیش روی شرکت نخواهد داشت چرا که تمرکز خود را بر درگیریهای داخلی گذاشته است.
سازمان هواپیمایی ایران در آخرین گزارش خود گفته که نیروهای ایران در میانه تنشها با ایالات متحده در آن زمان در حالت آمادهباش بودهاند. اما اوکراین که در این حادثه ۱۱ شهروند خود را از دست داده است، این گزارش را «تلاشی برای پنهان کردن علت» این تراژدی دانسته و کانادا نیز عنوان کرده که گزارش ایران متکی بر شواهد محکمی نیست.
کانادا و سه کشور دیگر میگویند که در پی دریافت غرامتی منصفانه برای خانواده قربانیان این حادثه فارغ از ملیت آنها و نیز بر اساس قوانین بینالمللی هستند.
Your browser doesn’t support HTML5
آنها همچنین خواستار اعتراف ایران به تخلف خود، عذرخواهی رسمی، شفافیت در محاکمه عاملان حادثه، بازگرداندن اشیای مسروقه قربانیان و نیز ارائه روایت کامل اتفاقاتی شدهاند که منجر به سرنگونی هواپیمای اوکراینی شد.
هیأت دولت ایران قبلا مصوب کرده بود که مبلغ ۱۵۰ هزار دلار به بازماندگان ایرانی و غیرایرانی قربانیان سرنگونی هواپیمای اوکراینی پرداخت شود اما بسیاری از خانوادهها این مبلغ را رد کرده بودند.
برخی از خانوادهها همراه با دولتهای کانادا و اوکراین با «عمدی خواندن شلیک موشک توسط سپاه پاسداران» خواستار توضیح قانعکننده ایران در این زمینه شدهاند.
معاون وزیر خارجه ایران روز ۱۱ خرداد مدعی پرداخت غرامت به تعدادی از خانوادههای جانباختگان هواپیمای اوکراینی سرنگون شده شد.
محسن بهاروند در جریان سفر به کییف، پایتخت اوکراین، و دیدار با مقامات ایکائو گفته است «تاکنون تعدادی از خانوادههای جانباختگان سانحه هواپیمای اوکراینی غرامت دریافت کردهاند».