دولت کانادا به شکل رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به عنوان «سازمان تروریستی» اعلام کرد و از شهروندان خود خواست ایران را ترک کنند.
به دنبال این اقدام دولت کانادا، جاستین ترودو، نخست وزیر این کشور در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «سپاه از این پس در فهرست گروه‌های تروریستی کانادا قرار دارد.»
به نوشته خبرگزاری فارس، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه با محکوم کردن این تصمیم کانادا گفته است: «این اقدام مشمئزکننده هیچ تأثیری در تولید قدرت مشروع و بازدارنده و افزایش سطح و دامنه اقتدار سپاه ندارد.
او افزوده است که «حقوق خود را در پاسخ متناسب و متقابل محفوظ می‌دانیم.»
کنعانی این تصمیم دولت کانادا را «حرکتی خصمانه و مغایر با موازین و اصول پذیرفته شده حقوق بین‌الملل از جمله برابری حاکمیت‌ها و عدم مداخله در امور داخلی دولت‌ها و مصداق تعرض به حاکمیت ملی ایران خواند» و آن را شدیداً محکوم کرد.
او همچنین مدعی شد که سپاه پاسداران «نهادی حاکمیتی برآمده از متن ملت ایران» است.
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که شهروندان ایرانی در تأسیس یا ادامه فعالیت گروه مسلح سپاه پاسداران حق رأی و نظر نداشته‌اند و شهروندان معترض بارها در اعتراضات سراسری خود شعارهایی چون «بسیجی، سپاهی، داعش ما شمایی» سر داده‌اند.
دومینیک لوبلان، وزیر امنیت عمومی کانادا، روز چهارشنبه ۳۰ خرداد در یک نشست خبری گفته بود که دولت این کشور تصمیم گرفته سپاه پاسداران را «تحت مقررات کیفری» به عنوان سازمان تروریستی به شمار بیاورد.
او جمهوری اسلامی را به «حمایت از تروریسم» نقض حقوق بشر در «داخل و خارج از ایران» و همچنین «تمایل به بی‌ثبات‌سازی نظم بین‌المللی قانون‌محور» متهم کرد.
آقای لوبلان به خبرنگاران گفت: «کانادا از همه ابزارهای ممکن برای مبارزه با اقدامات تروریستی سپاه پاسداران استفاده می‌کند.»
او افزود اعلام سپاه پاسداران به عنوان سازمان تروریستی بر اساس «مدارک بسیار قوی و قانع‌کننده» صورت می‌گیرد.
وزیر امنیت عمومی در کابینه جاستین ترودو همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا اقدام کانادا تا این حد زمان برد، تصریح کرد تصمیم برای تروریستی دانستن سپاه پاسداران بر اساس «قانون و توصیه سازمان‌های امنیتی» اتخاذ شده و نتیجه فشارهای سیاسی نیست.
پس از آنکه دولت کانادا سپاه پاسداران را به عنوان سازمان تروریستی اعلام کرد وزیر خارجه این کشور، ملانی جولی، با اشاره به اینکه اتاوا از چند سال پیش روابط دیپلماتیک خود را با تهران قطع کرده است، به کانادایی‌ها توصیه کرد که از سفر به ایران خودداری کنند.
او اضافه کرد: «برای کسانی که در حال حاضر در ایران هستند، زمان بازگشت به خانه فرا رسیده است.»
نمایندگان اپوزیسیون در پارلمان کانادا مدت‌هاست که خواستار قرار گرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی شده بودند، اما دولت لیبرال جاستین ترودو تاکنون عملی شدن این اقدام را رد کرده و گفته بود که انجام این کار «عواقب ناخواسته‌ای» را به دنبال دارد.
با این حال، جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، دی ماه سال گذشته در مراسم یادبود قربانیان هواپیمای سرنگون‌شده اوکراینی گفت دولتش به دنبال راه‌هایی برای افزودن نام سپاه پاسداران به فهرست سازمان‌های تروریستی است.
او گفت: «می‌دانیم که برای پاسخگو کردن رژیم ایران باید کارهای بیشتری انجام دهیم و به این کارها، از جمله جست‌وجوی راه‌هایی برای فهرست کردن سپاه پاسداران به عنوان سازمان تروریستی، ادامه خواهیم داد.»
خانواده‌های این قربانیان طی چهار سال گذشته از دولت کانادا خواسته‌اند سپاه پاسداران را به عنوان گروه تروریستی اعلام کند.
واکنش‌های دیگر
انجمن خانواده‌های قربانیان پرواز اوکراینی چهارشنبه با انتشار بیانیه‌ای از اقدام دولت کانادا در قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی استقبال کرد.
در این بیانیه به نقش سپاه پاسداران در سرنگون کردن پرواز پی‌اس ۷۵۲ بر فراز فرودگاه بین‌المللی تهران و کشته شدن ۱۷۶ مسافر اشاره شده است.
انجمن خانواده‌های قربانیان پرواز اوکراینی نوشته است: «سپاه پاسداران از بدو تاسیس در سال ۱۳۵۸ به سرکوب معترضان و مخالفان حکومت اسلامی نه فقط در ایران، بلکه در سراسر دنیا مشغول بوده است. سپاه پاسداران همچنین نقشی گسترده در سرکوب خونین اعتراضات آبان ۱۳۹۸ و جنبش زن، زندگی، آزادی داشته است.»
شاهزاده رضا پهلوی، ولیعهد پیشین ایران، از اقدام دولت کانادا در تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استقبال کرده است.
رضا پهلوی در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است: «این یک گام مهم برای پاسخگو کردن رژیم جنایتکار جمهوری اسلامی و پیشبرد جنبش دموکراتیک مردم ایران است.»
او در ادامه تاکید کرد که اکنون نوبت اروپا است که «سپاه را در لیست تروریستی» خود قرار دهد.
حامد اسماعیلیون، فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی، در یک پیام ویدئویی که در صفحهٔ خود در ایکس منتشر کرد، ضمن اعلام خبر قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی از سوی دولت کانادا، گفت: «ما هرگز قاتلین عزیزانمان و قاتلین عزیزان ایران را نه فراموش می‌کنیم و نه می‌بخشیم.»
آقای اسماعیلیون در این پیام ضمن تشکر از دولت کانادا و فعالان سیاسی، «از مردم عزیز ایران که با شجاعت مقابل این سازمان جهنمی ایستاده‌اند» تشکر کرد.
مسیح علی‌نژاد، فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی نیز روز چهارشنبه، ۳۰ خردادماه، با تشکر از نهادها و افرادی چون حامد اسماعیلیون و نازنین افشین‌جم که در این زمینه نقش داشتند، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «حالا باید بیشتر تلاش کنیم و از این فرصت بهره ببریم تا فشار را بر کشورهای دیگر بیشتر کنیم.»
خانم علی‌نژاد در ادامه گفت باید از کشورهای دیگر بخواهیم «سپاه پاسداران جمهوری اسلامی را در لیست سازمان‌های تروریستی خود قرار داده و برای جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی، به زنان ایرانی نیز بپیوندند».
در میان مسئولان جمهوری اسلامی، به نوشته خبرگزاری فارس، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه با محکوم کردن این تصمیم کانادا گفته است: «این اقدام مشمئزکننده هیچ تأثیری در تولید قدرت مشروع و بازدارنده و افزایش سطح و دامنه اقتدار سپاه ندارد.
او افزوده است که «حقوق خود را در پاسخ متناسب و متقابل محفوظ می‌دانیم.»
در همین حال، کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه در شبکه ایکس تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران از سوی دولت کانادا را «خصمانه» خواند و آن را محکوم کرد.
این مقام قوه قضائیه با اشاره به این که «اقدام خصمانه و مغایر با اصول حقوق بین‌الملل کانادا را به شدت محکوم» می‌کند گفته است که سپاه پاسداران «مسئولیت پاسداری از امنیت ملی و مقابله با تروریسم در منطقه را برعهده دارد.»
مجلس عوام کانادا روز ۱۹ اردیبهشت به اتفاق آرا طرح قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی را تصویب کرد.
این طرح غیر الزام‌آور که با پیشنهاد کمیته دادگستری مجلس نمایندگان ارائه شده بود، از دولت کانادا می‌خواست تا سپاه پاسداران را به عنوان یک نهاد تروریستی در کانادا معرفی کند.
پیش از این مجلس کانادا در خرداد ۱۳۹۷ طرح غیر الزام‌آور مشابهی را تصویب کرده بود.
دولت کانادا در ماه‌های اخیر با فشارهای فزایند‌ه‌ای روبه‌رو بوده است تا سپاه پاسداران را بر اساس قانون کیفری به عنوان یک گروه تروریستی معرفی کند.
احزاب مخالف دولت جاستین ترودو پس از حمله هوایی ایران به اسرائیل درخواست‌های خود را برای افزودن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فهرست سازمان‌های تروریستی تشدید کردند.
در اکتبر ۲۰۲۲، اتاوا تصریح کرد که چنین اقدامی ممکن است «به‌طور غیرمنصفانه»، موجب بازداشت آن دسته از ایرانیان درکانادا شود که زمانی در این نیرو به اجبار فعالیت کرده و در حال حاضر از کشور فرار کرده و به کانادا آمده‌اند.
کانادا پیش از این، نیروی قدس، شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده است. همچنین اتاوا از سال ۲۰۱۲ روابط دیپلماتیک خود را با تهران قطع کرده است.
شبکه سی‌بی‌سی کانادا روز چهارشنبه در گزارشی نوشته بود هنگامی که گروهی در فهرست تروریستی قرار می‌گیرد، پلیس این کشور می‌تواند هر کسی را که از نظر مالی یا مادی از این گروه حمایت می‌کند متهم کند و بانک‌ها هم می‌توانند دارایی‌هایشان را مسدود کنند.
بیشتر در این باره: ترودو: به دنبال قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی هستیمدر اکتبر ۲۰۲۲، کانادا اعلام کرد که ورود رهبران ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به این کشور ممنوع می‌کند و وعده تحریم‌های هدفمند بیشتری را داد.
در آن زمان، کریستیا فریلند، معاون نخست‌وزیر گفته‌بود که «سپاه پاسداران یک سازمان تروریستی است.»
دی ماه سال گذشته نیز دومینیک لوبلان کنار گذاشته شدن گزینه تروریستی خواندن سپاه پاسداران را رد کرد و گفت: «دولت ما همیشه به دنبال اقداماتی برای تقویت امنیت ملی و پاسخگویی به سازمان‌های تروریستی است.»
هانا نویمن، نماینده آلمان در پارلمان اروپا، روز پنج‌شنبه با هم‌رسانی پست جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، در مورد تروریستی اعلام شدن سپاه، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بیایید به کانادا و برخی کشورهای دیگر بپیوندیم و سپاه پاسداران انقلاب را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دهیم.»
افزایش درخواست‌ها در استرالیا برای قراردادن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی
پس از اعلام نام سپاه به عنوان یک «سازمان تروریستی» از سوی کانادا، شماری از چهره‌های سیاسی و نیز تشکل‌های ایرانی ساکن استرالیا، خواستار اقدام مشابه دولت استرالیا شدند.
اتحادیه نهادهای ایرانی استرالیا در صفحه خود در فیس‌بوک، نامه‌ای خطاب به نخست‌وزیر، وزیر خارجه و دادستان کل استرالیا، را منتشر کرده که اقدام کانادا در تروریست شناختن سپاه را «گامی حیاتی برای امنیت بین‌المللی» خوانده است.
در این نامه به صراحت از دولت استرالیا خواسته شده سپاه پاسداران و سپاه قدس، شاخه برون‌مرزی آن را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار دهد.
در این نامه آمده که «زمان تردید به پایان رسیده است و ایمنی و امنیت شهروندان ما و جامعه جهانی نیازمند اقدام فوری است.»
این نامه همچنین بر «حمایت» جامعه ایرانیان ساکن استرالیا از اقدام دولت در این زمینه تأکید کرده است.
سناتور کلر چندلر، از سناتورهای مخالف دولت استرالیا نیز با استقبال از اقدام کانادا، درخواست مشابهی را از کابینه فعلی کشورش مطرح کرده است.
نازنین بنیادی، هنرمند و فعال حقوق بشر ایرانی نیز از اتحادیه اروپا، استرالیا و بریتانیا خواسته اقدام کانادا را تکرار کنند.