کاهش «۶۵ درصدی» خطر سرطان‌های مهلک پوست با واکسن شرکت‌های مدرنا و مِرک

شرکت‌های داروسازی مدرنا و مِرک روز دوشنبه ۱۵ خرداد گزارش دادند که نتایج میان مرحله­‌ای تجویز واکسن ضد سرطان محصول مشترک این دو شرکت از خطر گسترش مهلک‌ترین نوع سرطان پوست ۶۵ درصد پیشگیری می‌کند.

نتایج پژوهش و آزمایش بالینی این دارو که از نوع واکسن­‌های «آر. ان.‌ای پیام‌رسان» است به جلسه سالانه انجمن پزشکان تومورشناسی آمریکا ارائه شد.

پژوهش­‌های قبلی نیز نشان داده بود که تجویز هم­زمان واکسن ضد­سرطان محصول شرکت مدرنا با داروی «کیترودا» محصول شرکت مرِک احتمال مرگ بر اثر ابتلا به ملانوما و یا بازگشت آن را ۴۴ درصد کاهش می­‌دهد.

ملانوما نوعی خطرناک از سرطان پوست بوده که منشا آن سلول‌های دارای ملانین است و به‌صورت تومور بدخیم ظاهر می­‌شود و به سرعت گسترش می­‌یابد.

نتایج این پژوهش تازه­‌ترین مورد از دستاوردهای موفقیت‌آمیز استفاده از فناوری «آر. ان.‌ای پیام‌رسان» است که در تولید واکسن­‌های کووید ۱۹ نقش موثری ایفا کرد. از این فناوری می­‌توان برای تولید واکسن­‌های مشخص برای هر بیمار استفاده کرد که به سیستم ایمنی بدن آموزش می‌دهد به نوع مشخصی از سلول‌های سرطانی در تومور حمله کند.

بیشتر در این باره: گران‌ترین داروی جهان چیست و چه کاربردی دارد؟

تلاش پژوهشگران برای تولید واکسن­‌های ضد سرطان در دهه­‌های اخیر به نتایج محدودی دست یافته است. کارشناسان معتقدند که واکسن­‌های «آر.ان.‌ای پیام‌رسان» که ظرف هشت هفته می‌تواند تولید شود همراه با تجویز داروهای ویژه برای تحريک و تقویت سیستم ایمنی بدن، می­‌تواند به خلق روش­‌های جدید درمان سرطان کمک کند.

دکتر جین هیلی، مدیر بخش سرطان در شرکت داروسازی مِرک، گفت: «امید این است که روش­‌های جدیدی برای درمان سرطان کشف شود که با مختصات تومورهای هر بیمار انطباق داشته باشد و تجویز آن قابل تحمل­‌تر باشد.»

نتيجه همکاری دو شرکت داروسازی مدرنا و مِرک یکی از مجموعه داروهای ترکیبی و بسیار قوی برای تحریک سیستم ایمنی بدن برای حمله به سلول‌های سرطانی با استفاده از فناوری واکسن­‌های «آر.ان.‌ای پیام‌رسان» است.

شرکت «بیو‌ان‌تِک»، همکار فایزر در تولید واکسن کووید، در حال حاضر با شرکت داروسازی «گریستون بیو» با استفاده از همین فناوری مشغول توسعه مورد دیگری از واکسن ضد­سرطان است.

تمامی این واکسن­‌ها فقط آنتی­‌ژن­‌های توموری را که محصول جهش سلول‌های سرطانی است هدف می‌گیرند. به این ترتیب سیستم ایمنی بدن فقط پروتئین­‌های آنتی‌ژن را می‌کشند و به سلول‌ها و بافت­‌های سالم آسیب نمی‌زنند.

نکته اساسی در تجویز و موثر بودن این نوع داروها تشخیص دقیق جهش­‌هایی است که به سرطان منجر می‌شود.

به این منظور، کل و یا بخشی از تومور را از بدن بیمار خارج می‌کنند و با استفاده از روش­‌های پیشرفته تشخیص دی‌ان‌ای، ترکیب ژنتیک آن‌ها مشخص می‌شود. از فناوری هوش مصنوعی نیز برای پیش­‌بینی جهش‌های سلولی که باید هدف قرار بگیرند استفاده می­‌شود.

در این مدت معمولا به بیماران داروهایی نظیر «کیترودا» محصول شرکت مِرک و یا «تسنتریگ» محصول شرکت روشه تجویز می‌شود که از پنهان‌شدن سلول‌های سرطانی در برابر تهاجم سیستم ایمنی بدن جلوگیری می‌کند.

بیشتر در این باره: نوع جدید آزمایش خون «توان تشخیص بیش از ۵۰ نوع سرطان را دارد»

شرکت­‌های داروسازی مدرنا و مِرک همکاری خود در این زمینه را از سال ۲۰۱۶ شروع کردند. همکاری شرکت آلمانی بیو‌ا‌ن‌تک با شرکت داروسازی گریستون بیو نیز از سال ۲۰۱۷ آغاز شده‌ ­است.

از همان زمان مشخص بود که فعال کردن سیستم ایمنی بدن برای حمله به تومورها در درمان سرطان­‌هایی نظیر ملانوما که عامل آن سلول‌های به­‌شدت جهش یافته است، می­‌تواند موثر باشد.

اما در مورد سرطان­‌هایی که تومور عامل آن تا این حد جهش­‌یافته نیست در حال حاضر امیدواری­‌ها بسیار اندک است.

به همین دلیل، اگر پژوهش­‌ها در مورد تجویز همزمان واکسن­‌های «آر.ان.‌ای پیام‌رسان» و داروی ویژه تحریک سیستم ایمنی بدن برای درمان انواع سرطانی که اصطلاحا «کند» ناميده می­‌شوند به نتیجه برسد تحول بسیار مهمی خواهد بود.

به عنوان نمونه، با استفاده از روش‌های درمانی فعلی حدود ۹۰ درصد از مبتلایان به سرطان پانکراس که از نوع سرطان­‌های «کند» تلقی می­‌شود ظرف کمتر از پنج سال جان خود را از دست می­‌دهند.

بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز/ش.ر/ک.ر