کن ۲۰۲۲؛ صف پرشمار سینماگران ایرانی داخل و خارج از کشور

مسئولان بخش‌های مختلف جشنواره فیلم کن طی روزهای گذشته فهرست فیلم‌های پذیرفته شده دوره هفتاد و پنجم این جشنواره معتبر جهانی را اعلام کردند.

این دوره جشنواره کن پس از دو سال، نخستین دوره‌ای است که در زمان معمول همیشگی‌اش در اواخر بهار برگزار می‌شود. همه‌گیری جهانی ویروس کرونا باعث شد دوره سال ۲۰۲۰ برگزار نشود و دوره سال ۲۰۲۱ با کاهش از تعداد برنامه‌ها و مهمانان، با دو ماه تاخیر برگزار شد. با کاهش محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری، انتظار می‌رود دوره پیش روی جشنواره کن با تعداد زیادی از مهمانان و با عمان هیاهو و خبرسازی‌های معمول برگزار شود.

بر مبنای آنچه تاکنون اعلام شده علاوه بر نمایش ساخته‌های تازه تعداد قابل توجهی از فیلمسازان شناخته شده دنیا، باید شاهد حضور پرتعداد سینماگران ایرانی در دوره پیش روی جشنواره فیلم کن هم باشیم. نکته قابل توجه در این حضور پرتعداد، ترکیب متفاوت سینماگرانی است که از داخل و خارج از ایران به جشنواره کن هفتاد و پنجم می‌روند.

Your browser doesn’t support HTML5

صحنه؛ ویژه معرفی فیلم‌های کن ۲۰۲۲

جریان رسمی سینمای ایران که ذیل مجوزهای وزارت ارشاد جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند امسال دو نماینده در جشنواره کن خواهد داشت. در بخش مسابقه فیلم «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی به نمایش درخواهد آمد. این نخستین حضور آقای روستایی در بخش مسابقه کن محسوب می‌شود و او به جمع عباس کیارستمی، جعفر پناهی، محسن مخملباف، سمیرا مخملباف، اصغر فرهادی، ناصر تقوایی و ابوالفضل جلیلی می‌پیوندد که پیشتر با فیلم‌هایشان در بخش مسابقه دوره‌های پیشین جشنواره کن حضور داشتند.

ترانه علیدوستی، نوید محمدزاده، پیمان معادی، سعید پورصمیمی و فرهاد اصلانی بازیگران اصلی فیلم «برادران لیلا» هستند که گفته می‌شود مضمونی مرتبط با مسائل اجتماعی پیرامون اعضای یک خانواده‌ زیر فشار مشکلات اقتصادی دارد. «ابد و یک روز» و «متری شیش و نیم» دو فیلم پیشین سعید روستایی از آثار مورد توجه سال‌های گذشته سینمای ایران بودند که جوایزی از جشنواره فیلم فجر هم گرفتند. فیلم «متری شیش و نیم» در فرانسه هم اکران موفقی داشت و نامزد دریافت جایزه سزار (معروف به اسکار فرانسه) در رشته بهترین فیلم خارجی شد.

در بخش جنبی هفته منتقدان هم که در آن ساخته‌های اول و دوم فیلمسازان به نمایش در می‌آید، فیلم «تصور» ساخته علی بهراد حضور دارد. در این فیلم که از آن به عنوان یک فیلم جاده‌ای رمانتیک یاد شده، لیلا حاتمی و مهرداد صدیقیان بازی می‌کنند. این فیلم ساخته اول بلند سازنده‌اش محسوب می‌شود.

بیشتر در این باره: حضور دو کارگردان ایرانی در بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۲۲

هر دو فیلمی که از جریان رسمی سینمای داخل ایران در جشنواره کن پذیرفته شده‌اند، نام جواد نوروزبیگی را به عنوان تهیه‌کننده دارند. این برای نخستین بار است که یک تهیه‌کننده ایرانی با دو فیلم در بخش‌های مختلف جشنواره کن حضور پیدا می‌کند. آقای نوروزبیگی از تهیه‌کنندگان فعال سال‌های اخیر سینمای ایران است که سابقه تهیه‌کنندگی فیلم‌های زیادی در دهه ۹۰ چون «خون شد» به کارگردانی مسعود کیمیایی، «بی‌همه چیز» به کارگردانی محسن قرائی، «اعترافات ذهن خطرناک من» به کارگردانی هومن سیدی و «ملبورن» به کارگردانی نیما جاویدی را در کارنامه دارد.

آقای نوروزبیگی به عنوان مشاور نظامی تولید فیلم‌هایی مرتبط با جنگ ایران و عراق در اوایل دهه ۷۰ وارد سینما شد. روزنامه جوان نزدیک به سپاه پاسداران ۲۵ بهمن سال ۱۳۹۳ در مطلبی از او به عنوان یکی از افسران ارشد سپاه پاسداران نام برد. در تیتراژ پایانی فیلم «آژانس شیشه‌ای» ساخته ابراهیم حاتمی کیا از او با ذکر درجه سرهنگ پاسدار تشکر شده است.

سینماگران ایرانی‌تبار فعال در خارج از کشور هم امسال در جشنواره کن نماینده‌ای دارند. فیلم «عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی به عنوان محصولی از دانمارک، سوئد، فرانسه و آلمان در بخش مسابقه به نمایش در می‌آید. نام آقای عباسی سال ۲۰۱۸ با فیلم «مرز» به عنوان یک استعداد نوظهور در جشنواره کن مطرح شد. فیلمی که همان سال جایزه بهترین فیلم بخش نوعی نگاه کن را گرفت. «عنکبوت مقدس» از نگاه یک روزنامه‌نگار زن، وقوع قتل‌های زنجیره‌ای زنان تن‌فروش را که چند سال پیش در شهر مشهد روی داد، روایت می‌کند.

مهدی بجستانی و زر امیرابراهیمی بازیگران اصلی این فیلم هستند که فیلمبرداری آن در کشور اردن انجام شده است. تعداد دیگری از بازیگران ایرانی‌تبار مانند آرش آشتیانی، فروزان جمشیدنژاد، سارا فضیلت، سینا پروانه و نیما اکبرپور در این فیلم ۱۱۵ دقیقه‌ای که گفته می‌شود روایت جسورانه و بی‌پروایی با نگاهی به نقش مذهب به موضوع قتل‌های فردی به نام سعید حنایی دارد. آقای حنایی در ادبیات رسانه‌ای ایران به «قاتل عنکبوتی» معروف شد.

کنجکاوی‌ها درباره این فیلم زیاد است و حتی نشریه معتبر ورایتی پس از اعلام نام آن، از تی‌یری فرمو، دبیر هنری جشنواره کن درباره مضمونش پرسید و آقای فرمو در پاسخ گفت: «این فیلم از نظر ظاهری فیلم سیاسی نیست، بلکه یک تریلر پلیسی است درباره قاتلی زنجیره‌ای. اما این ژانر فیلم پلیسی وسیله‌ای است برای تاباندن نور بر دنیای زیرزمینی یک جامعه، نشان دادن شب و سایه‌ها.»

درباره همین موضوع به تازگی فیلمی در سینماهای ایران به نام «عنکبوت» به کارگردانی ابراهیم ایرج‌زاد و به تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی اکران شده است.

با حضور فیلم «عنکبوت مقدس» در بخش مسابقه جشنواره کن، علی عباسی به مرجان ساتراپی به عنوان کارگردانان ایرانی‌تبار برآمده از ساختارهای سینمایی خارج از کشور می‌پیوندد که در بخش مسابقه این جشنواره معتبر حضور داشته‌اند.

گل‌شیفته فراهانی بازیگر شناخته شده، دیگر سینماگر ایرانی‌تباری است که فیلمی در بخش مسابقه این دوره جشنواره فیلم کن دارد. او که بیش از یک دهه است پس از خروج از ایران، بازیگر آثار مختلفی از جمله از فیلمسازان شناخته شده‌ای چون جیم جارموش بوده، در فیلم آرنو دپلشن، فیلمساز تقدیر شده فرانسوی بازی کرده است. در این فیلم با نام «برادر و خواهر» ماریون کوتیار و ملویل پوپو بازیگران شناخته شده هم بازی می‌کنند.

مسئولان جشنواره فیلم کن روز پنج‌شنبه همچنین ۳ فیلم به بخش مسابقه و ۴ فیلم به بخش نوعی نگاه دوره هفتاد و پنجم این جشنواره اضافه کردند. یکی از فیلم‌های بخش نوعی نگاه به نام «بیشتر از همیشه» ساخته امیلی عاطف، کارگردانی ایرانی - فرانسوی است که به عنوان محصولی از آلمان و فرانسه معرفی شده است.

در فهرست فیلم‌های اعلام شده در بخش مسابقه آثاری از دیوید کراننبرگ، روبن استلوند، پارک چان ووک، جیمز گری، برادران داردن، هیروکازو کورئه‌دا، کلر دنی، کلی ریکارد و کریستین مونجیو، فیلمسازان تقدیر شده دوره‌های مختلف به چشم می‌خورد که از حالا نوید یک رقابت به شدت سطح بالا را می‌دهند.

سایه تهاجم نظامی روسیه به اوکراین هم مطابق انتظارها بر جشنواره است. مسئولان جشنواره کن پیشتر گفته بود اجازه حضور مقام‌های رسمی دولت روسیه را در این دوره نخواهند داد با این همه نام یک فیلمساز روس در بخش مسابقه به چشم می‌خورد. کیریل سربرنیکوف، فیلمساز منتقد حکومت ولادیمیر پوتین که پیشتر دو فیلم از ساخته‌هایش در دوره‌های پیشین جشنواره کن حاضر بود، با فیلم جدیدش به نام «همسر چایکوفسکی» در بخش مسابقه حضور خواهد داشت. او که چند سالی بخاطر صدور حکم ممنوع الخروجی اجازه خروج از روسیه را نداشت، چند ماه پیش توانست روسیه را ترک کند و انتظار می‌رود شخصا در جشنواره حاضر شود. از اوکراین هم دو فیلم در بخش‌های مسابقه و نوعی نگاه و همچنین یک فیلم هم در بخش دو هفته کارگردانان به نمایش درخواهد آمد.

فیلم‌های بخش‌های مختلف جشنواره کن در حالی اعلام شده که هنوز مشخص نیست چه کسی ریاست هیئت داوران این دوره جشنواره کن را برعهده دارد. این اتفاق کم سابقه‌ای محسوب می‌شود که در فاصله کوتاهی تا آغاز این جشنواره هنوز نام رئیس هیئت داوران مشخص نیست.

تی‌یری فرمو مدیر هنری جشنواره کن گفته است همچنان در حال رایزنی و مذاکره برای انتخاب داوران هستند. پیشتر ورایتی از احتمال انتخاب اصغر فرهادی، فیلمساز شناخته شده به عنوان رئیس هیئت داوران خبر داده بود.

جشنواره فیلم کن امسال از ۲۷ اردیبهشت تا ۷ خردادماه در این شهر ساحلی جنوب فرانسه برگزار می‌شود.