«لی آیاکوکا» و موجی که در صنعت خودروی آمریکا به راه انداخت

موستانگ کوپه از سال ۱۹۶۷

لی آیاکوکا را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین مردان تاریخ صنعت خودروسازی جهان دانست؛ او که در نخستین روزهای تابستان امسال در سن ۹۴ سالگی درگذشت، موجی در صنعت خودروی آمریکا به راه انداخت و دو شرکت بزرگ را دوباره احیا کرد.

پس از هنری فورد (۱۸۶۳-۱۹۴۷) لی آیاکوکا را می‌توان دومین فرد تاثیرگذار شرکت فورد و یکی از ۱۰ فرد تاثیرگذار در صنعت خودروی آمریکا دانست. او با معرفی فورد موستانگ چنان شوری را در میان خودروبازان ایجاد کرد که همچنان ادامه دارد.

وی همچنین توانست در زمان فعالیت خود در صنعت خودروی آمریکا روح تازه‌ای در پیکر این صنعت بدمد و شرکت‌های فورد و کرایسلر را دوباره احیا کند.

او را همچنین می‌توان یکی از اصلی‌ترین افراد در ایجاد عشق به خودروهای آمریکایی در جهان دانست.

لیدو آنتونی آیاکوکا در سال ۱۹۲۴ در پنسیلوانیا متولد شد. وی با هدف ورود به صنعت خودرو در سال ۱۹۴۲ با مدرک مهندسی صنایع از دانشگاه پنسیلوانیا فارغ‌التحصیل شد، در سن ۲۲ سالگی و پس از اتمام تحصیلاتش به استخدام شرکت فورد درآمد، و در سن ۳۶ سالگی و پس از چندین سال تجربه در این شرکت، بالاخره به یک شغل مدیریتی مهم دست پیدا کرد.

در این زمان اوضاع فورد اصلا خوب نبود و در مقابل شورولت و کرایسلر نبض بازار را با خودروهایی که در ایران معروف به کشتی بودند، در اختیار داشتند. شورولت ایمپالا یکی از خودروهای مهم آن سال‌ها بود. در برابر این سبک (خودروهای بزرگ و کشیده موسوم به کشتی)، شرکت فورد به رهبری آیاکوکا سعی کرد برای تغییر در روند بازار طرحی جدید را ایجاد کند. موستانگ همان ایده ناب آیاکوکا بود؛ خودرویی که نسبت به خودروهای آن روز بازار آمریکا چندان پهن نبود و با قیمت مناسب حس و حال بسیار اسپرتی داشت.

یاکوکا در سال ۲۰۰۵ در کنار یک کرایسلر چرمن

در سال ۱۹۶۴ زمانی که موستانگ به نمایشگاه نیویورک رفت ۲۲ هزار خودرو پیش‌فروش شد. این خودرو روی شاسی محصول بسیار ناموفق فورد با نام فالکون ساخته شده بود. اما با یک تغییر نگرش در طراحی خودرو، اسب سرکش آمریکایی که موستانگ نام داشت متولد شده بود.

در سال اول، بیش از ۳۰۰ هزار سفارش برای موستانگ ثبت شد. یک ایده خلاق روی خودرویی شکست‌خورده، فورد را از خطر ورشکستگی نجات داد. اما این تازه اول داستان بود. لی یاکولا می‌خواست این اسب سرکش، وحشی‌تر شود و با توسعه برند شلبی که یک برند در جهان تیونینگ خودرو بود، شلبی موستانگ متولد شد.

می‌توان گفت این خودرو اولین محصول تیونینگ استاندارد تولید انبوه در جهان است. موفقیت موستانگ در سینما و رسانه‌ها خیره کننده بود و چندین فیلم سینمایی با محوریت این خودرو ساخته شد.

لی آیاکوکا تصمیم گرفت پس از موفقیت پروژه موستانگ یک پروژه جنجالی را در فورد استارت بزند. ساخت خودرویی ارزان‌قیمت، کم‌مصرف و سبک وزن در آن روزها که صنعت خودرو آمریکا سلیقه دیگری داشت، یک قمار بود. در سال ۱۹۷۱ مدل پینتو با این نگرش متولد شد. اما خودرو دچار مشکلات فنی بسیاری شد و در سال ۱۹۷۸ به یک افتضاح بزرگ در صنعت خودرو آمریکا تبدیل شد. این عامل سبب شد مدیرعامل فورد با لی آیاکوکا اختلاف پیدا کند و در نهایت وی در سال ۱۹۷۸ از شرکت فورد خارج شد.

یاکوکا یکی از ایده‌های خود که توسط مدیران فورد رد شده بود را به کرایسلر آورد؛ با این ایده خودروهای موفق دوج کاروان و پلیموت وییجر (در تصویر) متولد شدند

وی پس از خروج از فورد به کرایسلر رفت و ریاست هیئت مدیره آن را بر عهده گرفت. درآن زمان اوضاع کرایسلر در بازار خوب نبود. این شرکت در وضعیت بد مالی مجبور شده بود بسیاری از شرکت‌های خود در‌ اروپا را بفروشد تا بدهی‌های خود را تسویه کند.

آیاکوکا با کاهش هزینه‌ها در این شرکت، یک وام سنگین گرفت. او دوباره آماده شروع قماری تازه بود. آیاکوکا یکی از ایده‌های خود در فورد را که توسط مدیران فورد رد شده بود، به کرایسلر آورد؛ این ایده به تولید خودروهایی که ما امروز با عنوان مینی‌کاروان می‌شناسیم، مربوط است. با این ایده خودروهای موفق دوج کاروان و پلیموت وییجر در این شرکت متولد شدند.

خانواده‌های پر جمعیت آمریکایی در شهرهای آمریکا، آن روزها نیازمند چنین کلاسی در صنعت خودرو بودند. با این طرح دوباره کرایسلر به سوددهی رسید. با این سود کرایسلر توانست آمریکن‌موتورز که برند جیپ را داشت تصاحب کند. جیپ همچنان سودآورترین برند در گروه فیات کرایسلر است.

آیاکوکا با این کار جیپ را دوباره به اوج بازگرداند. او در نهایت در سال ۱۹۹۲ از کرایسلر بازنشسته شد و تا سال ۲۰۰۶ به عنوان مشاور با این شرکت همکاری می‌کرد.

لی آیاکوکا دوم ژوئیه امسال درگذشت.