کمتر از دو ماه پیش از این، وب‌سایتی اعلام وجود کرد که کاربران اینترنت به‌سرعت برای کشف توانمندی‌های آن هجوم آوردند زیرا کاربران متوجه شدند که این وب‌سایت، برای نخستین بار در تاریخ، فناوری هوش مصنوعی را در دسترسی آسان عموم مردم قرار داده است.
در این وب‌سایت، یک جعبه گپ‌وگفت کاربران با هوش مصنوعی قرار داده شده که کاربر، هرگونه پرسشی دارد در آنجا از مغز مصنوعی می‌پرسد و پاسخ می‌گیرد. این مغز مصنوعی زبان انسان را می‌فهمد. اگر از او بخواهیم، برای ما قصه می‌گوید، رزومه می‌نویسد، جوک می‌گوید، مقاله می‌نویسد و محتوای کتاب‌ها را خلاصه می‌کند.
به او بگویید که در یخچال شما چه مواد غذایی باقی مانده و این هوش مصنوعی بهترین دستور غذای ممکن با این مواد محدود را برای شما تایپ می‌کند. به او بگویید که برای تکالیف مدرسه یا دانشگاه شما مقاله‌ای تحقیقاتی بنویسد، و می‌نویسد. شعر هم می‌گوید، نمایشنامه هم می‌نویسد.
عملکرد این مغز مصنوعی به حدی خوب است که ظرف ۵ روز یک میلیون نفر در آن وب‌سایت ثبت‌نام کرده و با جعبه چت آن شروع به کار کردند.
برای مقایسه، رسیدن به مرز یک میلیون کاربر برای فیس‌بوک و اینستاگرام چندین ماه طول کشید و برای نت‌فلیکس سه سال و نیم به درازا انجامید.
نام این مغز مصنوعی، یعنی رباتِ گپ آنلاین، چت‌جی‌پی‌تی (ChatGPT) است و شرکت ایجادکننده آن اوپن‌اِی‌آی (OpenAI) نام دارد. اوپن‌اِی‌آی یک پژوهشکده مستقل است که توسط ایلان ماسک، ثروتمندترین مرد جهان، به همراه سم آلتمن تأسیس شده و این پژوهشکده، ربات هوشمند خود یعنی چت‌جی‌پی‌تی را در آخرین روز ماه نوامبر ۲۰۲۲ (نهم دی امسال) در وب‌سایت خود در دسترس عموم قرار داد.
چت‌جی‌پی‌تی برای نوشتن جواب‌های خود، از اطلاعات کتاب‌های بی‌شماری استفاده می‌کند که به‌صورت اسکن‌شده در اختیارش گذاشته شده، این ربات آنلاین، اطلاعات وب‌سایت‌های بسیاری را نیز کنار هم گذاشته و با اطلاعات کتاب‌ها مقایسه کرده و پاسخ شما را می‌دهد. شما می‌توانید از او بخواهید که پاسخش را در ۲۰ کلمه، ۵۰۰ کلمه، در حد سطح فهم کودک پنج‌ساله یا یک فرد ۲۰ساله یا فهرست‌وار بدهد. می‌توانید از او بخواهید که جوابش را در سبک داستان وسترن یا ادبیات کلاسیک بنویسد، و می‌نویسد.
چت‌جی‌پی‌تی اما فعلا در نسخه کنونی، اطلاعات اینترنتی را تا سال ۲۰۲۱ بررسی می‌کند و هنوز نمی‌توان از او اخبار جدیدی خواست یا موضوعات روز را تقاضا کرد. آزمودن توانایی‌های چت‌جی‌پی‌تی نشان می‌دهد که در حال حاضر بیشتر توان آن در حوزه زبان انگلیسی متمرکز شده و برای نمونه قابلیت‌های فارسی‌نویسی آن هنوز در سطح ابتدایی است.
اما این تازه آغاز راه است. در حال حاضر نسخه مورد استفاده چت‌جی‌پی‌تی، نسخه چت‌جی‌پی‌تی-۳ است که برای فراهم کردن پاسخ‌های خود از ۱۷۵ میلیارد پارامتر استفاده می‌کند. نسخه بعدی که قرار است تا اواخر سال جاری میلادی در دستان ما قرار گیرد، به یک تریلیون پارامتر دسترسی خواهد داشت. چنین جهشی به این معنی است که کیفیت مقاله‌ها و متونی که آن ربات خواهد نوشت به مراتب بهتر و دقیق‌تر خواهد بود و زبان‌های مختلف، ازجمله فارسی را نیز پوشش خواهد داد. نسخه‌های بعدی همچنین قرار است برای سنجیدن بهترین پاسخ‌ها، تمامی محتوای اینترنت را در دسترس داشته و کاملا به‌روز باشند.
چه قرار است بر سر شغل‌های ما بیاید؟
این درجه از توانایی که از حدود دو ماه پیش از هوش مصنوعی به منصه ظهور درآمده، نگرانی گسترده‌ای در زمینه آینده و امنیت شغلی در بین کاربران پیش آورده است.
حال که مغز مصنوعی آنلاین می‌تواند ظرف چند دقیقه نمایشنامه و فیلم‌نامه بنویسد، استراتژی بازاریابی و کتاب آشپزی و راهنمای مسافرتی تهیه کند و بهتر از آموزگاران مدارس و دانشگاه‌ها جزوه تهیه کرده و درس بدهد، دیگر برای انسان‌ها چه آینده‌ای باقی می‌ماند؟
برای رسیدن به تصویری واضح از تاثیر این تحول جدید بر امنیت شغلی افراد جامعه هنوز زود است اما در برخی موارد تحلیلگران به‌نوعی اجماع رسیده‌اند، برای نمونه در مورد دشواری‌های پیش رو برای برنامه‌نویسان رایانه.
چت‌جی‌پی‌تی، حتی در شکل فعلی خود، نه تنها متن‌نویسی، بلکه کدنویسی کامپیوتری را نیز بلد است و شما می‌توانید به وب‌سایت آن مراجعه کرده هرگونه برنامه کامپیوتری را از او درخواست کرده و ظرف یک یا چند دقیقه نتیجه را برداشت کنید. تحلیلگران می‌گویند به این خاطر، آینده شغلی برنامه‌نویسان رایانه‌ای چشم‌انداز خوبی نشان نمی‌دهد.
در مورد نویسندگان و هنرمندان هم دورنمای کاری، چندان خوب نیست. نه تنها همین حالا هم متن تولیدی هوش مصنوعی، حتی متون ادبی و داستانی آن، از آثار نویسندگان انسانی قابل تمایز نیست، بلکه هر روزه سایت‌های جدیدی راه‌اندازی می‌شود که کاربران می‌توانند در آنها درخواست خلق اثری هنری با مشخصات مورد نظر خود را بدهند و نرم‌افزار هوش مصنوعی تابلوی مورد علاقه آنها را می‌کشد. (برای نمونه سایت میدجرنی، Midjourney).
در مورد مشاغلی چون مدرسان زبان و مربیان، بازاریاب‌ها و فروشندگان حرفه‌ای و وکلای دادگستری هم هوش مصنوعی اکنون خطراتی ایجاد کرده است. هرچند تحلیلگران می‌گویند که برای نمونه هوش مصنوعی هرچند با دسترسی داشتن سریع به تمامی متون و منابع قضایی می‌تواند کار وکالت را در سطحی عالی انجام بدهد، اما در آینده نزدیک، تنها وکلایی که برای بهبود کار خود از چت‌جی‌پی‌تی استفاده نمی‌کنند باید نگران وضعیت شغلی خود و باختن صحنه رقابت به وکلای دیگری باشند که هوش مصنوعی را به خدمت خود می‌گیرند.
به‌طور کلی، حدس کنونی کارشناسان این است که هوش مصنوعی طی پنج سال پیش رو، ۲۰ درصد از مشاغل را به خود اختصاص خواهد داد.
انتشار خبر راه‌اندازی چت‌جی‌پی‌تی برای مدارس و دانشگاه هم نگرانی زیادی ایجاد کرده و این‌که دانش‌آموزان می‌توانند اکنون با یک کلیک، انشاء و رساله بنویسند همه چیز را مغشوش کرده است. صحبت از این است که آموزش و پرورش کشورهای پیشرفته روش امتحانی خود را در آینده نزدیک تغییر دهند و دوباره به دوران امتحان با قلم و کاغذ و امتحانات شفاهی برگردند.
اما آیا همین واقعیت که از الان می‌شود با یک کلیک انشاء و مقاله و کتاب و برنامه رایانه‌ای و هنر و موسیقی برتر تولید کرد و تمامی مسائل ریاضی را هم حل کرد دلهره وجودی ایجاد نمی‌کند؟ دیگر چه نیازی و چه انگیزه‌ای برای کودکان و نوجوانان باقی می‌ماند که انشاءنویسی و ریاضی و فیزیک بیاموزند، یا تمامی عمر خود را صرف نواختن بهتر یک ساز موسیقی کنند؟
اینها پرسش‌هایی است که افراد بیشتر و بیشتری را هر روزه به خود مشغول کرده و خواهد کرد و توجه سیاستمداران و قانون‌گذاران را نیز به خود خواهد طلبید.