«نام او آندری بود»

_{کاری تحقیقی از کارل اشرک و سرگئی خازوف}

اوایل ماه مارس ۲۰۱۷ بود که همکاران آندری کوبیشف، متوجه شدند که او سرآسیمه وارد دفتر محل کار، یعنی یک مجتمع درمانی آب‌گرم در جاده بیرون شهر گروزنی، پایتخت جمهوری چچن، شد و چیزی را از کیسه‌ای برداشته و بیرون رفت.

دو سال از آن روز می‌گذرد و آندری کوبیشف همچنان ناپدید است. مقام‌های قضایی سال پیش این پرونده را رسماً به عنوان یک پرونده قتل، طبقه‌بندی کردند اما گفتند که مظنونی در این رابطه شناسایی نشده و پرونده کوبیشف را به تعلیق درآوردند.

اما اکنون فردی به نام ماکسیم لاپونوف، پس از دیدن عکس کوبیشف در یک وب‌سایت افراد ناپدیدشده، او را شناسایی کرده و به همه می‌گوید که «نام او آندری بود.»

لاپونوف در این باره بیانیه‌ای منتشر کرده و اعلام کرده که در ماه مارس ۲۰۱۷ حدود دو هفته همراه کوبیشف اسیر دست پلیس گروزنی و با او هم‌سلولی بوده است.

به گفته آقای لاپونوف، کوبیشف در هفته‌های اول بعد از ناپدیدی، در زیرزمین ایستگاه پلیس گروزنی نگه داشته می‌شد و مأموران به اتهام همجنسگرا بودن او را «به طرز فجیعی» کتک می‌زدند.

ماکسیم لاپونوف، خود یک شهروند روسیه و همجنسگرا است که در حال حاضر از روسیه به دادگاه اروپایی حقوق بشر شکایت کرده‌است.

لاپونوف می‌گوید که ربایندگان او از اعضای شاخه چچن بخش تحقیقات جنایی وزارت کشور روسیه بودند که ساختمان آن در روبه‌روی ایستگاه پلیس محل حبس او قرار دارد.

او می‌گوید زمانی که پلیس او را رها کرد، آندری کوبیشف همچنان در زندان بود و «ضرب‌وشتم و قتل» کوبیشف ادامه همان موج قلع و قمع دگرباشان در جمهوری چچن است که مدتی است شروع شده.

لاپونوف و دیگر مردان همجنسگرا می‌گویند که بعد از بازداشتشان توسط پلیس چچن، مأموران آنها را مجبور کردند تا با آشنایان همجنسگرای خود تماس تلفنی گرفته و آنها را اغوا کرده و به دام پلیس بکشانند.

شکایت لاپونوف مبنی بر این‌که به خاطر همجنسگرا بودن، مأموران او را ربوده و شکنجه کرده‌اند فقره تازه‌ای است برفراز تودهٔ قطور پرونده‌های مشابه علیه دولت محلی چچن.

اطرافیان از آندری به عنوان مردی آرام یاد می‌کنند که اخلاق نیکی داشت

چچن یک جمهوری مسلمان‌نشین در قفقاز روسیه است که رمضان قدیرف از یک دهه پیش با خشونت و پنجه آهنین بر آن حکم می‌رانَد و از حمایت حکومت مرکزی روسیه نیز برخوردار است.

روزنامه مستقل نووایا گازتا در آوریل ۲۰۱۷ نوشت که بیش از ۱۰۰ مرد در ناحیه چچن، به خاطر ظن به همجنسگرایی بازداشت شده و حداقل سه نفر از آنها به قتل رسیده‌اند. از آن زمان مردان همجنسگرای اهل چچن در گفت‌وگو با رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی و سایر رسانه‌ها شرایط خود برای گریز از سرکوب و آزار در ناحیه چچن را بازگو کرده‌اند.

پیش از این، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز از روسیه به دلیل شواهد مربوط به خشونت و آزار علیه مردان همجنسگرا در ناحیه چچن انتقاد کرده و گفته است این وظیفه حکومت روسیه است که از حقوق تمامی شهروندان خود حفاظت کند.

در ماه دسامبر گذشته گزارشگر ویژه سازمان امنیت و همکاری اروپا شخصاً با ماکسیم لاپونوف مصاحبه کرد و گفت که اظهارات او «قابل اعتماد و باورپذیر است.»

اما رمضان قدیروف‌، رهبر چچن، و دیگر مقامات این جمهوری اتهام سرکوب همجنسگرایان را رد می‌کنند و دولت روسیه نیز می‌گوید شواهدی برای تأیید اظهارات لاپونوف به‌دست نیاورده است.

ماکسیم لاپونوف، ۳۰ساله، به خاطر اظهاراتش علیه مقامات هم‌اکنون از روسیه گریخته است

​کوبیشف و مسئله آنتن‌ها

آندری کوبیشف پیش از نقل مکان به گروزنی با مادر ۸۰ ساله خود در دهکده گونچارکوفکا در جنوب استان ولگوگراد روسیه زندگی می‌کرد. در آنجا شغل او دستیار دام‌پزشک بود اما بعد از دریافت مدرک دوره ماساژوری به گروزنی رفت و در آنجا به شغل ماساژوری پرداخت. آندری مردی تنومند و آرام بود که اطرافیان همگی از اخلاق او به نیکی یاد می‌کنند. کمی پس از ناپدید شدنش، آندری با خانواده در روستای خود تماس گرفته و گفته بود که قصد دارد به‌زودی به آنها سر بزند.

یک هفته بعد از ناپدید شدن او، از تلفنش تماسی با خانواده او گرفته شد اما در این سر خط آندری نبود. تماس‌گیرنده، فردی بود که می‌گوید گوشی آندری را در قسمت چمدان‌ها در قطار گروزنی به مسکو پیدا کرده است.

این امر سرنخی شد برای جستجوی بیشتر ماجرا، و تحقیقات انجام‌شده توسط خبرنگاران رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی نشان می‌دهد که در روزهای پس از ناپدید شدن کوبیشف، تماس‌های مکرری از تلفن او برقرار شده که همگی از طریق یک برج مخابراتی انجام شده‌اند که بیشتر از ۳۰۰ متر با ایستگاه پلیس گروزنی فاصله ندارد، یعنی همان ایستگاهی که لاپونوف می‌گوید به همراه کوبیشف در آن زندانی بوده است.

این در حالی است که بررسی لیست تماس‌های گوشی کوبیشف نشان می‌دهد که پیش از ناپدید شدن، تماس‌های او از طریق برج‌های مخابراتی مختلف در سطح شهر صورت گرفته بود.

آخرین تماس‌های گوشی کوبیشف با آنتن‌ها در گروزنی

​مسافر مرموز

از بررسی‌های رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی چنین برمی‌آید که طی دو ماه بعد از ناپدید شدن کوبیشف، فرد یا افرادی با استفاده از مشخصات گذرنامه او در دو مورد بلیط قطار خریده‌اند.

یکی از این موارد، خرید بلیط قطار از گروزنی به سمت ورونژ است، یعنی همان مسیری که تلفن در آن پیدا شده.

از سوی دیگر، مأمور کوپه قطاری که تلفن همراه در آن پیدا شده می‌گوید که به یاد ندارد کوبیشف سوار این قطار شده باشد، این مأمور قطار یک ماه بعد از شغل خود استعفا کرد.

درخواست‌های رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی برای دریافت فهرست مسافران از راه آهن دولتی روسیه نیز به نتیجه نرسیده است.

در همین حال خانواده کوبیشف هم اکنون اعلام کرده‌اند که حاضرند در دادگاه در رابطه با شواهد جدید شهادت بدهند.

افزون بر این، تاتیانا موسکالکووا، مسئول رسیدگی به شکایات مردمی که منصوب و منتخب ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، است نیز علناً‌ گفته است ادعاهای لاپونوف در مورد ربایش و شکنجه در حدی است که باید در مورد آن تحقیقات رسمی جنایی صورت بگیرد.

با وجود این تحولات، دادگاه‌های روسیه همچنان می‌گویند که نیازی به باز کردن یک پرونده جنایی در ارتباط با اظهارات لاپونوف در مورد «قتل» آندری کوبیشف نیست.

ماکسیم لاپونوف که از سال گذشته به خاطر ترس از امنیت خود از روسیه گریخته همواره صحنه‌هایی دلخراشی از زندان را بازگو می‌کند، از لاغری مفرط آندری کوبیشف می‌گوید و از این‌که چگونه او زیر ضربه‌های مأموران فریاد می‌زد که «زن و بچه دارد» تا بلکه نظر آنها را در مورد همجنسگرا بودنش عوض کند.

^{مقامات روس باز کردن پرونده جدید در مورد لاپونوف و کوبیشف را لازم نمی‌دانند:}