چین؛ «زیر نظر دوربین‌های تشخیص چهره هستید!»

افسر پلیس چین مجهز به عینک اسکن چهره

چین صاحب یکی از بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین سیستم‌های مداربسته در جهان است. در حال حاضر بیش از ۱۷۰ میلیون دوربین مدار بسته در آن کشور وجود دارد و برخی گزارش‌ها حاکی‌ست دولت چین می‌خواهد این تعداد را تا سال ۲۰۲۰ به ۴۵۰ میلیون دوربین افزایش دهد.

پایتخت چین هم اکنون زیر پوشش کامل این دوربین‌ها قرار گرفته است و بسیاری از آن‌ها نیز یا مجهز به سیستم تشخیص چهره هستند یا قرار است به‌زودی بشوند.

از اوایل سال ۲۰۱۸ شماری از نیروهای پلیس در چین به عینک‌های هوشمندی نیز مجهز شده‌اند که قابلیت تشخیص چهره را دارد. این دوربین‌ها چهره افراد را اسکن کرده و آن را برای بررسی به پایگاه‌های داده می‌فرستند.

حال یک شرکت فناوری به نام سنس‌تایم با سرمایه گذاری زیاد در هوش مصنوعی سعی دارد تا بتواند راه‌کارهای بیشتری را برای «کنترل» شهروندان در اختیار دولت بگذارد.

شبکه خبری بلومبرگ گزارش داده است سنس تایم در حال توسعه نرم افزاری با اسم وایپر است. این سیستم می‌تواند اطلاعات هزاران دوربین را با کمک هوش مصنوعی پردازش کند تا افرادی که از سوی دولت چین مظنون هستند را پیدا کند.

زو لی، بنیان‌گذار سنس‌تایم گفته است فناوری جدیدی که شرکتش در حال توسعه آن است، در حریم خصوصی مردم چین «دخالت نمی‌کند» چرا که فقط افراد خاصی توان دسترسی به این سیستم را دارند.

سنس‌تایم می‌گوید موفق به جذب سرمایه ۶۰۰ میلیون دلاری برای توسعه هوش مصنوعی شده است. این سرمایه‌گذاری از سوی علی‌بابا، یکی از بزرگترین شرکت‌های فعال در زمینه فروش اینترنتی صورت گرفته است. این سرمایه‌گذاری سبب شده ارزش سنس‌تایم به بیش از ۴.۵ میلیارد دلار برسد و به یکی از بزرگترین شرکت‌های فعال در زمینه هوش مصنوعی در جهان تبدیل شود.

بنا بر گزارش‌ها پلیس چین با کمک سنس‌تایم می‌تواند به‌طور گسترده‌ای به سرویس‌های ردیابی و تشخیص چهره مجهز شود. به عنوان نمونه، یک نرم‌افزار برای دفتر امنیت شهر گوان‌جو تهیه شده تا فیلم‌های دوربین‌های نظارتی از صحنه‌های جرم با تصاویر مجرمان در پایگاه‌ داده را مطابقت دهد. شماری نیز طی هفته‌های اخیر با استفاده از دوربین‌های تشخیص چهره پیدا و بازداشت شده‌اند.

از سوی دیگر منتقدان فعالیت این سیستم، این فناوری را سبب کنترل جزئيات خصوصی مردم و ردیابی مخالفان سیاسی و یا منتقدان حکومت چین دانسته‌اند.

در عین حال گفته می‌شود پلیس چین از سال ۲۰۱۷ به این سو، این طرح را در استان شین‌جیانگ (سین‌کیانگ)، سکونت‌گاه عمده اویغورهای و مسلمانان آن کشور، آغاز کرده است. برنامه‌ای که در آن چهره مردم عادی با چهره «مظنونان» مطابقت داده می‌شود تا افرادی که از نظر دولت چین «خاطی هستند» دستگیر شوند. سال پیش یک مقام بلندپایه امنیتی پکن «اسلام‌گرایان جدایی‌طلب» را بزرگترین تهدید امنیتی برای چین نامیده بود. همزمان نهادهای مدافع حقوق بشر، دولت چین را متهم به سیاست‌های سرکوب‌گرانه علیه اویغورهای معترض، کرده‌اند.

اخیرا یک خبرنگار اسوشیتدپرس گفته است او در تمام لحظاتی که برای تهیه گزارش در شین‌جیانگ بود، زیر نظر دوربین قرار داشت.

البته این فناوری تنها در اختیار پلیس نیست بلکه حتی فروشگاه‌های مختلف نیز از آن استفاده می‌کنند؛ به عنوان نمونه خود «علی‌بابا»، بزرگترین فروشگاه اینترنتی چین، از روش تشخیص چهره برای دسترسی کاربران به حسابشان استفاده می‌کند. با این همه بیم آن می‌رود که حتی سیستم‌های تجاری و غیر دولتی مانند علی‌بابا هم در نهایت بانک چهره پلیس چین را تقویت کنند.

به غیر از علی‌بابا برخی از بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و مراکز فروش کالا هم در چین در حال مجهز شدن به این سیستم برای دسترسی کاربرانشان برای اتصال به حسابشان هستند.