سازمان عفو بینالملل، دوم مهر ماه، در گزارشی میگوید دولت چین باید در مورد وضعیت و سرنوشت یک میلیون مسلمانِ ساکن منطقه شینجیانگ که گفته میشود هدف «سرکوبی گسترده» قرار گرفتهاند، توضیح دهد.
بهتازگی گزارشهای انتقادآمیز تازهای در مورد وضعیت مسلمانان، بهطور مشخص گروهی از ایغورها، در غرب چین، منتشر شدهاست.
اواسط مرداد ماه کمیته مقابله با تبعیض نژادی ملل متحد، گفته بود یک میلیون تن از شهروندان اقلیت ایغور «بهشکل مخفیانهای در چیزی شبیه یک اردوگاه بزرگ در بازداشت هستند».
این نهاد ناظر با «ابراز نگرانی عمیق» از گزارشهای مختلف در این زمینه تاکید کرده بود دولت چین «منطقه خودگردان [شینجیانگ] ایغور را به چیزی تبدیل کرده شبیه یک اردوگاه بسیار بزرگ و مخفی»، چون آنطور که میگوید با «افراطیگری مذهبی» مقابله میکند.
حال سازمان عفو بینالملل نیز در گزارش خود میگوید «صدها هزار تن از خانوادهها» از هم جدا شدهاند و خبری از هم ندارند.
«رادیو آسیای آزاد» بهتازگی گزارش داده که از آوریل سال ۲۰۱۷ به این سو، ایغورهایی که متهم به «داشتن دیدگاههای مذهبی افراطی» شدهاند، در مکانهای موسوم به «اردوگاههای بازآموزی» در بازداشت بهسر میبرند. این اردوگاهها در سراسر منطقه خودگردان شینجیانگ واقع هستند.
عفو بینالملل میگوید پکن باید به کارزار فزاینده دولتی در توقیف گسترده، جاسوسی، بازآموزی اجباری اصول سیاسی و عقیدتی و مجبور کردن ایغورها به تندادن به یکپارچگی فرهنگی، پایان دهد.
به گفته این سازمان «ایغورها و دیگر اقلیتهای مسلمان ساکن چین، بهخاطر رعایت نکردن قوانین مربوط به کوتاهکردن ریش و یا استفاده نکردن از برقع و داشتن قرآنهای غیرمجاز (از منظر دولت)، تنبیه میشوند».
دولت چین میگوید منطقه شینجیانگ با تهدیدهای امنیتی، بهدلیل حضور گروههای شبهنظامی اسلامگرا و جداییطلب روبهرو است. به گفته دولت مرکزی در پکن، این گروهها دست به توطئه زده، به تنشها میان «ایغورها» و «هانها» -از گروههای اصلی بومی در چین- دامن میزنند.
منطقه شینجیانگ پیش از این چند بار صحنه شورشها و تنشهایی مرگبار بوده که در نهایت با مداخله گسترده نیروهای امنیتی، بهدور از چشم رسانهها و بدون اجازه برای پوشش خبری، پایان یافتهاست. این درگیریها طی چند سال جان صدها نفر را گرفتهاست، به صدور احکام اعدام و حبسهای طولانیمدت انجامیدهاست.
رسانههای دولتی چین میگویند اردوگاههایی که هدف انتقاد نهادهای بینالمللی قرار گرفته، «موسسات آموزشی و تمرینی» هستند و رسانههای غربی «دست به انتقاد بیپایه از وضعیت حقوق بشر در چین میزنند». چین هنوز واکنشی به درخواست سازمان عفو بینالملل نشان نداده، هرچند این احتمال که واکنشی رسمی نشان دهد و یا اظهاراتی بکند، به غیر از آنچه تا کنون مطرح کرده، بعید بهنظر میرسد.