بحث‌های داخلی در اسرائیل بر سر حمله ۱۱ سال پیش به تأسیسات هسته‌ای سوریه

ارتش اسرائیل پس از یازده سال سکوت، بامداد چهارشنبه با انتشار اسناد و ویدئوهایی مسئولیت حمله جنگنده‌هایش در نیمه‌شب پنجم سپتامبر ۲۰۰۷به کوره هسته‌ای الخبر در سوریه را برعهده گرفت.

ساعاتی پس از آنکه اسرائیل برای نخستین بار تأیید کرد حمله هوایی یازده سال پیش علیه کوره هسته‌ای سوریه کار این کشور بوده است، وزیر دفاع اسرائیل از این اذعان رسمی ابراز پشیمانی کرد.

آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل که خود به ارتش این کشور اجازه داده بود مسئولیت حمله یازده سال پیش را بپذیرد، شامگاه چهارشنبه یکم فروردین، از برخی افشاگری‌های جانبی انتقاد کرد.

حمله به تأسیسات هسته‌ای سوریه به تازگی از شمول قانون مربوط به «مسکوت ماندن ۱۰ ساله اسرار مهم» در اسرائیل خارج شده بود اما پذیرش رسمی مسئولیت آن همچنان به موافقت وزیر دفاع این کشور نیاز داشت.

پس از موافقت وزیر دفاع، ارتش اسرائیل پس از یازده سال سکوت، بامداد چهارشنبه با انتشار اسناد و ویدئوهایی مسئولیت حمله جنگنده‌هایش در نیمه‌شب پنجم سپتامبر ۲۰۰۷، برابر با شهریور ۱۳۸۶، به کوره هسته‌ای الخبر در منطقه دیرالزور، در شرق سوریه را برعهده گرفت.

شماری از مقام‌های اسرائیل در ساعت‌های اولیه تأکید کردند که افشای این راز با هدف «هشدار به ایران» صورت گرفته است. اما رسانه‌های اسرائیل شامگاه چهارشنبه سخنان وزیر دفاع این کشور را بازتاب دادند که از درگیری لفظی مقام‌های سابق اطلاعاتی بر سر این حمله بشدت انتقاد کرد و آنها را متهم کرد که در جریان بگو مگوی «شرم‌آور» خود «با افشای جزئیات درباره روند تصمیم‌گیری‌ها به امنیت اسرائیل لطمه زده‌اند».

روز چهارشنبه پس از آنکه ارتش اسرائیل مسئولیت حمله یازده سال پیش به سوریه را برعهده گرفت، رسانه‌های اسرائیل صحنه درگیری لفظی رؤسای پیشین نهادهای مهم نظامی و اطلاعاتی این کشور بود که از جمله بر سر اینکه کدام نهاد وجود تأسیسات هسته‌ای مخفیانه در سوریه را کشف کرد علیه یکدیگر موضع گرفتند.

تامیر پاردو، رییس پیشین موساد، گفت: «تنها گروه اندکی از نیروهای موساد بودند که توانستند وجود تأسیساتی هسته‌ای در سوریه را تایید نهایی کنند».

به گفته آقای پاردو، این که سوریه توانسته بود به مدت دست‌کم هفت سال وجود تأسیسات هسته‌ایش را پنهان نگاه دارد، از منظر نهادهای اطلاعاتی اسرائیل، «یک شکست بزرگ» بود.

به گزارش رسانه های اسرائیل، انتقاد رییس پیشین موساد متوجه «امان»، سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل است، که یازده سال پیش زیر ریاست ژنرال عاموس یادلین بود.

در کنار حملات متقابل لفظی رؤسای سازمان‌های اطلاعاتی به یکدیگر، شماری از دولتمردان پیشین اسرائیل نیز روز چهارشنبه شدیدا به اهود باراک، وزیر دفاع وقت حمله کرده و او را باعث تأخیر در زمان آن حمله دانستند.

اما اهود باراک نیز به اهود اولمرت، نخست وزیر وقت تاخت و به نوشته جروزالم پست، او را متهم کرد که با آگاه شدن از وجود کوره هسته‌ای در سوریه دچار باور «آخرالزمانی» شد در حالی که با کمی صبر، جزییات بهتری به دست آمد که موجب موفقیت عملیات حمله و انهدام کوره شد.

به هر روی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، شامگاه چهارشنبه گفت: حمله به سوریه نشان داد که کشورش «در جلوگیری از دستیابی دشمنان به توان هسته‌ای، سیاستی پیگیر را دنبال کرده است».

اما ییسرائل کاتز، وزیر اطلاعات اسرائیل، با صراحت بیشتری در توییترش نوشت که اذان رسمی به این حمله در واقع «هشداری به ایران» است و اسرائیل هرگز اجازه نخواهد داد که ایران یا سوریه به سلاح هسته‌ای دست بیابند.

درخواست آمریکا از آژانس

در این میان، در روزی که اسرائیل رسما مسئولیت حمله یازده سال پیش به سوریه را بر عهده گرفت، مؤسسه علوم و امنیت بین‌المللی در آمریکا از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواست که درباره گزارش مربوط به احتمال برپایی یک کوره هسته‌ای مخفی دیگر در سوریه بررسی کند.

این اندیشکده آمریکایی با استناد به تصاویر ماهواره‌ای گرفته شده از سوی یک شرکت تجاری از منطقه قصیره در سوریه نوشت که بررسی دقیق این امر در توان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای است.

مؤسسه علوم و مطالعات بین‌المللی در واشینگتن، به ریاست دیوید آلبرایت، فیزیکدان و از بازرسان پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در همین حال افزوده که به دلیل جنگ داخلی سوریه، ممکن است درخواست آژانس برای بازدید از قصیره امکان‌پذیر نباشد و به پایان جنگ موکول شود.

نخستین بار نشریه آلمانی «اشپیگل» در سال ۲۰۱۵ با انتشار گزارشی خبر داد که سوریه پس از بمباران شدن تأسیساتش در دیرالزور، طرح مخفی دیگری را به دستور بشار اسد، رییس جمهوری این کشور، به اجرا گذاشته است.

سوریه با گذشت یک روز از اذعان رسمی اسرائیل به حمله یازده سال پیش، همچنان در این باره سکوت کرده و به گزارش مؤسسه علوم و امنیت بین‌المللی آمریکا نیز واکنشی ابراز نکرده است.