با سپری شدن تنها هشت روز از اعلام موعد انتخابات زودهنگام پارلمانی اسرائیل، صحنه سیاست این کشور در چند موج از تحولات دور از انتظار، به شدت متلاطم شده است.
دولت بنیامین نتانیاهو، رهبر حزب حاکم لیکود که در حدود یک دهه گذشته اداره کشور را در دست داشته، دوشنبه ۳ دی به خاطر اختلاف بر سر پیشنویس لایحه تازهای برای برخی تغییرات در نحوه معافیت یهودیان سنتگرای افراطی از خدمت سربازی در ارتش این کشور، و پیش از آنکه پارلمان اقدام به انحلال دولت کند، خود پایان عمر دولت را اعلام کرد.
تاریخ ۲۰ فروردین ۱۳۹۸ (۹ آوریل ۲۰۱۹) برای انتخابات تعیین شده که ۷ ماه زودتر از تاریخ اصلی آن است.
سه تغییر عمده در آرایش صحنه سیاسی این کشور در این هشت روز رخ داده که دراماتیکترین آن، بامداد سهشنبه ۱۱ دی و زمانی بود که آوی گبایی، رهبر اتحاد صهیونیستی، زیپی لیونی را در برابر دوربین و میکروفون رسانهها از این اتحاد اخراج کرد، آن هم بدون این که خانم لیونی از قبل در جریان قرار گرفته باشد.
در حالی که کادر رهبری اتحاد صهیونیستی نشست خبری برگزار کرده بود تا ظاهرا به رخدادهای سیاسی واکنش نشان دهد، آوی گبایی در آغاز جلسه گفت که پیوستن لیونی به این اتحاد، تنها ناکامی به بار آورده است.
اتحاد صهیونیستی در سال ۲۰۱۵ از پیوستن گروه سیاسی «جنبش» با رهبری خانم لیونی به حزب کارگر با رهبری آوی گبایی، پیش از انتخابات بهار آن سال تشکیل شد و ابتدا قرار بود رهبر اصلی آن آوی گبایی باشد زیرا این اتحاد عملا باعث شده بود که خانم لیونی جایگاه سیاسی خود را حفظ کند.
اما در چهار سال گذشته، همواره میان خانم لیونی و آوی گبایی بر سر رهبری این اتحاد رقابتی سخت در جریان بود.
نظرسنجیهای روزهای اخیر نشان میداد که در انتخابات پیشرو اتحاد صهیونیستی ۲۴ کرسی دوره کنونی را به طرز فاجعهباری از دست میدهد و ممکن است ۵ تا ۶ کرسی و در بهترین حالت ۸ تا ۱۱ کرسی به دست آورد
آقای گبایی سال گذشته به رهبری سیاسی اتحاد بسنده کرد و ناچار شد در برابر خانم لیونی که اصرار داشت رهبر اپوزیسیون پارلمانی باشد، کوتاه بیاید.
خانم لیونی، وزیر خارجه اسبق، که در نشست خبری مشترک روز سهشنبه از سخنان آوی گبایی به شدت غافلگیر شده بود، با بیان این که بعدا واکنش نشان میدهد، از این نشست خارج شد اما آقای گبایی در این لحظه در سخنانی غیرمتعارف گفت، «زیپی در انتخابات موفق باشی»...«تنها کثافت به خورد من دادی».
نظرسنجیهای روزهای اخیر نشان میداد که در انتخابات پیشرو اتحاد صهیونیستی ۲۴ کرسی دوره کنونی را به طرز فاجعهباری از دست میدهد و ممکن است ۵ تا ۶ کرسی و در بهترین حالت ۸ تا ۱۱ کرسی به دست آورد.
خانم لیونی چند ساعت بعد از سخنان تحقیرآمیز آقای گبایی علیه او، در یک نشست خبری مستقل گفت از این جدایی استقبال میکند زیرا گبایی «نگذاشت که این همپیمانی در این سالها، حقیقی باشد».
در این میان ژنرال ذخیره بنی گانتز، رییس پیشین ستاد ارتش اسرائیل، که از پنجشنبه گذشته ۶ دی یک حزب تشکیل داده، دوشنبه در واکنش به تحولات اتحاد صهیونیستی و یک رشته رویدادهای سیاسی دیگر کشورش، گفت که ورود او به عرصه سیاست، همه این تلاطمها را ایجاد کرده است.
ژنرال گانتز که شخصیتی محبوب در بخشی از افکارعمومی است، حزب خود را «استحکام اسرائیل» نامیده و تاکید کرده که نرمش و میانهروی در امور کشورمداری سرلوحه برنامههای آن خواهد بود.
بر اساس نظرسنجیها، حزب آقای گانتز در حالی که هنوز چند روز از عمر آن نگذشته و غیر از ژنرال گانتز نام هیچ فردی از اعضای آن مشخص نیست، بر احزاب قدیمی و دهها ساله مانند کارگر و مرتز برتری یافته و ممکن است در انتخابات ۲۰ فروردین، دومین حزب بعد از لیکود باشد.
نفتالی بنت و آیلت شاکد نیز که در سالهای گذشته دو رهبر حزب راستگرای خانه یهود بودند، شنبه شب این هفته، ۸ دی، در یک نشست خبری به طرزی ناگهانی خبر دادند که حزب خود را رها کرده و حزب تازهای با نام «راست جدید» تشکیل میدهند.
خانم شولی معلم، رییس فراکسیون خانه یهود در مجلس نیز همراه با بنت و شاکد، این حزب را رها کرده و به «راست جدید» پیوسته است.
نفتالی بنت در دولت کنونی نتانیاهو وزیر آموزش و پرورش و خانم شاکد وزیر دادگستری بود؛ آن دو گفتهاند که با تشکیل حزب جدید، خود را از قید و بندهای حزب پیشین رها کرده و به حامیان غیرمذهبی راستگرای اسرائیل فرصت میدهند که از طریق این حزب جدید، خواستههای سیاسی و اجتماعی خود را دنبال کنند.
نفتالی بنت و آیلت شاکد بنیامین نتانیاهو و حزب لیکود را متهم کردند که به خاطر تشکیل ائتلاف دولت همیشه «اسیر» احزاب مذهبی بوده و «مرتب برای حفظ ائتلاف، باج دادهاند».
نمایندگان رها شده در حزب خانه یهود، جدایی دو رهبر پرقدرت خود را «خیانت» دانسته ولی گفتهاند که برای تقویت خانه یهود در شرایط جدید نیز تلاش میکنند.
در این میان نتانیاهو که برای شرکت در آیین ادای سوگند رییس جمهوری جدید برزیل، مخاطرات یک سفر ۵ روزه به خارج در اوج کارزار انتخاباتی را پذیرفته، از ریودوژانیرو به تحولات سیاسی کشورش واکنش نشان میدهد.
نتانیاهو با طعنه گفته است که حزب تازه بنی گانتز هم یک حزب دیگر چپگرا است و او به عنوان رهبر حزب اصلی کشور به «اینکه چپها چه کار میکنند، کاری ندارد».
نتانیاهو سهشنبه نیز در مورد جدایی اتحاد صهیونیستی گفت هم لیونی و هم گبایی مهرههای چپ هستند که در این انتخابات پیشرو به جایی نمیرسند.
بر اساس نظرسنجیها، حزب بنی گانتز در حالی که هنوز چند روز از عمر آن نگذشته و غیر از ژنرال گانتز نام هیچ فردی از اعضای آن مشخص نیست، بر احزاب قدیمی و دهها ساله مانند کارگر و مرتز برتری یافته است
اما آقای نتانیاهو از تلاطمهای حزب خانه یهود ابراز نگرانی آشکار کرد. وی گفت کار بنت و شاکد در رها کردن حزب خانه یهود و تشکیل حزبی تازه، «یک خطر» و «ضربه به جناح راست» است و بعید نیست برخی احزاب کوچکتر راستگرا حتی به یک کرسی هم نرسند و این امر جناح راست را تضعیف و آن را از تشکیل دولت بعدی ناتوان کند.
اما آقای بنت و خانم شاکد با رد اتهامات میگویند که اقدام آنها موجب تقویت جناح راست کشور خواهد شد.
در این میان حزب اجتماعی کولانو به رهبری موشه کاخلون، وزیر دارایی، نیز در یک تحول ناگهانی دوشنبه ۱۰ دی دستخوش انشعاب شد و ژنرال ذخیره یوآو گالانت که به نمایندگی از این حزب وزیر مسکن بود، اعلام کرد که به حزب لیکود میپیوندد. لیکود هم گفته به خاطر اینکه ژنرال گالانت فعلا در دولت انتقالی و کابینه حساس امنیتی باقی بماند، یک پست خالی وزیر مشاور را به او میدهد.
نه تنها این تحولات، نظرسنجیهای هفته گذشته را در خصوص سرنوشت انتخابات اوایل بهار ۹۸ تغییر میدهد بلکه اذعان روز دوشنبه نتانیاهو در سفر به برزیل، به این احتمال که ممکن است به خاطر پروندههای تحقیقات فساد او رسما مورد تعقیب قضایی قرار گیرد، صحنه انتخابات این کشور را تنها سه ماه مانده به انتخابات، به طرز کم سابقهای هیجانی و زیر و زبر کرده است.