در حالی که حدود ۵۰ کشور به دلیل بحران کرونا و به لحاظ مسائل بهداشتی و ایمنی انتخاباتهای خود را به تعویق انداختهاند، ۴۴ میلیون نفر از مردم کره جنوبی با تدابیری کمسابقه به پای صندوقهای رأی فراخوانده شدهاند تا پارلمان ۳۰۰ نفری خود را انتخاب کنند.
حزب رئیسجمهور، از جمله به دلیل مدیریت کمنظیر بحران کرونا، در آستانه یک پیروزی کمسابقه است.
کرونا که در چین شیوع پیدا کرد، نگرانیها کمی بعد روی کره جنوبی متمرکز شد که شدت شیوع و تعداد مبتلایان به کووید ۱۹ در میان مردمش بهسرعت نام این کشور را به صدر جدول آورد.
این زمانی بود که هنوز ویروس در اروپا و آمریکا و ایران جولان آغاز نکرده بود و حتی برخی کشورهای این مناطق و نیز تهران تلویحاً و خوشبینانه خود را در برابر آن مصون میدیدند.
بداقبالی کره در شیوع نسبتاً وسیع کرونا، برخلاف ایران که غیرمسئولانه ارتباطات گسترده از جمله از طریق پروازهای ماهان را با چین آفتزده برقرار نگه داشت، به تماس اعضای فرقه مذهبی مسیحی شینچانجی با چین و عدم رعایت موازین ایمنی از سوی آنها برمیگشت.
دولت کره ولی به جای انکار و تعلل، بهسرعت وارد عمل شد و حالا این کشور به نمونه موفقی از مهار کرونا در جهان بدل شده است.
کره جنوبی با ۵۰ میلیون جمعیت میزان مبتلایانش در حال حاضر حدود یازده هزار نفر است که ۷۰ درصد آنها بهبود یافتهاند. روزانه حالا تنها ۳۰ مورد از ابتلا در این کشور ثبت میشود که درقیاس با ایران که هنوز رسماً ۱۵۰۰ مورد ابتلا در روز گزارش میشود، حتی با نظرداشت اختلاف سی میلیونی جمعیت، باز هم رقم بسیار ناچیزی است.
با اینهمه، دولت همچنان تداوم مقررات و محدودیتها را لازم میداند؛ مقررات و محدویتهایی که مانع برگزاری انتخابات پارلمانی امروز (چهارشنبه ۲۷ فروردین) نشدهاند، ولی آن را مشمول مقررات و ترتیبات بیسابقهای کردهاند؛ انتخاباتی که شاید در تاریخ کره جنوبی و حتی جهان استثنایی بماند.
رأی دادن با تدابیر بیسابقه
رأیدهندگان باید، برای انتخاب ۳۰۰ نماینده مجلس، با ماسک به حوزههای انتخاباتی رجوع کنند و با یک متر فاصله نسبت به افراد دیگر بایستند. جلوی در ورودی حوزه تب رأیدهنده گرفته خواهد شد و او باید با دستهای ضدعفونیشده و دستکشِ یکبارمصرف وارد اتاق رأیدهی شود. کابین رأیدهی و قلم درون آن هم بعد از خروج هر رأیدهنده گندزدایی میشود.
اگر تب رأیدهندهای بالا باشد، به کابین ویژهای هدایت میشود و بعد از رأیدهی، برای معاینه به درمانگاه مخصوص فرستاده میشود.
دهها هزار کرهای که صرفاً به دلیل مشکوکبودن یا کاهش خطر ابتلا در قرنطینه نگهداری میشوند، پس از پایان رأیدهی افرادِ غیرمبتلا اجازه خروج از خانه و رجوع به صندوقهای رأی را دارند.
وضع حزب دموکراتیک رئیسجمهور کره جنوبی، آقای مون جا-این، در نظرسنجیها تا دیماه گذشته چندان مساعد نبود. ولی دولت او با مدیریت قوی و مدبرانه بحران کرونا حالا در آستانه بهرهبرداری ثمرات این مدیریت و دستیابی به اکثریت آرا در انتخابات است.
تردید تنها در این مورد است که آیاحزب دموکراتیک به اکثریت مطلق دست پیدا خواهد کرد یا کماکان باید به آرای احزاب کوچک تکیه کند. محبوبیت خود آقای مون هم حالا ۵۵ درصد است که افزایشی ۱۰درصدی را به نسبت دوران قبل از بحران کرونا نشان میدهد.
مون جا-این که حالا حزبش در آستانه یک پیروزی کمسابقه است، در جوانی در جنبش دانشجویی کره جنوبی بود و افکار چپگرایانه داشت. مدتی هم در زندان حکومت نظامیان بود. او در دوران نظامیها از دانشگاه اخراج شد و تنها پس از برکناری این حکومت توانست به تحصیل ادامه بدهد و وکیل شود. او عمدتاً هم با رفیق دوران دانشجوییاش، روه مون هیون، به وکالت زندانیان سیاسی و افراد تحت تعقیب مشغول بود.
سال ۲۰۰۲ آقای روه نامزد ریاستجمهوری شد و مون هم رئیس ستاد تبلیغاتی او. روه انتخابات را برد و مون هم به ریاست دفتر ریاستجمهوری رسید. تا سال ۲۰۰۸ که دوران ریاستجمهوری روه تمام شد، و حتی تا ۲۰۱۲ که که مون خود نامزد ریاستجمهوری شد، هنوز افکار چپگرایانهاش را داشت.
سال ۲۰۱۷ که برای بار دوم نامزد شد و انتخابات را برد، کمابیش به مواضعی سوسیال-لیبرال متمایل شده بود تا بتواند از میان جامعهٔ اغلب محافظهکار کره جنوبی رأی بیشتری شکار کند.
مون کتابی دارد در باب سیاست خا رجی کره جنوبی که در آن میگوید سیاست تندروانه و سرسختانه دو دولت محافظهکار قبلی در بروز بحران کنونی در شبهجزیره کره و تندروی کره شمالی تأثیر بهسزایی داشته است. و نیز گفته است که کره جنوبی باید جرئت و جسارت پیدا کند تا در برابر آمریکا قدرت نقد و انتقاد و نه گفتن داشته باشد و به سیاستی متوازن میان آمریکا و چین برسد. او خواهان خلعسلاح اتمی شبهجزیره کره و احیای وحدت میان دو کره است.
همین رویکردهای مون نقشی اساسی در کاهش تنش در منطقه و سازمان دادن به مذاکرات میان رهبران آمریکا و کره شمالی داشته، بدون آن که به نتایج مطلوب او منتهی شود. و حالا همین ناکامی نسبی هم یکی از موارد مانور نیروهای مخالف در کارزار انتخاباتی اخیر است.
کرونا به کمک کارنامهٔ مون آمد
ساختن خانههای ارزانقیمت برای نسل جوان، درهمشکستن قدرت چند خانوادهای که شرکتهایی مانند سامسونگ و لوت در کره را در انحصار خود دارند و به منبعی برای فساد و عدم تحرک اقتصاد بدل شدهاند و افزایش سرمایهگذاریهای بیشتر دولتی برای ایجاد اشتغال، از دیگر قول و قرارهای مون بوده است. یکی از پیشنهادهای بسیار مطرحی که به برنامه او هم راه یافت، تشدید قانون علیه آزارهای جنسی و دفاع بیشتر از حقوق زنان است.
با اینهمه، دو سال و اندی پس از زمامداری مون، کارنامه متوسطی از او به جا مانده است. اقتصاد کره جنوبی قبل از کرونا هم در حال رونق نبود، بیکاری جوانان همچنان رقم بالایی است و اجارهخانه و بهای خانه شخصی هم همچنان رو به افزایش است
سیاستهای اقتصادی مون که معطوف به رونق بخشیدن به بازار داخلی از جمله از طریق افزایش شدید دستمزدها بوده نیز چندان مؤثر واقع نشده است. برخی افتضاحات سیاسی و مالی در محافل و افراد نزدیک به او هم مزید بر علت بودهاند.
ولی بحران کرونا در مجموع همچون معجزهای نجاتبخش برای مون از راه رسید تا با مدیریت موفقش همه آن موارد ضعف در کارنامه دوسالهاش را کماثر کند.
کره جنوبی جزء اولین کشورهایی بود که با تشدید فاصلهگیری اجتماعی، تست گسترده، شناسایی سریع و دقیق بیماران صفر، زنجیره ابتلا و افراد آلوده و ایزولاسیون آنها، بدون نیاز به توقف، فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی را در پیش گرفت، البته همراه با بستن مدارس و تعطیل آیینهای کلیسایی و بازیها ورقابتهای وزرشی و فعالیت کلوبهای شبانه.
او حالا برای ممانعت از رکود اقتصادی به دلیل کرونا هم بستههای کمکی به ارزش مجموعا ۱۳۰ میلیارد دلار ارائه کرده است.
اپوزیسیون محافظهکار پس از شکست در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۷ همچنان وضعیتی از پراکندگی را از سر میگذراند و حالا با تغییر اسم (از حزب جهان جدید به حزب متحد آینده)، در زمینه مدیریت بحران کرونا جای کمترین مانوری در برابر دولت ندارد. این حزب در کارزار انتخاباتی با مانور روی بستههای کمکی، قول ارائه بستههای بزرگتر و نیز بر ناکامی نسبیِ مون در حل بحران با کره شمالی متمرکز بوده است. محافظهکاران به طور سنتی بر سیاست سرسختانهتری در قبال کره شمالی تأکید دارند.
انتخاباتی که هیچگاه تعطیل نشده است
مون با اشاره به موفقیت دولتش در مقابله با کرونا برای تلطیف بیشتر فضا در مناسبات دو کره، پیشنهاد کمک به پیونگ یانگ را ارائه کرده، با این شرط که اول کره شمالی باید شفافسازی کند که تا چه حد کرونا در کشور شیوع پیدا کرده است.
کره شمالی ولی مدعی است که مرزهای بسته آن مانعی از ورود کرونا به این کشور بوده و خودش از امکانات و تجارب لازم برای مقابله با شیوع ویروس برخوردار است.
رقابت بر سر ۳۰۰ کرسی پارلمان در حالی صورت میگیرد که تغییراتی در قانون انتخابات در سال پیش، شرایط را تا حدودی برای احزاب کوچکتر مساعد کرده و دستکم ۴۷ کرسی میتواند تمام و کمال به آنها تعلق بگیرد. این تغییرات که با پیگیری رئیسجمهور صورت گرفته، سن رأیدهندگان را هم از ۱۹ سال به ۱۸ سال کاهش داده است.
کره تا دستیابی به انتخابات آزاد پارلمانی راه سختی را طی کرده است. تا همین سه دهه پیش، حکومت نظامیان، سرکوب و تظاهرات مخالفان بخشی جداناپذیر از صحنه سیاسی این کشور بود. با اینهمه، از سال ۱۹۸۷ که اولین انتخابات نسبتاً آزاد برگزار شد، هیچ انتخاباتی در این کشور به تعویق نیفتاده است، حتی در دوران کرونا و قرنطینه ناشی از آن.
برای هر کرسی مجلس که در نظام ریاستی کره جنوبی در قیاس با رئیسجمهور اختیارات بالایی ندارد، ۱۱۱۸ نفر رقابت میکنند و در مجموع ۳۵ حزب در این انتخابات به آزمودن بخت خود آمدهاند، بدون حضور و دخالت نهادی بهمثابه شورای نگهبان و در نظامی که گرچه هنوز هم به لحاظ موازین دموکراتیک جای اصلاح و ارتقا دارد، همه ارکانش انتخابیاند.
۱۷۰ هزار کرهای ساکن خارج از کشور نیز از حق رأی برخودارند، ولی نیمی از آنها به دلیل محدودیتهای کرونایی در کشور محل اقامتشان امکان استفاده از این حق را ندارند.
یکی از نکاتی که وضعیت حزب آقای مون را در انتخابات مساعدتر کرده، قول او به کاهش نسبی محدودیتهای کرونایی بعد از انتخابات است؛ محدودیتهایی که رفع آنها خوشایند مردمی است که در هوای بهاری منطقه به طور سنتی مشتاق گشتوگذار در میان انبوه درختان گیلاس و آلبالو هستند.