رئیس‌جمهور ترکیه به اروپا هشدار داد که کشورش در حال «ارزیابی لازم نسبت به تحولات اخیر» در روابط با اروپا برای بررسی «امکان جدا کردن راه خود از اتحادیه اروپا است»؛ اظهاراتی که می‌تواند تلویحاً به معنی احتمال تصمیم ترکیه به پس‌گرفتن درخواست عضویت در اتحادیه اروپا باشد.
رجب طیب اردوغان شامگاه شنبه ۲۵ شهریور، پیش از ترک فرودگاه استانبول به سوی نیویورک برای شرکت در نشست‌های دوره هفتاد و هشتم از مجمع عمومی سالانه سازمان ملل متحد در واکنش به گزارش اخیر پارلمان اروپا در خصوص ترکیه سخن می‌گفت.
پارلمان اروپا در گزارش هفته گذشته خود به ۲۷ کشور عضو اتحادیه این قاره نوشته است که روند پیوستن ترکیه به اتحادیه در شرایط کنونی نمی‌تواند از سرگرفته شود.
گزارش پارلمان اروپا همچنین از اتحادیه می‌خواهد که «یک چارچوب موازی و واقع‌گرایانه» در مناسبات خود با ترکیه را بررسی کند. آقای اردوغان در واکنش گفت گزارش پارلمان اروپا درباره ترکیه «تلاشی با هدف دور کردن اتحادیه اروپا از ترکیه» است.
ترکیه از ۲۴ سال پیش نامزد پیوستن به اتحادیه اروپا بوده است. مذاکرات برای بررسی این مطالبه ۱۸ سال پیش آغاز شد اما از ۱۳ سال پس از روند مذاکرات، گفت‌وگوهای طرفین از ۵ سال پیش به دلیل «پسرفت دموکراتیک در ترکیه» متوقف شد.
پارلمان اروپا به افزایش موارد «نقض حقوق بشر» و «عدم احترام به حاکمیت قانون» در ترکیه اشاره کرده است.
اظهارات آقای اردوغان در مورد «جدا کردن» راه ترکیه و اتحادیه اروپا یک هفته پس از آن بیان شد که هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، با تأکید بر عزم کشورش برای پیوستن به اتحادیه اروپا، از طرف مقابل خواست «گام‌های شجاعانه» بردارد.
وزارت خارجه ترکیه در همین حال گزارش اخیر پارلمان اروپا را دربرگیرنده «اتهامات و پیش‌داوری‌های بی‌اساس» و یک «رویکرد سطحی و بدون درنظرگرفتن چشم‌انداز» در قبال روابط ترکیه با اتحادیه اروپا نامیده بود.
بیشتر در این باره: وزیر خارجه ترکیه در تهران؛ مذاکرات بر سر همکاری‌های تجاری و امنیتیرجب طیب اردوغان در سخنان شنبه‌شب خود هشدار تلویحی داد که ترکیه ممکن است بر سر پیوستن سوئد به پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، موانعی ایجاد کند.
او با نظر به «اصرار غرب برای عضویت سوئد در ناتو» گفت: «بدون تصمیم مقتضی از سوی پارلمان ترکیه امکان بله یا خیر گفتن درباره این موضوع را نداریم».
به گفته آقای اردوغان، «سوئد باید به مسئولیت‌های خود عمل کرده و به تصویب قانون کفایت نکند بلکه قانون مصوب را نیز اجرا کند».
رئیس‌جمهور ترکیه در اشاره به حضور مخالفان کُرد ترکیه‌ای در سوئد و برخورداری آن‌ها از امکان تجمع اعتراضی و فعالیت علیه سیاست‌های دولت ترکیه، گفت: «راه‌پیمایی تروریست‌ها تحت تدابیر امنیتی پلیس سوئد در خیابان‌های آن کشور نشان عدم تمکین سوئد به مسئولیت‌های خود در قبال تروریسم است».
موافقت ترکیه برای پیوستن سوئد به ناتو، همانند موافقت پیشین آنکارا با الحاق فنلاند در سال گذشته به ناتو، ضروری است زیرا هر ۳۰ عضو پیمان آتلانتیک شمالی باید عضویت جدید یک کشور را تأیید کنند.
از مدتی پس از آغاز یورش روسیه به اوکراین که سوئد و فنلاند از بیم گسترش تهاجم روسیه درخواست برای پیوستن به ناتو را عنوان کردند، آقای اردوغان به صراحت موافقت ترکیه با این خواسته را به سرنوشت مطالبه دیرینه ترکیه به پیوستن به اتحادیه اروپا گره زد.
شرط‌گذاری ترکیه برای عضویت سوئد در ناتو پس از انتخاب دوباره آقای اردوغان در انتخابات بهار امسال صریح‌تر بیان شد.
او ۱۹ تیر امسال گفت اگر اتحادیه اروپا راه عضویت ترکیه را باز کند ما هم با پیوستن سوئد به ناتو موافقت می‌کنیم.
هر چند موانع برای پیوستن فنلاند به ناتو به سرعت نسبی برداشته شد اما ترکیه همچنان بر سر حضور مخالفان کرد خود در سوئد و صدور مجوز پلیس سوئد برای رویدادهایی مانند سوزاندن قرآن، از استکهلم ناخشنود است.