کمیسیون اروپایی در تازه‌ترین آماری که منتشر کرده است می‌گوید صادرات ۲۸ عضو اتحادیه اروپا به ایران در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال قبل آن نصف شده، اما واردات آنها از ایران بیانگر ۱۴ برابر کاهش است.
بر اساس این گزارش که روز سه‌شنبه ۱۲ فروردین در سایت یورواستات، نهاد آماری اتحادیه اروپا، منتشر شد، این اتحادیه در سال گذشته میلادی چهار میلیارد و ۵۲۴ میلیون یورو صادرات کالا به ایران داشته و تنها ۷۰۱ میلیون یورو واردات از ایران انجام داده که کمترین میزان از زمان پیروزی انقلاب بهمن ۵۷ تاکنون است.
آمریکا اردیبهشت ۹۷ از توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران موسوم به «برجام» خارج شد و تحریم‌های فلج‌کننده‌ای علیه ایران وضع کرد.
بخش اعظم صادرات ایران به اروپا نفت خام بود و از ماه‌های ابتدایی ۲۰۱۹ به این سو هیچ شرکت اروپایی از ایران نفت نخریده است.
بدین ترتیب، صادرات ایران به اروپا از بالای ۱۰ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۷ به ۹.۵ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۸ و به ۷۰۰ میلیون یورو در سال گذشته سقوط کرد.
البته اروپا در دور قبلی تحریم‌ها (۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶) نیز خرید نفت از ایران را متوقف کرد، اما هرگز وارداتش به سطح سال گذشته تنزل نکرده بود. این نشان می‌دهد که صادرات غیرنفتی ایران نیز به اروپا کاهش یافته است.
بیشتر در این باره: آیا آمریکا توانسته صادرات نفت ایران را صفر کند؟اروپا به غیر از کالا، صادرات خدمات نیز به ایران دارد که آمارهای آن برای سال ۲۰۱۹ هنوز منتشر نشده است، اما صادرات خدمات اتحادیه اروپا به ایران در سال ۲۰۱۸ حدود یک میلیارد و ۵۷۷ میلیون یورو بود که نسبت به سال ۲۰۱۷ بیش از ۱۵ درصد کاهش نشان می‌دهد.
شرکای اصلی ایران در اتحادیه اروپا
جزئیات آمارهای کمیسیون اروپایی نشان می‌دهد که آلمان با بیش از ۱.۵ میلیارد یورو، بزرگترین صادرکننده کالای اروپایی به ایران در سال ۲۰۱۹ بوده است. صادرات این کشور به ایران در سال گذشته نسبت به سال ۲۰۱۸ تقریبا نصف شد.
بعد از آلمان، ایتالیا بیشترین صادرات را به ایران داشته است. این کشور پارسال ۸۲۴ میلیون یورو کالا به ایران فروخته که آن هم نسبت به سال ۲۰۱۸ نصف شده است.
این دو کشور همچنین مهمترین مقصد کالاهای صادراتی ایران در اتحادیه اروپا بوده‌اند.
ایران بعد از خروج آمریکا از برجام خواهان راه‌اندازی یک کانال مالی ویژه برای تراکنش‌های مالی و تجاری با اتحادیه اروپا بود. بعد از ماه‌ها، نهایتا وزارت خارجه آلمان روز ۱۲ فروردین اعلام کرد که ایران برای اولین بار با استفاده از سازوکار اینس‌تکس، اقدام به خرید و انتقال تجهیزات پزشکی از اروپا کرده است.
در توئیتی که وزارت خارجه آلمان منتشر کرده، اشاره‌ای به میزان این تجهیزات و این که از کدام کشور خریداری شده‌اند، نشده است، اما فرانسه، بریتانیا و آلمان اوایل ماه جاری میلادی پیشنهاد کمک شش میلیون یورویی به ایران برای مبارزه با ویروس کرونا را داده بودند.
هنوز معلوم نیست اینس‌تکس چه کمکی به افزایش چشمگیر صادرات اتحادیه اروپا به ایران بکند، اما با توجه به تحریم بودن صادرات نفت ایران توسط آمریکا، انتظار نمی‌رود این کانال بتواند کمک معنی‌داری به صادرات ایران به اروپا داشته باشد.
اهمیت نفت در تجارت ایران و اروپا در این نکته است که جزئیات آمارهای کمیسیون اروپا نشان می‌دهد در دوران قبل از خروج آمریکا از برجام، ۸۵ درصد صادرات ایران به چهار کشور فرانسه، یونان، ایتالیا و اسپانیا، یعنی مشتریان عمده نفتی ایران در اتحادیه اروپا انجام شده است.
این کشورها در سال ۲۰۱۷ حدود ۸.۴۴ میلیارد یورو واردات از ایران داشتند، اما پارسال کل واردات آنها به ۲۶۴ میلیون یورو سقوط کرد.