اتحادیه اروپا روز جمعه ۱۱ آذر در مورد تعیین سقف ۶۰ دلار در هر بشکه برای نفت وارداتی از روسیه به توافق رسید. این تصمیم بخش مهمی از تحریمهای غرب علیه روسیه به دلیل تهاجم نظامی به اوکراین با هدف کاهش درآمدهای ارزی مسکو است.
جمهوری چک که ریاست دورهای اتحادیه اروپا را برعهده دارد پس از ماهها رایزنی دستیابی به این توافق را اعلام کرد هر چند قبل از اجرا متن کامل آن باید توسط تمامی اعضا تایید شود.
کشورهای گروه هفت از چند ماه پیش اجرای این اقدام را مطرح کرده بودند ولی به نظر می رسد که توافق اتحادیه اروپا در این زمینه به دلیل اختلاف نظر کشورهای عضو مدتها به تاخیر افتاد.
بر اساس این تصمیم، خرید نفت روسیه توسط کشورهای عضو کنترل خواهد شد و در صورت لزوم برای جلوگیری از نقض این تصمیم صدور جواز تجاری و بیمه نفتکشهای حامل نفت روسیه لغو خواهد شد.
لهستان و جمهوریهای بالتیک از مدافعان اصلی این تصمیم بودند. نخست وزیر استونی گفت اجرای این مقررات باعث میشود که درآمد ارزی روسیه از محل صدور نفت به اتحادیه اروپا حدود ۲ میلیارد دلار کاهش یابد. او افزود: «تعیین سقف ۶۰ دلاری چیزی نبود که ما میخواستیم. هدف ما این بود که حداکثر قیمت در حد ۳۰ تا ۴۰ دلار برای هر بشکه تعیین شود.»
با توجه به اینکه بهای نفت روسیه در بازارهای جهانی اخیرا به زیر ۶۰ دلار تنزل یافته توافق اتحادیه اروپا ممکن است بر درآمدهای ارزی روسیه تاثیر چندانی نداشته باشد. البته در مقایسه با شاخص بینالمللی نفت برنت که حدود ۸۶ دلار است تخفیف قابل ملاحظهای است.
در عین حال اگر این تصمیم به کاهش چشمگیر صادرات نفت روسیه منجر شود ممکن است بحران انرژی به خصوص همزمان با افزایش نرخ تورم در کشورهای صنعتی و پیشرفته را تشدید کند.
سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا بدون اظهار نظر در مورد جزییات اجرایی تصمیم اتحادیه اروپا از آن استقبال کرد.
اوپک و کشورهای هم پیمان از جمله روسیه ماه گذشته و به رغم درخواستهای آمریکا میزان صادرات خود را کاهش دادند و با توجه به کندی فعالیتهای اقتصادی در سراسر جهان ممکن است در اجلاس بعدی خود در روز یکشنبه روند کاهش تولید را ادامه دهند.
حجم صادرات نفت خام روسیه که دومین تولید کننده بزرگ در میان اوپک و کشورهای هم پیمان است حدود ۵ میلیون بشکه در روز است.
ولادیمیر پوتین قبلا بارها تاکید کرده که روسیه نفت خود را به کشورهایی که با تعیین سقف قیمت موافقت کنند صادر نخواهد کرد.
در پی تحریمهای غرب علیه روسیه این کشور بخش عمدهای از نفت خود را با تخفیف به هند، چین و سایر کشورهای آسیایی صادر میکند.