اولین مجموعه از تصاویری که توسط «اقلیدس» تلسکوپ فضایی اروپا، ثبت شدهاند روز سه شنبه ۱۶ آبان منتشر شد. در این تصاویر میتوان شمای یک توده سحابی معروف به سر اسب، کهکشانهای دوردست که تاکنون دیده نشدهاند و حتی «شواهد غیرمستقیم از ماده تاریک» را مشاهده کرد.
ماموریت تلسکوپ فضایی اقلیدس که در ژوئیه ۲۰۱۳ به فضا پرتاب شد و اولین مورد از اين گونه پژوهشهای فضایی است بررسی و تصویربرداری از اسرار «ماده تاریک» و «انرژی تاریک» است.
این تلسکوپ قرار است محدودهای را که براساس دانش فعلی بشر یک سوم فضا تلقی می شود و شامل حدود دو میلیارد کهکشان است طی کند.
دانشمندان پژوهش و نقشه برداری این تلسکوپ را دقیقترین نقشه سه بعدی عالم فضا توصیف کردهاند.
اقلیدس پس از پیوستن به تلسکوپ فضایی جیمز وب در فاصله تقریبا ۱.۵ میلیون کیلومتری از کره زمین اولین تصاویر خود را به زمین ارسال کرد.
جوزف اشباخر، رئیس آژانس فضایی اروپا، در بیانیهای گفت پنج تصویر اولی که اقلیدس ارسال کرده است «حیرت انگیز و یادآور این نکته بود که چرا رفتن به فضا و درک بهتر اسرار کائنات مهم است.»
نمایی از صورت فلکی شکارچی، سحابی سر اسب و کهکشانهای مارپیچ و نامنظم از جمله تصاویر ارسال شده هستند.
اما رنه لاوریسجس، دانشمند ارشد این پروژه گفت هیجانانگیزترین تصویر مربوط به خوشه کهکشانی موسوم به «برساووش» در صورت فلکی برساووش، مجموعه دربرگیرنده بیش از هزار کهکشان دور دست است.
در پس زمینه این تصویر بیش از ۱۰۰ هزار کهکشان دیگر، که فاصله برخی از آنها با زمین ۱۰ میلیارد سال نوری است و تاکنون هیچگاه مشاهده نشده اند، دیده میشود.
ژان شاول کویلاندر، یکی دیگر از دانشمندان این پروژه گفت:«اقلیدس به دلیل افق دید پهناورش با سایر تلسکوپهای فضایی تفاوت دارد و آنچه که ثبت می کند در تاریخ فضاشناسی بیسابقه است. در مقایسه، میتوان گفت که تلسکوپ جیمز وب از درون سوراخ یک سوزن به فضا مینگرد.»
به دلیل همین افق دید پهناور تلسکوپ فضایی اقلیدس قادر است با سرعت زیادی این تصاویر را ثبت کند. به عنوان نمونه این پنج تصویر جدید فقط ظرف هشت ساعت گرفته شده اند. تصاویر ثبت شده ظرف ۱۶ ساعت دیگر، که روی هم رفته نتیجه کار اقلیدس در یک روز است، در ماه ژانویه منتشر خواهند شد.
آژانس فضایی اروپا به دلیل مختصات ماموریت اقلیدس در بررسی دلایل تاریک بودن ۹۵ درصد از عالم فضا که تصور می شود از «مواد و انرژی تاریک» تشکیل شده است به این تلسکوپ لقب «کارآگاه عالم تاریک» داده است.
دانشمندان آژانس فضایی اروپا می گویند «مواد تاریک» در مقایسه با مواد قابل مشاهده در کشاندن کهکشانها به سوی یکدیگر نقش بیشتری دارند و «انرژی تاریک» نیز عامل اصلی گسترش پرشتاب عالم فضا است.
به گفته آنها اولین تصاویر ثبت شده توسط تلسکوپ فضایی اقلیدس حاوی «شواهد غیرمستقیمی» از وجود همین «مواد تاریک» است.
یکی از فرضیههای علم فضاشناسی معتقد است که «مواد تاریک» در گرداگرد تودههای کهکشانی ستارهها را دور هم جمع میکند.
اقلیدس با ثبت نور در نقاطی از فضا که پس از ۱۰ میلیارد سال نوری به زمین خواهد رسید در شناخت آنچه که «انرژی تاریک» نامیده میشود و عامل اصلی گسترش فضا پس از وقوع «انفجار بزرگ» (بیگ بنگ) حدود ۱۳.۸ میلیارد سال قبل تلقی می شود، می تواند نقش مهمی ایفا کند.
دانشمندان آژانس فضایی اروپا قصد دارند پس از جمع آوری اطلاعات و تصاویر کافی توسط اقلیدس یک نقشه سه بعدی از فضا تهیه کنند که بعد سوم آن زمان خواهد بود.