«سایه ایران» بر فراز درگیری‌ها در نوار غزه

اسماعیل هنیه، نخست وزیر تشکیلات خودگردان فلسطینی، در سفر بهمن‌ماه خود به ایران بر مناسبات نزدیک حماس و جمهوری اسلامی تأکید کرد.

فریدا گیتیس، روزنامه نگار امور بین‌المللی، در مطلبی که در وبسایت «سی‌ان‌ان» منتشر شده، می‌گوید در جریان درگیری‌های نظامی بین اسرائیل و حماس، «سایه شوم» ایران بر فراز نوار غزه گسترده شده است.

به اعتقاد این تحلیلگر، تنش و رویارویی بین ایران و غرب بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، پیش زمینه‌ای است که تا حد زیادی تحولات در غزه و سایر نقاط تنش در مرزهای اسراییل را تعیین می‌کند.

این تحلیلگر معتقد است که این بحران هسته‌ای نه تنها بر تاکتیک‌های اسرائیل تاثیر گذاشته، که تا حدود زیادی واکنش‌های بین‌المللی به درگیری‌های غزه را نیز تحت تأثیر قرار داده است.

برنامه هسته‌ای ایران در عین حال یک عامل روانی مهم است و بسیاری از بازیگران و نظاره‌گران درگیری‌های اخیر غزه، میان این رویارویی نظامی با آنچه که ممکن است در حالت بروز جنگ بین ایران و اسرائیل و یا آمریکا و حتی پیمان ناتو پیش بیاید، تشابهاتی می‌بینند.

به همین خاطر نیز علاوه بر آمریکا، کشورهای متحد ایالات متحده نظیر بریتانیا، آلمان، کانادا، استرالیا و هلند از حق مسلم اسرائیل برای دفاع از خود در برابر موشک پرانی‌های حماس حمایت کرده‌اند.

زمانی که موشکی از نوار غزه به سوی خاک اسرائیل شلیک می‌شود، بسیاری به این می‌اندیشند که شاید زمانی در آینده این موشک‌ها حامل کلاهک‌های هسته‌ای ساخت ایران باشند و به همین دلیل هنگامی که شبکه دفاع ضد موشکی اسرائیل موشک‌های حماس را در آسمان منهدم می‌کند، برخی کشورها و اعضای ناتو از وجود چنین سپر دفاعی‌ای در برابر اقدامات احتمالی ایران، احساس اطمینان می‌کنند.

مقام‌های اسرائیلی می‌گویند موشک‌هایی که توسط حماس و جهاد اسلامی به خاک آن کشور شلیک می‌شوند ساخت ایران و مونتاژ شده در نوار غزه هستند. این قطعات از طریق دریا به سودان و از آنجا از مسیر مصر و به صورت زمینی و قاچاقی وارد نوار غزه می‌شوند. دولت‌های ایران و سودان قاچاق اسلحه به نوار غزه را تکذیب می‌کنند.

فریدا گیتیس با اشاره به اظهارات تند رهبران ایران علیه اسرائیل معتقد است که در صورت حمله اسرائیل به ایران، اقدامات تلافی جویانه جمهوری اسلامی می‌تواند از نوار غزه و یا خاک لبنان صورت بگیرد.

به باور خانم گیتیس، شاید حمله هوایی اسرائیل به کارخانه اسلحه‌سازی در خارطوم، پایتخت سودان، که ماه اکتبر روی داد، تصادفی نبوده است. برخی کارشناسان نظامی معتقدند که حملات اخیر اسرائیل به نوار غزه در حقیقت مرحله دوم یا مکمل حمله هوایی به خارطوم بود.

هدف حملات اسرائیل نابود کردن زرادخانه‌های حاوی تسلیحات ساخت ایران است، منابعی که هر لحظه شبه‌نظامیان حماس و جهاد اسلامی می‌توانند از آن‌ها علیه مناطق غیرنظامی اسرائیل استفاده کنند.

فریدا گیتیس در گزارش تحلیلی خود همچنین می‌نویسد، یکی از نکات مبهم در مورد درگیری‌های اخیر در نوار غزه چگونگی موضع گیری کشورهای عربی و به خصوص مصر بود که در حال گذار سیاسی است.

به نظر می‌رسد که شدت یا تندی شعارها در مصر همچون گذشته نیست. درست است که حکومت‌ها و افکار عمومی جهان عرب هنوز هم از فلسطینی‌ها دفاع می‌کنند، ولی به نظر می‌رسد که در حال حاضر مسائل داخلی هر یک از کشورها برای آنها در اولویت قرار دارد.

پس از حوادثی که در سوریه رخ داد، گروه حماس تا حد زیادی سطح روابط خود را با حکومت بشار اسد کاهش داده است ولی هنوز هم مناسبات این گروه با حکومت ایران بسیار نزدیک است. اسماعیل هنیه، نخست وزیر تشکیلات خودگردان فلسطینی و از اعضای ارشد گروه حماس در سفر بهمن‌ماه ۱۳۹۰ به ایران بر مناسبات نزدیک دو طرف تاکید کرد.

به اعتقاد خانم گیتیس، ایران و حماس در دشمنی و ادامه شعار نابودی اسرائیل فصل مشترک دارند و با وجود این‌که خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس اخیرا اعلام کرد که شاید بتوان به طور موقت با اسرائیل به نوعی مصالحه رسید، تندروهای حماس، به رهبری اسماعیل هنیه، که مخالف این رویکرد هستند، در حال حاضر در تشکیلات حماس دست بالا را دارند.

این روزنامه‌نگار می‌گوید جنگ در نوار غزه رویدادی تاسف بار برای مردمانی است که در آن مناطق زندگی می‌کنند، اما مثل اکثر رویدادهای دیگر منطقه خاورمیانه، پیامدها و تاثیرات سیاسی- استراتژیک گسترده‌تری دارد که بر سراسر جهان سایه افکنده و بازیگرانی که از منطقه جنگ بسیار دور هستند، در آن ایفای نقش می‌کنند.