پیشنهاد احمدی‌نژاد؛ تلاش برای اعتمادسازی یا «باج‌گیری»؟

محمود احمدی‌نژاد روز چهارشنبه پیش از سخنرانی در مجمع عمومی با روزنامه واشنگتن پست و مجله نیوزویک مصاحبه کرد

محمود احمدی‌نژاد روز چهارشنبه در مصاحبه با روزنامه واشنگتن پست و مجله نیوزویک دو پیشنهاد جدید مطرح کرد: ملاقات بین دانشمندان هسته‌ای ايران و غرب، و اعتماد‌سازی هسته‌ای بين دو دولت‌ آمريکا و ايران.

روزنامه واشنگتن پست در گزارشی بر اساس مصاحبه آقای احمدی‌نژاد با سردبيران اين روزنامه و هفته‌نامه نيوزويک دو نکته را برجسته ديده است: يکی پيشنهاد او برای ملاقات دانشمندان غربی با متخصصان هسته‌ای ايران، و ديگری اشاره رئيس جمهوری اسلامی به بنای اعتماد بين دولت‌های آمريکا و ايران است.

واشنگتن پست می‌نويسد در اين گفت‌وگو که در حاشيه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نيويورک انجام شد رئيس جمهوری اسلامی ايران موضوع خريد اورانيوم ۲۰ درصد غنی‌شده از آمريکا برای مصارف پزشکی در ايران را مطرح کرد و گفت: «تهيه اين مواد برای مصارف پزشکی و انسان‌دوستانه شروع خوبی است برای مذاکرات دو طرف و اگر آمريکا با فروش آن به ايران موافقت کند ثابت خواهد کرد که طرفدار تعامل بين دو دولت است.»

واشنگتن پست يادآوری می‌کند که در حال حاضر اورانيومی که در ايران توليد می‌شود بين ۳ تا ۵ درصد غلظت دارد، در حالی که غلظت اورانيوم لازم برای مصارف پزشکی ۲۰ درصد است. رئيس جمهور ايران گفت که توليدات مرکز پزشکی تهران جوابگوی نياز کشور نيست.

پيشنهاد محمود احمدی‌نژاد در شرايطی مطرح می‌شود که قرار است هفته آينده مذاکرات گروه پنج به علاوه يک با نمايندگان دولت ايران برگزار شود و انتظار می‌رود که موضوع مهم آن بحران هسته‌ای باشد. در جريان سخنرانی‌ها و رويدادهای مربوط به اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد رهبران غرب، از جمله باراک اوباما و نيکلا سارکوزی، بر ضرورت همکاری ايران و پايان مهلت برای گفت‌وگو طی چند ماه آينده تأکيد کردند.

وزرای خارجه کشورهای پنج به علاوه يک در پايان ديدار خود در حاشيه مجمع عمومی سازمان ملل گفتند که از ايران انتظار واکنش جدی دارند و در صورت عدم دريافت چنين پاسخی اقدامات ديگری به اجرا گذاشته خواهد شد که اشاره به تشديد مجازات‌هاست.

واشنگتن پست می‌نويسد که ايالات متحده در دوران حکومت پهلوی اورانيوم مورد نياز ايران را برای مصارف پزشکی تأمين می‌کرده است. پس از وقوع انقلاب ايران تا اواخر دهه ۱۹۸۰ ميلادی آرژانتين اين نوع اورانيوم را به ايران صادر ‌کرده است.

ديويد آلبرايت، مدير «انستيتو علوم و امنيت بين‌المللی» در واشنگتن و از بازرسان تسليحاتی سابق در عراق، صحبت‌های محمود احمدی‌نژاد را مانوری زيرکانه خوانده است که نوعی «باج‌گیری ضمنی» نيز در آن ديده می‌شود.

آقای آلبرايت افزود که اگر اين مواد صادر نشود ايران مدعی خواهد شد که برای مصارف پزشکی بايد اورانيوم با درجه غنای ۲۰ درصد توليد کند و در مقابل تصميم به صدور اين مواد ناقض سياست غرب برای تحريم ايران خواهد بود. ايران با در اختيار داشتن اين نوع اورانيوم غنی‌شده به توليد سوخت هسته‌ای برای مصارف نظامی که غلظت آن ۹۰ درصد است يک گام نزديک‌تر خواهد شد.

در عين حال ديويد آلبرايت معتقد است که پيشنهاد ايران برای ملاقات کارشناسان غربی با دانشمندان هسته‌ای ايران نيز موضوع مهمی است، چون تا اين مقطع دولت ايران با انجام چنين ديداری حتی به شکل غيررسمی موافقت نکرده است.

واشنگتن پست يادآوری می‌کند که تاکنون مقامات آمريکايی در مورد پيشنهاد‌های رئيس‌جمهور ايران واکنش نشان نداده‌اند. در عين حال آقای احمدی‌نژاد نيز در جريان سخنرانی طولانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل هيچ اشاره‌ای به اين پيشنهادها نکرد.

او با تکرار سخنان تند و هميشگی خود در مورد مسائل کلی بين‌المللی باعث شد که تعداد قابل توجهی از هيئت‌های نمايندگی تالار جلسه را ترک کنند.

به نوشته واشنگتن پست، رئيس جمهوری اسلامی در مصاحبه يک‌ساعته خود با اين روزنامه تأکيد کرد که «از نظر ايران، داشتن سلاح هسته‌ای کار غلطی است» و تکرار کرد که دولت ايران فقط برای مصارف صلح‌آميز به دنبال توسعه فعاليت‌های هسته‌ای است. این روزنامه اشاره می‌کند که «آقای احمدی‌نژاد به موارد تکنيکی متعددی از فعاليت‌های هسته‌ای ايران اشاره کرد که نشان می‌داد در اين زمينه اطلاعات دقيقی دارد».

رئيس جمهوری اسلامی در اين گفت‌وگو نسبت به تحول در مناسبات آمريکا با ايران در پی انتخاب باراک اوباما اظهار اميدواری کرد، ولی هشدار داد که دولت جديد نبايد همان سياست‌های قبلی را در ظاهری جديد دنبال کند. آقای احمدی‌نژاد گفت: «ما معتقديم که اگر اوباما واقعا بخشی از تغييراتی را که وعده داده است عملی کند ما نيز آماده‌ايم که به انجام اين تغييرات کمک کنيم».

در همين بخش از مصاحبه، آقای احمدی‌نژاد به موضوع خريد مواد هسته‌ای از آمريکا و ملاقات بين کارشناسان هسته‌ای دو کشور اشاره کرد.

واشنگتن پست می‌نويسد زمانی که موضوع به بحران افغانستان کشيده شد رئيس جمهوری اسلامی با بهره‌برداری از معضلات آمريکا در اين کشور گفت: «همه می‌دانند که استراتژی ناتو در افغانستان به شکست نهايی نزديک می‌شود. ما می‌توانيم سکوت کرده و از شکست ناتو که برخی از کشورهای عضو آن دشمنان ما هستند خرسند شويم. اما ما از اين موضوع خوشحال نيستيم. ما حاضريم در اين زمينه کمک کنيم، به شرطی که سياست‌ها تغيير کند».

رئیس جمهوری اسلامی در پایان اظهار داشته است که از دید وی افغانستان راه حل نظامی ندارد.