یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، می‌گوید که اجرای مفاد توافق لوزان می‌تواند وجود یا عدم وجود ابعاد نظامی در برنامه هسته‌ای ایران را روشن کند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، یوکیا آمانو روز دوشنبه ۱۸ خرداد تصریح کرد که «من مطمئن هستم که شفاف‌سازی ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران در قالب یک چهارچوب زمانی مناسب ممکن است، به این شرط که ایران اقدامات پیش‌بینی شده در اعلامیه (مقدماتی لوزان) را به اجرا بگذارد.
ایران و شش قدرت جهانی ۱۳ فروردین سال جاری در شهر لوزان سوئیس به چهارچوب توافق جامع هسته‌ای دست یافتند که به توافق «لوزان» مشهور شد.
متن کلیات توافق حاصل شده توسط ایران و آمریکا -با برخی اختلافات- اعلام شده‌است.
آمانو می‌گوید که «اجرایی کردن پروتکل الحاقی به‌صورت چشمگیری توان آژانس برای دادن تضمین معتبر دربارهٔ عدم وجود فعالیت‌ها و مواد اعلام‌نشده هسته‌ای در ایران را بالا خواهد برد».
رویترز می‌نویسد که دیپلمات‌ها نگران هستند که لغو تحریم‌ها از زمان اجرا شدن توافق جامع هسته‌ای انگیزه ایران برای روشن شدن ابعاد هسته‌ای گذشته این کشور را کاهش دهد.
ایران می‌گوید که هیچ فعالیت هسته‌ای نظامی انجام نداده‌است و چنین نیتی نیز ندارد.
با این وجود، رویترز می‌نویسد که به رغم درخواست آژانس، ایران برای دادن اجازه به بازرسی این نهاد سازمان ملل از برخی برنامه‌های هسته‌ای خود مقاومت نشان می‌دهد.
روز دوشنبه و هم‌زمان با سنخان یوکیا آمانو، اتحادیه اروپا نیز اعلام کرد که به ایران گفته‌است که اگر خواهان توافقی هسته‌ای برای برچیده شدن تحریم‌ها است باید در خصوص تحقیقات معوق‌مانده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با آژانس همکاری کند.
آژانس از چندین سال قبل درخواست بازبینی از سایت نظامی پارچین را کرده‌است که ایران آن را رد نموده‌است. این نهاد بین‌المللی در سال ۲۰۰۵ دو بار از این سایت بازدید کرده بود.
موضوع «آزمایش چاشنی‌های انفجاری» و «شبیه‌سازی رایانه‌ای مرتبط با انفجار هسته‌ای» دو موردی هستند که آژانس می‌گوید هنوز از سوی ایران دربارهٔ آن‌ها شفاف‌سازی صورت نگرفته‌است.
ایران و شش قدرت جهانی هم‌اکنون برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای تا ۱۰ تیرماه تلاش می‌کنند.
رویترز می‌نویسد که این برای اولین بار است که آمانو مستقیماً جنبه بازرسی‌های فنی مستقل آژانس از ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران در گذشته را مستقیماً به مذاکرات هسته‌ای تهران و شش قدرت جهانی گره می‌زند.
بخشی از توافق اولیه لوزان به تعهد ایران برای اجرا کردن پروتکل الحاقی برمی‌گردد که به آژانس اجازه بازرسی‌های سرزده از تأسیسات هسته‌ای ایران را می‌دهد.
رویترز می‌نویسد که مقامات ایران پیام‌های متناقضی دربارهٔ نوع دستیابی آژانس به مراکز نظامی خود می‌دهند.
اخیراً عباس عراقچی مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران گفت که «اجازه دسترسی محدود و مدیریت شده به مراکز نظامی ایران داده خواهد شد».
یک روز پس از این اظهارات آقای عراقچی، مسعود جزایری معاون ستاد کل نیروهای مسلح ایران ۱۵ خرداد گفت، حتی اجازه بازدید «محدود و کنترل‌شده» از مراکز نظامی ایران داده نمی‌شود.