خبرگزاری «ایسنا» روز جمعه در گزارشی آمار مربوط به تعطیلی شمار زیادی از واحدهای تولیدی در ایران را، که از سوی منابع رسمی جمهوری اسلامی اعلام شده، «عجیب و تکان‌دهنده» توصیف کرد.
فریدون خاوند کارشناس اقتصاد در پاریس در گفت‌وگو با میرعلی حسینی در برنامه صبحانه با خبر، نخست به جزئیات این گزارش می‌پردازد:
Your browser doesn’t support HTML5
گفت‌وگوی میرعلی حسینی با فریدون خاوند در مورد رکود در ایران
فریدون خاوند: «ایسنا» بر گزارشی تکیه می‌کند که محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت و معدن و تجارت، به تازگی گزارشی درباره آخرین وضعیت صنعت کشور به هیئت دولت جمهوری اسلامی ارائه داده. در گزارش آقای نعمت‌زاده، به گفته خبرگزاری مورد نظر، گفته می‌شود که طی سال‌های گذشته چهارده هزار واحد صنعتی در حوزه صنایع کوچک و متوسط به دلیل مشکلات گوناگون در کشور تعطیل شده‌اند.
این ارقام البته تکان‌دهنده و دردناک هستند، چون صنایع کوچک و متوسط یک نقش استراتژیک دارند در عرصه اقتصادی و قلب تپنده فعالیت به حساب می‌آیند. به خصوص در زمینه اشتغال، نزدیک به پنجاه درصد کل مشاغل صنعتی ایران را کوچک‌ها و متوسط‌ها تامین می‌کنند و متوقف شدن فعالیت‌های آنها، آنهم در چنین ابعادی، یک تراژدی است.
البته آمار آقای نعمت‌زاده غافلگیرکننده نیست، چون معاون ایشان آقای سید ابریشمی هم به تازگی گفته بود تنها در شهرک‌های صنعتی در فاصله سال‌های ۸۵ تا ۹۲، پنج هزار و پانصد واحد تعطیل شدند.
پرسش اصلی این است که چرا این همه بنگاه تولیدی ترجیح دادند کرکره‌ها را پایین بکشند و صحنه را ترک کنند؟
کافی است نگاه سریعی بیندازیم به مصیبت‌هایی که اقتصاد ایران طی سه چهار سال گذشته از سر گذراند. مدیریت آشفته از طرف کسانی که شماری از آنها از مکانیسم‌های اولیه اقتصادی بی خبر بودند، همراه با مشکلات ناشی از تحریم. درآمدهای ارزی کم شد، دارایی‌های کشور در خارج بلوکه شد، قیمت ارز سر به آسمان کشید، شمار زیادی از واحدهای صنعتی با مشکل نقدینگی روبرو شدند، در دادوستدشان با خارج گرفتاری‌های زیاد پیدا کردند، و تازه قدرت خرید مردم هم از جمله به دلیل تورم سنگین کاهش پیدا کرد و در نتیجه تقاضا سقوط کرد. حاصل این که در سال‌های ۹۱ و ۹۲ تولید ناخالص داخلی ایران ده درصد سقوط کرد و درآمد سرانه هر ایرانی به طور متوسط، پانزده درصد سقوط کرد.
و در حال حاضر چه؟ ایا رکود اقتصادی ایران متوقف شده؟
هیچ نشانه‌ای در دست نیست که بتوانیم بگوییم اقتصاد کشور از رکود خارج شده، هر چند که می‌شود گفت نرخ رشدهای منفی دو سال گذشته امسال خوشبختانه تکرار نخواهد شد. موانع موجود در فضای کسب و کار ایران هنوز تغییری نکرده‌اند، مشکل تحریم‌ها از میان نرفته. امیدوار باشیم به این که برای پرونده هسته‌ای ایران یک راه حل نهایی پیدا بشود و فضای منطقه‌ای ایران، به خصوص در مرزهای غربی، مشکلات تازه‌ای برای اقتصاد کشور ایجاد نکنند. شاید شرایطی فراهم بشود برای این که دولت بخش بزرگی از انرژی خودش را بر اصلاحات اقتصادی متمرکز کند.