گرداندن سگ و ميمون، معضل جديد ۳۲ نماينده مجلس

هفتاد و چهار ضربه شلاق و جریمه نقدی از یک تا ده میلیون برای فروشندگان و صاحبان حیوانات خانگی، حاصل طرحی است که امضای ۳۲ نماینده مجلس شورای اسلامی بر پای آن نشسته‌است.

این طرح توسط الیاس نادران، اسماعیل کوثری، علیرضا مرندی، احمد سالک، علیرضا محجوب، فاطمه آلیا، نادر قاضی پور، حسن کامران و نیره اخوان ارائه شده‌است. به اعتقاد نعمت احمدی، وکیل دادگستری در تهران، قانون‌گذار نباید قوانینی وضع کند که امکان اجرای آن میسر نباشد:

گزارش محمد ضرغامی در مورد طرح جدید مجلس علیه حیوانات خانگی

نعمت احمدی: این طرحی که الان داده شده ملحق به قانون مجازات اسلامی، یک مقدار شکیل‌تر و وسیع‌ترش کردند. چون گرداندن سگ و میمون و اصولاً موجودات «نجس‌العین» را آوردند؛ ولی فکر می‌کنم یک سال قبل یک طرح دیگری مشابه این دادند که آن راجع به مطلقاً سگ بود که آن مسکوت ماند.

در این طرح که پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی آن را منتشر کرده گرداندن یا بازی با حیواناتی از قبیل سگ و میمون در انظار، اماکن عمومی یا معابر از آنجا که به گفته طراحان طرح «به فرهنگ اسلامی یا سلامت و آرامش اطرافیان به ویژه زنان و کودکان آسیب می‌زند»، جرم تلقی شده‌است.

بر اساس این طرح، نگهداری از این دست حیوانات در خانه هم جرم است و در صورت تصویب آن، حیوانات متهمان ضبط شده و به باغ وحش، جنگل یا بیابان منتقل می‌شوند.

این ۳۲ نماینده مجلس شورای اسلامی هزینه این انتقال را هم به پای صاحبان حیوانات نوشته‌اند.

پیام محبی نایب رئیس جامعه دامپزشکان ایران معتقد است که روی این طرح کارهای کارشناسانه‌ای صورت نگرفته‌است.

پیام محبی: «از دید منطقی اگر نگاه کنیم شاید خیلی قسمت‌هایش تغییر کند. مثلاً یکی از داستان‌هایی که هست این است که حیوانات را بگیریم و رها کنیم در بیابان و در باغ وحش. این خودش حقوق حیوان را می‌برد زیر سؤال. این به نظر من خیلی منطقی نیست و خیلی هم اخلاقی به نظر نمی‌آید.»

طرح اخیر تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تحت عنوان الحاق یک ماده به قانون مجازات اسلامی چهارم آبان ماه توسط هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شده‌است.

در این طرح مأموران نیروی انتظامی، شکارچیان مجاز، مزرعه‌داران، باغداران و گله‌داران از داشتن و نگهداری سگ مستثنی شده‌اند.

به اعتقاد پیام محبی اجرای چنین طرحی در قالب قانون با وجود چند استثنا هم کار آسانی نیست: «اثبات این که چه حیوانی به چه منظوری در خانه نگهداری می‌شود چون برمی‌گردد به بحث ذهنی افراد، غیرقابل اثبات است حتی برای محاکم قضایی.»

این طرح در حالی به مجلس شورای اسلامی ارائه شده که در تبصره آن نمایندگان خاطرنشان کردند که فهرست آنچه آنها «سایر حیوانات نجس‌العین و خطرناک و مضر برای سلامت عمومی» نامیده‌اند به مدت سه ماه پس از تصویب قانون توسط وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران اعلام خواهد شد.

از دیگر سو این طرح گوشه‌چشمی هم به رسانه‌ها داشته‌است و آنها را از ترویج آنچه «سگ‌بازی» یا «سگ‌گردانی» در این طرح خوانده، برحذر داشته و انتشار این دست مطالب را در شمار جرایم موضوع این ماده الحاقی به قانون مجازات اسلامی آورده‌است.

پیام محبی، مدیر مسئول نشریه پیام دامپزشکان (پت) در تهران: «این یک مقدار می‌تواند بحث را ببرد به برخوردهای سلیقه‌ای و این که ما رسانه‌ای داشته باشیم که بیاییم توی آن راجع به بیماری‌های سگ یا سگ‌های خانگی صحبت کنیم. از لحاظ یک سری افراد ممکن است احساس شود یک کار ترویجی دارد می‌شود؛ ولی واقعاً این طور نیست. باز کردن این مسئله از نگاه علمی می‌تواند خیلی از معضلات کشور ما را حل کند.»

در سال‌های اخیر نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در قالب اجرای طرح‌هایی ضربتی موسوم به امنیت اجتماعی با سگ‌ها و صاحبان آنها در خیابان‌ها و اماکن عمومی برخورد کرده‌است. برخوردهایی که انتقاد برخی فعالان مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد مانند انجمن حمایت از حیوانات ایران را در پی داشته‌است. اما آیا این طرح به دنبال ایجاد محملی قانونی برای برخوردهای انتظامی با صاحبان حیوانات خانگی است؟

نعمت احمدی، وکیل دادگستری در تهران: «احتمالاً همان برخوردهایی که صورت می‌گیرد در شهرها و محمل قانونی نداشت و مورد انتقاد قرار می‌گرفت و گروه‌های اجتماعی پیدا شدند برای سگ‌هایی که بی‌خانمان‌اند در تبریز و تهران و کرج و اراک و چندین شهر ایده‌هایی شکل گرفت برای نگهداری سگ‌های ولگرد و بی‌خانمان. از آن طرف هم شهرداری‌ها دارند با سگ‌ها برخورد می‌کنند. احتمالاً نمایندگان مجلس در صدد برآمدند که به این مسئله یک شکل و شمایلی بدهند.»

در چنین شرایطی فعالان حقوق حیوانات در ایران هرچند وجود قوانینی برای نگهداری از حیوانات خانگی را لازم می‌دانند، اما اجرای چنین طرح‌هایی در این قالب را موجب زیرزمینی شدن نگهداری از حیوانات خانگی، ایجاد بار روانی برای خانواده‌ها و بالاگرفتن تنش‌های اجتماعی می‌دانند.