رسانه‌های ایران از جلمه خبرگزاری صدا و سیما روز شنبه، ۱۴ اسفند، خبر دادند که سامانه پدافند هوایی اس۳۰۰، در کویر مرکزی ایران آزمایش شده و «اهداف مختلفی از جمله موشک بالیستیک و پهپاد را رهگیری و منهدم» کرده است.
دراین گزارش به زمان آزمایش این سامانه اشاره نشده و تنها اعلام شده که به دلیل «محرمانه بودن» این آزمایش، برای نخستین بار اجازه انتشار این خبر داده شده است.
براساس این گزارش، سامانه اس۳۰۰ در رزمایشی به نام «دماوند» که فرمانده کل ارتش نیز در آن حضور داشته، آزمایش شده و چندین موشک اس۳۰۰ «اهداف مختلفی از جمله موشک بالیستیک و پهپاد را رهگیری و منهدم» کرده‌اند.
موشک ضدهوایی اس۳۰۰ قادر است هواپیماها را در ارتفاع ۳۰ کیلومتر و در فاصله حدود ۲۰۰ کیلومتر هدف قرار دهد و قابلیت رهگیری چندین هدف را به صورت همزمان دارد و دستیابی ایران به این سامانه در حفاظت بیشتر از تأسیسات هسته‌ای ایران تأثیرگذار است.
خبرگزاری اسپوتنیک روسیه، روز پنجشنبه ۲۲ مهرماه، با استناد به اطلاعیه آژانس دولتی صادرات تسلیحات روسیه اعلام کرده بود که مسکو فرایند تحویل سامانه‌های دفاع هوایی موشکی اس ۳۰۰ را به تهران تکمیل کرده است.
قرارداد فروش سامانه‌های موشکی اس۳۰۰ از پرمناقشه‌ترین قراردادها بین تهران مسکو در سال‌های اخیر بوده است.
ایران و مسکو در سال ۲۰۰۷ میلادی، یعنی حدود ۱۰ سال پیش، قرارداد خرید اس۳۰۰ را امضا کردند اما به دلیل گسترش تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران، مسکو در سال ۲۰۱۰ تحت فشارهای غرب قرارداد این قرارداد را تعلیق کرده بود.
تأخیر در اجرای قرارداد، موجب شد تا ایران در مجامع بین‌المللی از روسیه شکایت کند.
سرانجام و پس از اعلام زمان‌های مختلف برای تحویل این سامانه به تهران، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، در خردادماه امسال و پس از دستیابی به توافق اتمی وین، ممنوعیت تحویل این سامانه را به ایران لغو کرد.
در شهریورماه امسال انتشار تصاویری از سامانه اس ۳۰۰ که در نزدیک تأسیسات هسته‌ای فردو در نطنز ایران، مستقر شده بود واکنش‌هایی را برانگیخت.
برخی کارشناسان تحویل دادن اس۳۰۰ به ایران را موجب کاهش فشارها به ایران دانستند و مقام‌های مختلفی از کشور آمریکا و اسرائیل نسبت به تحویل سامانه موشکی ضدهوایی اس۳۰۰ به ایران ابراز نگرانی کرده‌اند.
«اس۳۰۰ ایرانی کاملاً بومی»
فرزاد اسماعیلی، فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیای ارتش، با اشاره به آزمایش سامانه پدافند هوایی اس۳۰۰ اعلام کرد که سامانه اس۳۰۰ «کاملاً ایرانی» با نام «باور ۳۷۳» در آینده‌ای نزدیک آزمایش خواهد شد.
وی مدعی شد که اس ۳۰۰ ایرانی «کاملاً بومی و فناوری آن چند گام جلوتر» از اس ۳۰۰ روسی است.
آقای اسماعیلی در سال ۱۳۹۳ گفته بود که نخستین شلیکِ موشک، توسط «سامانه باور ۳۷۳» با «موفقیت» انجام شده است و این سامانه «قرار است جایگزین اس ۳۰۰ شود».
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، ۳۱ مرداد، از سامانه پدافند هوایی «باور ۳۷۳» بازدید کرد.
به گفته رسانه‌های ایرانی این سامانه پدافند هوایی «توسط سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع»، «قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا» و «مراکز علمی و پژوهشی» داخلی ساخته شده‌اند.