هشتم ماه مارس برابر با هیجدهم اسفند ماه، در تقویم سازمان ملل متحد، روز جهانی زن است. سازمان ملل متحد امسال شعار خود را برای این روز «جهانِ پنجاه پنجاه» انتخاب کرده‌است.
سازمان ملل متحد در راستای تضمین نیل به اهداف برنامه توسعه پایدار خود تا سال ۲۰۳۰ میلادی، ۱۶ سال دیگر، خواستار از بین رفتن هر نوع تبعیض و خشونت علیه زنان و دختران است و می‌گوید که باید بر تلاش‌ها برای رسیدن به این هدف بیفزاییم.
روز هشتم مارس در بسیاری از کشورهای جهان محترم شمرده می‌شود. اما در ایران اوضاع چگونه است؟ روز جهانی زن، برای زنان ایرانی تا چه حد کارایی داشته و به بهبود جایگاه آنها در جامعه‌ای که دست‌کم فعالان حقوق زن آن را مردسالار می‌دانند کمک کرده است؟
مهرانگیز کار، حقوقدان و پژوهشگر حقوق زن در آمریکا و محسن کدیور، نویسنده، اسلام‌شناس و استاد مطالعات دینی دانشگاه دوک در کارولینای شمالی در آمریکا، میهمانان میزگرد ویژه رادیو فردا به مناسبت روز جهانی زن هستند.
مهرانگیز کار در آغاز، در مورد جایگاه زنان در جامعه امروز ایران می‌گوید: «جایگاه زنان حاصل تلاش خود آنهاست، به ویژه در ۳۷ سال اخیر تلاش می‌کنند این جایگاه را به سمت برابری تثبیت کنند ولی متأسفانه تاکنون موفق نشده‌اند که این امیدشان و این خواسته به‌حق خود را در قوانین کشور بازتاب دهند. البته هشت مارس بعنوان روز جهانی زن، روزی بوده که با افت‌وخیزهای سیاسی پس از انقلاب همواره شکل خاصی به خود گرفته و از همان آغاز انقلاب، هشت مارس تبدیل شد به فصل تازه‌ای از زد و خوردهای زنان ایرانی، می‌شود گفت، با قانونگذاران ایرانی برای این که در اسفند ماه پنجاه و هفت، یعنی کمتر از دوماه پس از پیروزی انقلاب، بخش‌های بزرگی از زنان ایرانی مجبور به نشان دادن واکنش به الغای بسیاری از قوانینی شدند که در زمان شاه در وضعیت حقوقی زنان بهبود ایجاد کرده بود و بخصوص نه بگویند به حجاب اجباری.»
مهرانگیز کار می‌افزاید که «بنا بر این، روز جهانی زن برای زنان ایرانی فقط یک نام نیست بلکه مبنای یک تاریخِ درحال حاضر ۳۷ ساله است برای چالش با قانونگذاری و سیاستگذاری در ایران. چالشی که همیشه سرکوب شده‌است.»
چرا پس از گذشت ۳۷ سال از عمر جمهوری اسلامی مسئله حقوق زنان، خط قرمز جمهوری اسلامی است.
محسن کدیور، نویسنده، اسلام‌شناس و استاد مطالعات دینی دانشگاه دوک در کارولینای شمالی در آمریکا نیز در آغاز پاسخ به این پرسش رادیو فردا می‌گوید که «روز جهانی زن، به هر حال فرصتی است برای پرداختن دوباره به مشکلات خانم‌ها. اما چرا هنوز در جمهوری اسلامی این یک خط قرمز است، باید این سؤال را تجزیه کرد. مسئله زن یکی از مسائلی است که در کنار چند مسئله دیگر در جمهوری اسلامی هنوز مشکل دارد. مثلاً آزادی‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی. به مسئله زن هم در کنار آن مسائل می‌باید نگریسته شود، منتها زنان یک مشکل مضاعف دارند و آن اینکه نوعاً در طول تاریخ این مردان بودند که قانون را نوشتند، مردان بودند که قانون را تفسیر کردند و حتی متون دینی را هم مردان تفسیر یا روایت کردند؛ بنابراین مسئله زنان واضح و شفاف و چندان عادلانه و منصفانه دیده نشده‌است. چه بسا اگر خود بانوان در این سمت‌های اجتماعی حضور می‌داشتند ما شاهد تفسیر انسانی‌تری می‌بودیم.»
Your browser doesn’t support HTML5
میزگرد رادیو فردا در مورد جایگاه زن در جمهوری اسلامی و زن در قوانین اسلامی