باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، در گفتوگویی با خبرگزاری رویترز گفت که حصول توافق نهایی اتمی با ایران مستلزم این است که جمهوری اسلامی دستکم به مدت ۱۰ سال فعالیتهای هستهای حساس خود را کنار بگذارد و غرب هم بتواند از توقف این فعالیتها مطمئن شود.
به گفته آقای اوباما، جمهوری اسلامی در اصل به توافقی که بر اساس آن ایران بتواند برنامه هستهای خود را در شکل کنونیاش تا مدتی بین ۱۰ تا ۲۰ سال حفظ کند متمایل است؛ حتی اگر چنین توافقی مستلزم برچیده شدن بخشهایی از برنامه کنونی هستهای ایران طی مدت یادشده شود.
این اظهارات اوباما پس از آن بیان میشود که یک هفته پیش از این، کاخ سفید گزارشهای بررسی طرح توافق ۱۰ ساله اتمی توسط ایالات متحده و ایران را تکذیب کرده بود.
آقای اوباما که روز دوشنبه، ۱۱ اسفند، در گفتوگویی اختصاصی با رویترز سخن میگفت اما به این مهلت ۱۰ ساله اشاره کرد، ولی در عین حال افزود که هنوز روشن نیست که بتوان به چنین توافقی دست یافت و هنوز احتمال این که ایران «نه بگوید» بیشتر است.
باراک اوباما توضیح داد که تردید اصلیاش این است که ایران با بازرسیهای سختگیرانه و کاهش شدید میزان غنیسازی اورانیوم موافقت نکند.
رئیس جمهوری آمریکا اضافه کرد: «اما اگر موافقت کنند، این روش بسیار مؤثرتر از آن است که ما بخواهیم برای مهار برنامه هستهای ایران حمله نظامی کنیم یا اسرائیل بخواهد حمله نظامی کند یا این که بخواهیم تحریمها را ادامه بدهیم.»
اوباما در ادامه گفت که هدف ایالات متحده دستیابی به این اطمینان است که هر وقت جمهوری اسلامی کوشید تا به بمب اتمی دست پیدا کند، این امر «دستکم یک سال» برای ایران طول بکشد.
«ایرانیها مذاکرهکنندههایی جدی بودهاند»
آقای اوباما در ادامه مصاحبه خود با رویترز که در کاخ سفید انجام شد افزود: «اما اگر بخواهیم انصاف را رعایت کنیم باید بگویم که ایرانیها مذاکرهکنندههایی جدی بودهاند و البته سیاست داخل ایران را هم دارند.»
وی افزود که با این احوال، احتمال دستیابی به توافق نهایی با ایران نسبت به سه یا پنج ماه پیش بیشتر شده است.
در همین حال، مذاکرات هستهای ایران و قدرتهای جهانی در سوئیس همچنان ادامه دارد و طرفهای مذاکره گفتهاند که تلاش میکنند تا اوایل فروردینماه به تفاهم سیاسی دست یابند.
پس از آن نیز تا ۹ تیر برای دستیابی به توافق جامع مهلت دارند.
در این میان، منتقدان میگویند که دولت اوباما به اندازه کافی به ایران سخت نمیگیرد و این میتواند در پایان کار به حفظ زیرساختهای لازم برای ساخت بمب اتم در ایران منجر شود.
«اختلاف نظر اساسی» با نتانیاهو
باراک اوباما در ادامه گفتوگوی خود با رویترز به انتقاد از موضع بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، پرداخته و گفت که میان او و نتیانیاهو بر سر این که چگونه باید از رسیدن ایران به بمب اتم جلوگیری کرد «اختلاف نظر اساسی» وجود دارد.
بنیامین نتانیاهو روز دوشنبه در نطق خود در آیپک، بزرگترین لابی طرفدار اسرائیل در آمریکا، بار دیگر هشدار داد که توافق هستهای با ایران موجودیت اسرائیل را به خطر خواهد انداخت.
آقای نتانیاهو قرار است روز سهشنبه نیز در کنگره آمریکا در مخالفت با روند توافق اتمی با ایران سخنرانی داشته باشد.
مقایسه نتانیاهو و «دلواپسان» توسط هاشمی
در همین حال، روز سهشنبه اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، به سفر بنیامین نتانیاهو به آمریکا اشاره کرد و اظهار داشت: «نتانیاهو اوباما را تهدید میکند، در ایران نیز دلواپسان میگویند ما اسرار را میگوییم.»
«دلواپسان» اصطلاحی است برای اشاره به گروهی از منتقدان به سیاستهای دولت روحانی بهویژه در زمینه مذاکرات هستهای؛ گروهی که بیشتر آنها نزدیک به جبهه پایداری، جدیترین جریان منتقد دولت حسن روحانی، هستند.
به گزارش ایرنا، آقای هاشمی رفنسجانی که در یک همایش سخن میگفت افزود که «وقتی تیم مذاکرات هستهای به کشور باز میگردد در فرودگاه به جای آن که از آنان استقبال کنیم دلواپسان میروند و به آنها چیزهایی میگویند که نباید بگویند.»
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه این گونه اظهارنظر کرد که «مذاکرات هستهای به نتیجه نزدیک است».