روزنامه آلمانی زوددویچه تسایتونگ مدارک تازه‌ای از «پول‌شویی‌های» عظیم برخی از سران کشورها و همین‌طور افراد سرشناس ورزشی و سیاسی را به دست آورده که در اختیار گروهی از خبرنگاران تحقیقی قرار داده است.
این گروه بخشی از این مدارک را منتشر کرده‌است که می‌تواند از بزرگترین افشاگری‌ها در نوع خود در تاریخ به‌شمار بیاید.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، این گروه خبر از افشای مدارک مالی یک شرکت حقوقی بین‌المللی می‌دهد که مقر آن در پاناما، در آمریکای مرکزی است.
از این شرکت حقوقی پانامایی که موساک فونسکا (Mossack Fonseca) نام دارد یازده میلیون سند افشا شده‌است.
بنا بر این گزارش، این شرکت به ثروتمندانی از سراسر جهان کمک می‌کند تا برای پرداخت نکردن مالیات، پول‌هایشان را در کشورهای دیگر ذخیره کنند.
از میان نام‌های افشا شده از مدارک این شرکت می‌توان به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، پاولو لازارنکف، نخست وزیر سابق اوکراین، لیونل مسی، بازیکن فوتبال، و پترو پرشنکوف، رئیس جمهور فعلی اوکراین نام برد.
روزنامه آلمانی زوددویچه زایتونگ روز یکشنبه پانزدهم فروردین نوشت که در اسناد لو رفته پاناما نام کسانی هم دیده می‌شود که به خاطر داشتن ارتباطات اقتصادی با سازمان‌های تروریستی و یا دولت‌هایی مانند کره شمالی، ایران و سوریه مورد تحریم آمریکا و کشورهای اروپایی بوده‌اند.
به گزارش این روزنامه آلمانی نام چند شرکت دولتی ایرانی هم در این اسناد دیده می‌شود که ظاهراً برای دورزدن تحریم‌های نفتی در سطح جهان فعالیت می‌کرده‌اند.
به نوشته این روزنامه، هنگامی که یکی از کارکنان دفتر «موساک فونسک» از همکارش در لندن درباره صاحبان این شرکت‌ها می‌پرسد، همکارش در یک ایمیل می‌نویسد که صاحب این شرکت‌ها محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهوی آن زمان جمهوری اسلامی است.
گروه افشاکننده این اطلاعات که کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی یا «آی‌سی‌آی‌جی» (ICIJ) نام دارد می‌گوید که برای دست یافتن به این اطلاعات ایمیل‌های مربوط به سال های گذشته و جزئیات گذرنامه‌های افراد زیادی را بررسی کرده است.
گروه «آی‌سی‌آی‌جی» که یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در واشنگتن دی‌سی، پایتخت آمریکا است، یافته‌های خود را در قالب گزارشی به نام «اسناد پاناما» منتشر کرده‌است.
به گفته روزنامه آلمانی «زوددویچه زایتونگ» این مدارک که به «اسناد پاناما» معروف شده‌اند به ردیابی پول‌شویی‌های افراد سرشناس از دهه ۱۹۷۰ تا بهار ۲۰۱۶ می‌پردازد.
از زمان دستیابی به این مدارک، این روزنامه اطلاعات بدست آمده را با صد مؤسسه خبری و نزدیک به ۴۰۰ روزنامه‌نگار از ۸۰ کشور مختلف دنیا در میان گذاشته‌است.
بنا بر گزارش‌ها، «اسناد پاناما» حاوی نام ۷۲ نفر از سران سیاسی کنونی یا سابق در سراسر جهان است. برخی از این افراد شامل دیکتاتورهای سرشناس هم می‌شوند.
این اطلاعات شامل جزئیات شرکت‌هایی است که به خانواده‌های دیکتاتور سابق مصر، حسنی مبارک، معمر قذافی، دیکتاتور لیبی و همین‌طور بشار اسد، رئیس جمهوری فعلی سوریه مربوط‌اند.
به گزارش رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی این گزارش همچنین حکایت از پول‌شویی میلیارد دلاری توسط یک بانک روسی وابسته به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، هم دارد.
گروه «آی‌سی‌آی‌جی» می‌گوید شبکه‌ای از نزدیکان ولادیمیر پوتین را کشف کرده‌است که در پول‌شویی بیش از دو میلیارد دلار دست دارد.
دست‌اندرکاران این گزارش تحقیقی گفته‌اند که از دولت روسیه درخواست کرده‌اند موضع خود را درقبال یافته‌های آنها اعلام کند اما با پاسخ منفی کرملین مواجه شده‌اند.
با این همه «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین خبرنگاران را متهم کرد که به دنبال، به گفته او، خدشه‌دار کردن چهره ولادیمیر پوتین، هستند.
در بخش دیگری از این اسناد به شرکت‌هایی با فعالیت‌های مشابه اشاره شده که نخست‌وزیران ایسلند و پاکستان، فرزندان رئیس‌جمهوری آذربایجان، پادشاه عربستان سعودی و برخی دیگر از شخصیت‌های جهانی آنها را اداره می‌کنند.
این گزارش تاکنون از سوی چندین مؤسسه خبری به زبان‌های مختلف منتشر شده‌است.
ادوارد اسنودن، که در سال ۲۰۱۳ اسرار سازمان امنیت ملی آمریکا را در خصوص شنودهای تلفنی از شهروندان آمریکای برملا ساخته بود و از آن سال در کشور روسیه به سر می‌برد، روز یکشنبه در توئیتی نوشت که این افشاگری، که در خصوص فساد مالی است، بزرگترین افشاگری روزنامه‌نگاری اطلاعاتی در تاریخ به حساب می‌آید.
جزئیات بیشتر از افرادی که نامشان در این اسناد برده شده‌است
کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی (ICIJ) اعلام کرده «اسناد پاناما» شامل اطلاعات مالی ۲۱۴ هزار و ۴۸۸ شرکت و ۱۴ هزار و ۱۵۳ موکل شرکت حقوقی پانامایی «موساک فونسکا» است.
این گروه غیرانتفاعی افزوده به زودی فهرست کامل شرکت‌ها و افراد مرتبط با این پرونده را منتشر می‌کند.
بر اساس این اسناد، خانواده شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، پدر دیوید کامرون، نخست وزیر فعلی بریتانیا و زیگموندور گونلاگسون، نخست وزیر ایسلند هنگام بحران اقتصادی جهانی در بانک‌های پاناما به صورت مخفیانه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
«اسناد پاناما» همچنین ابعاد تازه‌ای از پرونده فساد مالی در فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) را روشن می‌کند.
بخشی از اسناد منتشرشده تأیید می‌کند که خوان پدرو دامیانی، عضو کمیته اخلاق فیفا با سه مردی که به اتهام داد و ستد غیرقانونی با آنها تحت تعقیب قرار داشت، معامله داشته‌است.
بر اساس این اوراق، یک شرکت پوششی پانامایی نیز به اختفای میلیون‌ها دلار حاصل از سرقت شمش طلا در بریتانیا کمک کرده‌است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس هم روز دوشنبه ۱۶ فروردین گزارش کرده که فعالیت مالی بیش از ۸۰۰ نفر از ثروتمندان استرالیایی به دلیل ارتباط احتمالی با این اسناد منتشرشده و از سوی اداره مالیات این کشور در دست بررسی قرار گرفته‌است.
آمیتا باچان، ستاره سینمای بالیوود و جکی چان، ستاره هنگ‌کنگی نیز در میان افراد مشهور دنیای سرگرمی از جمله چهره‌هایی هستند که اسنادی از فرار مالیاتی آنها منتشر شده‌است.
آن‌طور که «اسناد پاناما» مدعی شده‌اند آمیتا باچان هندی، مدیر دست‌کم چهار شرکت حمل و نقل است که ۲۳ سال پیش از این به منظور فرار مالیاتی ثبت و راه‌اندازی شده‌اند.
روزنامه هندی اکسپرس نوشته سرمایه مجاز این شرکت‌ها بین پنج تا پنجاه هزار دلار است، اما میزان تجارت آنها در حوزه حمل و نقل میلیون‌ها دلار بوده‌است.
به نوشته این گزارش‌ها، آیشواریا رای، عروس آمیتا باچان که سهامدار و مدیر یکی از شرکت‌های ثبت‌شده پول‌شویی بوده نیز به همراه اعضای خانواده‌اش با سوءاستفاده از پناهگاه‌های مالیاتی، فرار مالیاتی داشته‌است.
این اسناد با اشاره به نام ۵۰۰ فرد هندی از جمله غول‌های املاک و مستغلات این کشور که در فهرست شرکت «موساک فونسکا» قرار دارند، شرایط دهلی از نظر فرار مالیاتی و پول‌شویی را ویژه کرده‌است.
جکی چان، ستاره دنیای سینمای هنک‌گنگ نیز دست‌کم شش شرکت به نمایندگی شرکت فونسکا داشته که البته ممکن است برای تجارت مشروع و نه فرار مالیاتی ثبت شده باشند.
خانواده نواز شریف، نخست وزیر پاکستان نیز که نام آنها در فهرست اسناد منتشرشده قرار دارد، از مالکیت خود بر پناهگاه‌های مالیاتی دفاع کرده‌اند.
از چهار فرزند آقای شریف، به نام سه تن از آنها در این اسناد اشاره شده است؛ دخترش مریم که به عنوان ادامه‌دهنده راه پدرش در سیاست از وی نام برده می‌شود و پسرانش حسن و حسین که شرکت‌های ثبت‌شده آنها در لندن با پناهگاه‌های مالیاتی پانامایی مرتبط بوده‌اند.