در حالی که ایران در نیمه دوم سال گذشته میلادی صادرات نفت خام به ترکیه را به شدت افزایش داده بود، گزارش‌ها حاکی است که روسیه در صدد افزایش چشمگیر سهم خود در بازار فراورده‌های نفتی ترکیه است.
شرکت روس‌نفت روسیه اعلام کرد فروش فراورده‌های نفتی به شرکت «دمیرورن گروپ» ترکیه را افزایش خواهد داد.
اهمیت قرارداد تازه شرکت روسی با ترکیه برای ایران در این نکته است که جمهوری اسلامی طی سال جاری صادرات محصولات نفتی شامل دیزل، نفت کوره، نفتا، نفت سفید و گاز مایع از نوع ال‌پی‌جی خود را به شدت افزایش داده و به رقم ۴۵۰ هزار بشکه در روز رسانده، در حالی که امیدوار است با دستیابی به بازارهای جدید این رقم در سال آینده به ۶۰۰ هزار بشکه در روز برسد. ترکیه همچنین مشتری گازی ایران است.
خبرگزاری ایتارتاس به نقل از پایگاه اینترنتی روس‌نفت گزارش می‌دهد که ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تن محصولات نفتی روسیه در بازه سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ به ترکیه صادر خواهد شد. بر مبنای این گزارش، قرارداد مربوط روز جمعه امضا شد.
طبق گزارش روس‌نفت، این توافق تمایل دو طرف را برای امضاء قرادادی جدید با هدف فروش ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تن فراورده‌های نفتی، شامل ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن سوخت دیزل با سولفور بسیار کم، و بیش از ۱ میلیون تن گاز مایع تا سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد. با اجرای این قرارداد، روس‌نفت بیش از نیمی از نیاز شرکت ترکیه‌ای به فراورده‌های نفتی را تأمین خواهد کرد.
در دسامبر ۲۰۱۶، روس‌نفت و دمیرورن قراردادی با هدف فروش ۸۴۰ هزار تن سوخت دیزل امضا کردند. تحویل محموله‌های سوخت در ژانویه ۲۰۱۷ آغاز شد.
بر اساس آمارهای اداره تنظیم انرژی ترکیه، این کشور طی نیمه اول سال ۲۰۱۶ حدود ۲٫۶۲ میلیون تن نفت خام از ایران وارد کرده بود، در حالی که در نیمه دوم سال این رقم بالای ۴ میلیون تن بوده است. به عبارتی، واردات نفت ترکیه از ایران طی نیمه دوم سال گذشته به شدت افزایش یافته است.
ترکیه حتی در ماه دسامبر، واردات نفت از ایران را به حدود یک میلیون تن رساند که معادل واردات روزانه بیش از ۲۴۵ هزار بشکه نفت است. ترکیه قبل از تحریم‌ها روزانه حدود ۱۸۰ هزار بشکه واردات نفت خام از ایران داشت که بعد از تحریم‌ها به حدود ۱۰۵ هزار بشکه کاهش یافته بود. سال گذشته بطور متوسط این رقم حدود ۱۸۱ هزار بشکه بوده که برابر دوران پیش از تحریم‌ها شده است.
کاهش تولید نفت روسیه
تعمیق جای پای روسیه در بازار انرژی ایران در ترکیه در حالی است که روسیه متعهد شده است در قبال کاهش ۱٫۲ میلیون بشکه‌ای تولید نفت اوپک در نیمه اول سال جاری میلادی، تولید نفت خود را روزانه ۳۰۰ هزار بشکه کاهش دهد. رویترز قبلاً گزارش داده بود که روسیه به یک‌سوم تعهد خود عمل کرده است.
در همین حال، رویترز روز شنبه در گزارشی به نقل از الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، نوشت روسیه تاکنون در چارچوب توافق بین اوپک و کشورهای تولیدکننده نفت غیر عضو اوپک با هدف تقویت قیمت‌ها، تولیدش را تا ۱۵۶ هزار بشکه در روز کاهش داده است.
تحقق ۵۰ درصدی تعهد روسیه در حالی است که اوپک در ماه گذشته بیش از ۹۰ درصد به تعهد خود پایبند بود.
نواک در مسکو به خبرنگاران گفت روسیه در کاهش سهمیه تولید نفت از برنامه پیشنهادی جلوتر است. البته موضوع کاهش تولید در بازه شش‌ماهه بطور متوسط محاسبه می‌شود و کشورهای متعهد به توافق در یک یا چند ماه می‌توانند کمتر از میزان تعهد خود کاهش تولید داشده باشند، اما در ماه‌های بعد باید آن را جبران کنند. بنابر این روسیه در ماه‌های آینده باید بسیار بیشتر از ۳۰۰ هزار بشکه کاهش تولید داشته باشد. نواک همچنین گفت ذخایر نفت در بازارهای جهانی کاهش خواهد یافت.
به گفته نواک، به منظور اتخاذ تصمیم در مورد اینکه آیا توافق اوپک و غیر اوپک تمدید خواهد شد یا نه، تولیدکنندگان نفت باید وضعیت بازار در ماه‌های مارس، آوریل، و می را ارزیابی کنند.
با این‌حال اگرچه کاهش تولید باعث شده است که قیمت نفت بالا رود، اما قیمت‌های بالا باعث شده است تولید نفت شیل آمریکا دوباره جان بگیرد.
رویترز در گزارشی دیگر به وضعیت چاه‌های نفت در آمریکا پرداخته و می‌نویسد با افزایش میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌ها به منظور بهره بردن از بالارفتن قیمت‌ها پس از توافق تولیدکنندگان اوپک و ۱۲ کشور دیگر شامل روسیه، حفاری‌های چاه‌های نفت آمریکا برای هشتمین هفته متوالی افزایش یافته و به بالاترین رقم از سپتامبر ۲۰۱۵ تاکنون رسیده است.
به گزارش شرکت خدمات انرژی بیکر هیوز تعداد چاه‌های حفر شده در هفته منتهی به ۱۰ مارس به ۶۱۷ عدد رسید که افزایشی قابل توجه نسبت به ۳۸۶ چاه حفر شده در مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد.