ابتکار: ترکیه بی‌رویه سدسازی می‌کند، وزارت خارجه مداخله کند

معصمه ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست ایران

رئیس سازمان محیط زیست ایران می‌گوید سدسازی‌های «بی‌حد و حصر» ترکیه، «شرایط خطرناکی» برای تالاب هورالعظیم ایجاد کرده و وزارت خارجه باید برای نجات این تالاب با ترکیه وارد مذاکره شود.

تالاب هورالعظیم در مرز ایران و عراق و در بخش‌هایی پایانی پایین‌دست رودهای دجله و فرات قرار دارد که از خاک ترکیه سرچشمه می‌گیرند.

خشک شدن این تالاب چه در ایران و چه در عراق تعداد وقوع توفان‌های ریزگردی را افزایش داده و باعث شده استان خوزستان با گرد و غبارهایی حدود ۲۱ برابر استاندارد مواجه شود.

خبرگزاری ایلنا روز شنبه (۲۷ خرداد) دربارهٔ «تمهیدات» سازمان حفاظت محیط زیست برای نجات تالاب هورالعظیم با معصومه ابتکار گفت‌وگویی انجام داده است.

خانم ابتکار «خشک شدن تالاب‌ها و کاهش آب رودخانه‌های عراق» را نیز در وضعیت تالاب هورالعظیم و اروندرود بسیار مؤثر دانست، اما آنچه «سدسازی‌های بی‌حد و حصر» ترکیه نامید را سبب ایجاد «شرایط خطرناکی» برای این تالاب عنوان کرد.

وی رایزنی با ترکیه برای نجات تالاب هورالعظیم را «وظیفه اصلی» وزارت امور خارجه دانست.

ابتکار گفت سازمان حفاظت محیط زیست در این رابطه «پیگیری‌های لازم» را انجام داده، «اما در هر صورت رایزنی با ترکیه بر سر حقابه باید توسط وزارت امور خارجه انجام شود.»

رئیس سازمان محیط زیست با این حال وضعیت تالاب هورالعظیم را نسبت به سال ۹۲ «بسیار بهتر» توصیف کرد و افزود حتی بخش‌هایی از تالاب هورالعظیم که در عراق قرار دارد، «آبگیری» شده است.

خبرگزاری ایلنا همچنین نوشته که ترکیه تاکنون «صد در صد از آب فرات و ۶۰ درصد از آب دجله را با ساخت سد تصاحب کرده و با مختل کردن نظام آب‌شناختی رودخانه‌های دجله و فرات موجب متروکه شدن چندین میلیون هکتار از اراضی کشاورزی در کشورهای سوریه و عراق شده است.»

بر اساس این گزارش، ترکیه «مقصر بحرانی است که در پایاب رودخانه دجله و فرات یعنی هورالعظیم ایجاد شده و به پدیده ریزگردها دامن زده است.»

هورالعظیم یا هورالهویزه یا تالاب بزرگ هویزه بزرگ‌ترین تالاب استان خوزستان و یکی از بزرگ‌ترین تالاب‌های ایران است که در حال حاضر بزرگترین کانون بحرانی ریزگرد در منطقه محسوب می‌شود.

بر اساس این گزارش، معصومه ابتکار گفته وزارت نفت پیش‌تر با «ساخت‌وساز و احداث سد» جلوی ورود آب به تالاب را به طور کامل گرفته بود و در سال ۹۳ با «رایزنی و هماهنگی» با وزارت نفت این موانع برداشته شد.

هانم ابتکار افزوده که «در مورد حقابه هورالعظیم نیز با وزارت نیرو به توافق رسیدم و چهار و نیم میلیارد مترمکعب آب وارد هورالعظیم شد. در حال حاضر این تالاب به خاطر استفاده از منابع آب کرخه در شرایط بهتری نسبت به چهارسال پیش قرار دارد.»

یکی از وعده‌های زیست‌محیطی دولت یازدهم، احیاء هورالعظیم بود که براساس گزارش سازمان محیط زیست ایران در ۱۶ خرداد ٬۱۳۹۶ ۸۰ درصد این تالاب احیاء شده است.