اعضای کمیته بین‌المللی تحقیق در خصوص اتهام ارتکاب «جنایات جنگی» و نقض حقوق بشر در بحران نظامی جاری در غزه از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد منصوب شدند.
این شورا دو هفته پیش تشکیل این کمیته تحقیق را تصویب کرده بود.
اسرائیل که دو هفته پیش نیز به برپایی کمیته تحقیق بین‌المللی شدیداً اعتراض کرده بود، در پی اعلام اسامی اعضای سه نفره کمیته نیز واکنش تندی نشان داد.
از سوی دیگر، حماس از تصمیم شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در معرفی سه چهره یادشده به عنوان اعضای کمیته تحقیق استقبال کرد، و سخنگوی حماس گفت کمیته باید کار خود را سریعاً آغاز کند.
کمیته تحقیق مکلف شده‌است که مارس ۲۰۱۵، اواخر اسفند ۱۳۹۳ یا اوایل فروردین ۱۳۹۴ گزارش خود را به شورای حقوق بشر ارائه کند.
در همین حال، کمیته مکلف است که نه تنها نقض حقوق بشر و «جنایات جنگی» احتمالی در عملیات نظامی پنج هفته اخیر در غزه را بررسی کند، بلکه رخدادهای مرتبط با غزه از ژوئن ۲۰۱۳ را مورد تحقیق قرار دهد.
بنا بر گزارش‌های سازمان ملل، در حملات اسرائیل به غزه ۱۹۰۰ نفر فلسطینی که ۷۵ درصد آنها غیرنظامی بوده‌اند کشته شده و ۱۰ هزار فلسطینی دیگر نیز زخمی شده‌اند. بنا بر این گزارش، در میان کشته‌شدگان ۵۰۰ تن کودک بوده‌اند.
در همین حال در نبرد غزه ۶۴ سرباز اسرائیلی جان باخته‌اند و پرتاب راکت از غزه به اسرائیل نیز جان سه شهروند را گرفته است.
ناوی پیلای، کمیسر ارشد حقوق بشر سازمان ملل متحد، در زمان تصویب برپایی کمیته بین‌المللی تحقیق در خصوص اتهام ارتکاب «جنایات جنگی» در غزه، بر مسئله تلفات غیرنظامی در عملیات نظامی اسرائیل و شبه نظامیان فلسطینی غزه تأکید کرد.
اعضای کمیته و اعتراضات اسرائیل
سه عضو مکلف شده کمیته تحقیق، پروفسور ویلیام شاباس یک حقوقدان کانادایی کارشناس حقوق بین‌الملل، دودو دین کارشناس سازمان ملل در امور حقوق بشر و خانم امل علم‌الدین، وکیل انگلیسی- لبنانی هستند.
امل علم‌الدین، نامزد جورج کلونی، بازیگر و کارگردان مشهور هالیوود است که وکالت جولیان آسانژ، بنیانگذار ویکی لیکس را نیز برعهده داشت.
در برخی از گزارش‌ها آمده‌است که خانم علم‌الدین، بدلیل «مشغله زیاد» انتصاب خود را به عضویت در این کمیته نپذیرفته است؛ اما در بسیاری از ارزیابی‌ها آمده‌است که دلیل این تصمیم خانم علم الدین، حساسیت کار جورج کلونی در هالیوود است چرا که عوامل بسیاری در صنعت فیلم آمریکا یهودی و حامی اسرائیل هستند.
در همین حال، خانم علم الدین، ۳۶ ساله، در بیانیه‌ای نوشته‌است، از شرایط بحران جنگی غزه «وحشت‌زده» شده‌است و «قاطعانه بر این باور است که باید کمیته مستقل تحقیق جنایات صورت گرفته را بررسی کند».
رسانه‌های اسرائیل به نقل از مقامات ارشد دولت این کشور گزارش دادند که انتصاب ویلیام شاباس به ریاست این کمیته، «مسخره» است چرا که به گفته آنها، آقای شاباس به عنوان «یک چهره ضد اسرائیلی» شناخته شده‌است و از این‌رو، «نمی‌تواند داور عادلی باشد».
مقامات اسرائیل به رسانه‌های کشورشان گفته‌اند، آقای شاباس در گذشته گفته بود، «در حسرت محاکمه بنیامین نتانیاهو و شیمون پرز در دیوان بین‌المللی لاهه» است.
وزارت امور خارجه اسرائیل نیز دوشنبه بیستم مرداد در بیانیه‌ای، تاکید کرد که کمیته تحقیق بین‌المللی را به رسمیت نمی‌شناسد. اما این بیانیه به طور روشن، احتمال رد همکاری با این کمیته را رد نکرده‌است.
اسرائیل با کمیته تحقیق منصوب شده از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل که رخدادهای عملیات جنگی ارتش اسرائیل در زمستان ۲۰۰۹ در غزه را مورد بررسی قرار داد، همکاری نکرد.
وزارت خارجه اسرائیل در بیانیه دوشنبه خود، شورای حقوق بشر سازمان ملل را اصولاً «نهادی که همواره ضد اسرائیل بوده و انزجار خود را از اسرائیل نشان داده‌است» معرفی کرد.
وزارت خارجه اسرائیل افزوده‌است «انتصاب اعضای شناخته شده ضد اسرائیلی در این کمیته، نشان می‌دهد که کمیته گزارش خود را از هم‌اکنون آماده کرده و شورای حقوق بشر تنها افرادی را پیدا کرده‌است که این گزارش آماده راامضا کنند».
آخرین تحولات بحران غزه
بحران جنگی در غزه هنوز به پایان نرسیده است؛ مذاکرات سیاسی در قاهره برای برقراری آتش‌بس، از سه شنبه بیست و یکم مرداد، با رسیدن دوباره هیات اسرائیلی به مصر، ادامه یافته‌است.
مهلت دومین وقفه ۷۲ ساعته در آتشباری‌های متقابل، نیمه شب چهارشنبه بیست و دوم مرداد پایان می‌گیرد.
عزت الرشق، مقام ارشد حماس، که در مذاکرات قاهره حضور دارد، سه‌شنبه در فیس‌بوک خود نوشت، «مذاکرات جدی است... اما اگر مطالبات فلسطینی‌ها پاسخ لازم را نگیرد، حماس دیگر حاضر به تمدید آتش‌بس موقت نخواهد بود».
جمعه گذشته، پس از به سر رسیدن مهلت نخستین وقفه ۷۲ ساعته، حماس با این استدلال که خواسته‌هایش رد شده‌است، حملات راکتی به اسرائیل را از سر گرفت که آتشباری هوایی و دریایی اسرائیل علیه غزه را در پی آورد.
مقامات حماس گفته‌اند، اکنون نیز حاضر به ازسرگیری عملیات علیه اسرائیل هستند.
گزارش‌های ضد و نقیضی در خصوص میزان پیشرفت در دستیابی به تفاهم بر سر شرایط آتش‌بس پایدار منتشر شده‌است.
اسرائیل و حماس از طریق میانجی‌گری مصر، مذاکرات غیرمستقیم در قاهره را دنبال می‌کنند.