در حالی که گفته می‌شود رهبر جمهوری اسلامی به مدل جدید قراردادهای نفتی ایراد گرفته و نماینده رهبر در خراسان رضوی نیز این مدل را «استثماری و استعماری» خوانده، وزیر نفت ایران ضمن دفاع از این مدل جدید افزود که «بهترین قرارداد عالم» این است که مالکیت میدان نفتی یا گازی را «برای ۴۰، ۵۰ سال» به شرکت خارجی بدهیم.
از سوی دیگر در حالی که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، «چالش بزرگ اقتصادی» ایران را محصول «اظهار ضعف» برخی مقابل «دشمن» دانسته، وزیر نفت ایران روز جمعه، ۱۶ تیرماه، با ذکر اینکه «لازم نیست حتماً با طرف مقابل خود دشمن و یا دوست باشیم»، با تأکید بر اصل قرار دادن منافع ملی گفت که «هیچ چیزی در رابطه‌های مادی زندگی و حوزه حکومتی مقدس نیست».
ایران و شرکت فرانسوی توتال روز ۱۲ تیر قراردادی ۲۰ ساله را برای توسعه فاز ۱۱ میدان گاز پارس جنوبی امضا کردند که اولین قرارداد با یک شرکت خارجی بر اساس الگوی جدید قراردادهای نفتی وزارت نفت دولت حسن روحانی موسوم به «آی‌پی‌سی» است.
این قرارداد در حالی امضا شده که علیرضا زاکانی، نماینده اصولگرای مجلس نهم، به تازگی شدیداً از قرارداد ایران با توتال انتقاد کرده و گفت که ایرادهای رهبر جمهوری اسلامی به مدل جدید قراردادهای نفتی هنوز رفع نشده است.
در همین حال، احمد علم‌الهدی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در خراسان رضوی، این قرارداد را «یک حرکت استثماری و استعماری غرب» خوانده و حسین شریعتمداری، نماینده رهبر در روزنامه کیهان، نیز ضمن اعتراض به دیدار رئیس جمهور ایران با مدیرعامل شرکت توتال، این قرارداد را «خسارت‌بار» دانسته است.
در واکنش به این انتقادها، بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران روز شنبه ۱۷ تیر در گفت‌وگو با خبرگزاری کار ایران، ایلنا، در دفاع از «قانونی بودن» امضای قرارداد با توتال گفت که مرجع رسیدگی و رسمی قانونی برای تطبیق و عدم مغایرت قراردادها «یک گروه هفت نفره است که آقای رئیس جمهور آن را مشخص کرده است.»
زنگنه: بهترین نوع قرارداد به دلایل سیاسی و فرهنگی الان در ایران عملی نیست
به گزارش خبرگزاری ایلنا، بیژن نامدار زنگنه، روز جمعه ۱۶ تیر نیز دربارهٔ مدل جدید قرارداد و موانع پیش پای آن سخن گفت.
وزیر نفت ایران با تأکید بر این که «واقعاً باید ببینیم منافع ملی ما چیست» گفت: این حرف‌ها که «در جهان چه کسی دوست ما است» یا «فلان کشور برادر ماست» یعنی چه؟! به طور کلی برادر، دوست و رفیق همه در برابر منافع ملی تعریف می‌شوند، در زندگی و روابط سیاسی امروز نیز همین‌طور است؛ چرا که در دنیا نیز ائتلاف بین افراد صورت می‌گیرد.»
او افزود: «ما به خاطر منافع ملی با برخی افراد و جریان‌ها دوست می‌شویم، و به خاطر منافع ملی خود از برخی افراد دور می‌شویم. وظیفه ملی ما این است که منافع ملی را در درازمدت در نظر بگیریم؛ همچنان که حکومت و نظام نیز اکنون همین کار را می‌کند.»
زنگنه عناصر فرهنگی را جزو اثرگذارترین عوامل دانست و افزود: «اطلاعات باید فرآورش شوند و فکر شوند و با نظریه و تئوری سنجیده بشود؛ بنابراین باید تصمیم بگیریم، سپس آثار آن را ببینیم و درصورت لزوم اصلاح کنیم و بر آن تعصبی نداشته باشیم. هیچ چیزی در رابطه‌های مادی زندگی و حوزه حکومتی مقدس نیست.»
سخن آقای زنگنه با این مضمون که «هیچ چیزی در رابطه‌های مادی زندگی و حوزه حکومتی مقدس نیست» در حالی بیان می‌شود که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ازجمله بارها بر «آرمان مقدس آزادی قدس» به عنوان یکی از محورهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی تأکید کرده و موارد گوناگونی نظیر «شور و هیجان انقلابی» را در مناسبات حکومتی «مقدس» دانسته است.
وزیر نفت ایران در ادامه سخنانش اظهار کرد: «جایی گفتم بهترین قرارداد عالم، قرارداد امتیازی است که میدانی را به شرکتی برای درازمدت و مالکیت میدان را برای ۴۰، ۵۰ سال بدهیم. اما به دلایل سیاسی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی نمی‌توانیم این کار را انجام بدهیم. چیزی که نمی‌توان از لحاظ اجتماعی و فرهنگی در آن عمل کرد، تلاش بیهوده می‌کنیم و نمی‌توانیم، ممکن است به طور مثال ۴۰ سال دیگر بپذیرند.»
او تأکید کرد: «اما اگر چیزی اشکال دارد اصلاح می‌کنیم، تغییر می‌دهیم. همچنان که الگوی قراردادهای جدید نفتی را تغییرات بسیاری دادیم و با این کار، نشان داده‌ایم انسان‌های متحجری نبودیم، اهل اصلاح و تعامل هستیم. اصولاً این که ۴۰ یا ۵۰ سال بر سر حرف خود بمانیم درست نیست؛ اگر چیزی اشتباه است، باید آن را اصلاح کنیم.»
زنگنه: کلید حل مشکلات کشور فکر کردن است
وزیر نفت ایران با تأکید بر این که «کلید حل مشکلات کشور تعقل و فکر کردن است»، تصریح کرد: «بسیاری از چیزها نسبی است، خوبی‌ها و بدی‌ها در کنار هم هستند. لازم نیست حتماً با طرف مقابل خود دشمن و یا دوست باشیم. جاهایی که با هم مشترکات داریم کار می‌کنیم و به جلو می‌رویم و جاهایی که اختلاف داریم خیر، برخی مواقع با هم دوستیم و گاهی هم با هم اختلاف داریم.»
این تأکید آقای زنگنه در حالی است که آیت‌الله علی خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری اسلامی، می‌گوید «چالش بزرگ اقتصادی» ایران٬ محصول «اظهار ضعف» برخی مقابل «دشمن» است و خواستار «ایستادگی» همگان برای «غلبه بر دشمن» شده است.
عده‌ای از منتقدان قرارداد نفتی با توتال نیز ایراد گرفته‌اند که چرا دولت روحانی با شرکتی فرانسوی وارد معامله شده است که دولت آن کشور به سازمان مجاهدین خلق اجازه برگزاری نشست می‌دهد.
به نوشته ایلنا، بیژن نامدار زنگنه روز جمعه در ادامه با تأکید بر اینکه «نباید استدلال ما این باشد که یا با هم جنگ می‌کنیم و یا برادر هستیم»، اذعان داشت: عده‌ای یا شعار می‌دهند «آزاد باید گردد» و یا «اعدام باید گردد»؛ در حالی که بین آزادی و اعدام هزاران حکم دیگر وجود دارد.
«ملت ثروتمندی نیستیم توهم ثروتمندی داریم»
وزیر نفت ایران در ادامه با انتقاد به صحبت‌های برخی افراد در مورد منابع نفتی ایران گفت: «می‌گویند ارزش ایران به این است که ثروت‌های بیکران زیرزمینی دارد، اما من چون مهندس هستم و با اعداد و ارقام سروکار دارم این مسایل و حرف‌هایی مبالغه‌آمیز همچون بیکران، عظیم، بسیار زیاد را نمی‌پذیرم.»
این سخنان در حالی بیان می‌شود که مسئولان مختلف جمهوری اسلامی در سخنرانی‌های خود همواره بر «ثروت‌های عظیم» کشور ایران تأکید دارند.
او اظهار کرد: «جمع کل مخازن ما به ۱۵ هزار میلیارد دلار نمی‌رسد، بنابراین درآمد سرانه به ۵ هزار دلار هم نمی‌رسد، خود این ۱۵ هزار میلیارد دلار درآمد سرانه یک سال آمریکاست. پس ما ملت ثروتمندی نیستیم توهم ثروتمندی داریم، امابه این معنا نیست که نفت نمی‌تواند بر راه انداختن موتور توسعه کشور بی اثر باشد.»
زنگنه با انتقاد از برخی افراد درخصوص درآمدهای نفتی گفت: «برخی می‌گویند نفت پنجاه دلاری ما را می‌گیرند با محصولات پتروشیمی ۱۰۰۰دلاری به ما پس می‌دهند. حرفی بی منطق‌تر از این وجود ندارد. آن پتروشیمی ۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده است. پس اینطور نگوییم، عوام می‌گویند پس ۹۵۰ دلار در این میان چه می‌شود؟ لابد آنها را می‌خورند.»
او ادامه داد: «با نفت نمی‌توان سی هزار دلار درآمد سرانه داشت، بلکه موتور اصلی کشور کارآفرینی و خلاقیت است نه اینکه همه نشستیم و منتظریم نفت کشور را زنده کند. نفت مگر چقدر درآمد دارد؟ ما اگر روزانه شش میلیون بشکه نفت تولید کنیم، و به ازای این دو میلیون بشکه ۱۰۰ هزار میلیارد تومان هم درآمد اضافه شد، اتفاقی نمی‌افتد. یک مصوبه افزایش ۲۰ درصدی حقوق می‌دهند و کل پول تمام می‌شود! پس نفت می‌تواند موتور محرک باشد بخصوص در مرحله توسعه، اما برای آینده تنها به نفت نمی‌توان فکر کرد.»