احتمال تعلیق قرارداد گازی ۵ میلیارد دلاری ایران با چین

بخشی از تأسیسات گازی پارس جنوبی.

گزارش‌ها حاکی است هم‌اینک احتمال تعلیق قرارداد پنج میلیارد دلاری بخش بین‌المللی شرکت ملی نفت چین یا به اختصار «سی‌ان‌پی‌سی‌آی» (CNPCI) برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در ایران قوت گرفته‌است.

خبرگزاری مهر با انتشار گزارشی در این مورد، «تأخیرهای» این شرکت چینی و «سیاست جدید وزارت نفت مبنی بر توسعه ظرفیت پیمانکاران داخلی» را دو دلیل احتمال تعلیق این قرارداد ذکر کرده‌است.

در روزهای اخیر وزیر جدید نفت ایران به همراه جانشین تازه خود در قرارگاه خاتم‌الانبیا بر تبدیل شدن این قرارگاه که بزرگ‌ترین پیمانکار سپاه پاسداران و ایران است به عنوان جایگزینی برای شرکت‌های بزرگ خارجی تأکید کرده‌اند.

مهر نیز در گزارش خود می‌نویسد که با حضور رستم قاسمی به عنوان وزیر جدید نفت، «این احتمال وجود دارد که در صورت ادامه تاخیرهای چین در فاز ۱۱ میدان مشترک پارس جنوبی، سرنوشت شرکت‌های توتال فرانسه، شل انگلیس و پتروناس مالزی برای این شرکت آسیایی هم در بزرگ‌ترین میدان گازی جهان تکرار شود.»

این خبرگزاری می‌نویسد که تأخیرهای شرکت چینی «سی‌ان‌پی‌سی‌آی» از دلایل دیگر احتمال تعلیق این قرارداد است و این شرکت «با گذشت بیش از دو سال» از امضای این قرارداد پنج میلیارد دلاری حتی «هنوز عملیات اجرایی این پروژه عظیم گازی در فاز دوم منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس را آغاز نکرده‌است.»

این گزارش می‌افزاید با وجودی که مشترک بودن میدان گازی پارس جنوبی میان ایران و قطر، شتاب در توسعه این پروژه‌ها را برای ایران الزامی می‌کند، برخی از فعالیت‌های مطالعاتی این شرکت چینی در فاز ۱۱ پارس جنوبی تنها به «حدود ۹ درصد رسیده‌است.»

بنا بر این گزارش این شرکت با وجود مذاکرات متعدد، تاکنون هیچ‌گونه اقدامی برای تأسیس دفتر پشتیبانی خود در عسلویه انجام نداده و «حتی عملیات تسطیح و آماده‌سازی زمین پالایشگاه و تجهیز کارگاه فاز ۱۱ این میدان مشترک گازی با قطر را آغاز نکرده‌است.»

عماد حسینی، نماینده و سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، به تازگی ضمن اشاره به این که آمار مربوط به پیشرفت پروژه‌های نفتی در ایران «به هیچ وجه قابل اعتماد نیست» اعلام کرد که ایران در برداشت از میدان مشترک پارس جنوبی ۱۰ سال از شریک خود، قطر، عقب است.

میدان گازی «پارس جنوبی» (یا «گنبد شمالی») که در تبدیل قطر به ثروتمندترین کشور جهان نقش درجه اول را ایفا کرده، بین این کشور و ایران مشترک است. قطر با بهره‌برداری از این میدان به بزرگ‌ترین صادرکننده گاز مایع در جهان بدل شده، اما ایران به گفته کارشناسان در بازار جهانی گاز جایگاهی ندارد.

چندی پیش نیز در اسفندماه سال ۱۳۸۹ خبرگزاری کار ایران، ایلنا، به نقل از یک «منبع مطلع» در شرکت نفت نوشت: «قطر در برداشت از پارس جنوبی سال‌هاست بر ایران پیشی گرفته و متاسفانه برداشت‌های زیاد این کشور از میدان گازی مشترک متوجه بخش ایرانی میدان هم شده و برداشت‌ها از سهم ایران صورت می‌گیرد.»

اواخر خردادماه حمیدرضا کاتوزیان، رئیس کمسیون انرژی مجلس، گفت که دولت با اختصاص بودجه‌های عمرانی به امور جاری و از جمله پرداخت نقدی یارانه‌های، بسیاری از طرح‌ها را متوقف کرده و ازجمله بخشی از بودجه توسعه میدان پارس جنوبی نیز صرف پرداخت نقدی یارانه‌ها شده‌است.

تأخیر شرکت چینی در اجرای قرارهای خود در پارس جنوبی در حالی است که بر پایه گزارش تازه‌ای از خبرگزاری رویترز، یک شرکت چینی دیگر به نام «ساینوپــِک» که قرار بوده ‌است در ازای کمک به بازسازی و ساخت پالایشگاه در ایران، نفت از ایران خریداری کند، بدون انجام تعهد مذکور، هم‌اینک روزانه ۹۰ هزار بشکه نفت بسیار سبک از ایران وارد می‌کند.