سفر غیرمنتظره مدیرکل آژانس به تهران

یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بامداد دوشنبه، در سفری غیر منتظره، از تهران بازدید می‌کند تا در فرصت کوتاه باقی مانده تا مذاکرات بغداد، میان ایران و قدرت‌های جهانی، با مقام‌های بلندپایه ایرانی گفت‌وگو کند.

گزارشی در این باره:

گزارش علیرضا کرمانی درباره سفر مدیرکل آژانس اتمی به تهران

کسی انتظار آن را نداشت، خبرگزاری‌های بین المللی ناگهان اعلام کردند مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همراه با معاونان ارشدش یک‌شنبه شب در تهران خواهد بود و روز دوشنبه با مقام‌های ایرانی دیدار خواهد داشت. آن هم درست دو روز پیش از نشست اتمی نمایندگان ایران و شش کشور قدرتمند جهان موسوم به گروه ۱+۵.

وزیر امور خارجه ایران می‌گوید حضور مدیرکل آژانس را به فال نیک می‌گیرد و این را هم اضافه می‌کند که هیئت بلندپایه آژانس به سرپرستی یوکیا آمانو با علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه و سعید جلیلی، دبیر شوری عالی امنیت ملی ایران و نیز فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت‌وگو خواهند کرد.

اما چرا این سفر بی‌سابقه و در این سطح برجسته و چرا ۴۸ ساعت مانده به گفت‌وگوهای اتمی ایران با قدرت‌های جهانی در بغداد؟

رضا تقی‌زاده، تحلیل‌گر مسائل سیاسی در لندن، در این باره به رادیو فردا می‌گوید: «بعد از بی‌نتیجه ماندن مذاکرات اخیر در وین؛ سفر آقای آمانو و مأموریت غیرمنتظره او در تهران آخرین تلاش جامعه جهانی است برای نجات مذاکرات بغداد. دنیا و ایران در صورت شکست احتمالی گفت‌وگوی بغداد در وضعیت بحرانی تازه‌ای قرار می‌گیرد.»

به گزارش خبرگزاری ایسنا، ایران و آژانس هفته پیش سومین دور از مذاکرات خود را برای پاسخ به سؤال‌ها و رفع ابهام‌ها در وین برگزار کردند و قرار شد روز اول خرداد هم این گفت‌وگوها دنبال شود.

اما به گفته ایسنا با توجه به همراهی رئیس بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و معاون مدیرکل آژانس با یوکیا آمانو، ادامه گفت‌وگوهای وین لغو شده و قرار است مذاکرات آژانس با ایران در سطحی بالاتر در تهران دنبال شود.

مشکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ایران چیست و ابهام‌ها در کجاست؟

رضا تقی زاده در پاسخ چنین می‌گوید: «دو مورد اختلاف جدی وجود دارد. اختلاف اصلی این است که آژانس می‌خواهد بدون هر نوع پیش‌شرط از تاسیسات پارچین بازدید کند. پارچین مشکوک است که محل انجام آزمایش‌های نوترونی است با هدف ساختن ماشه اتمی. مشکل دوم این است که ایران معتقد است بعد از پاسخ گفتن به ابهامات، آژانس ابهامی را در آینده مطرح نکند در حالی که آژانس می‌گوید ماموریت ما دائمی است و در صورت رفع ابهام در یک مورد خاص طرح سؤال مشابه در آینده هم می‌تواند مطرح باشد.»

یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، پیشتر هم گفته بود بازدید از تاسیسات نظامی پارچین در اولویت مذاکرات آژانس با تهران است اما تاکنون از موافقت قطعی ایران خبری نیست.

دیپلمات‌های غربی می‌گویند تهران سنگ‌اندازی می‌کند، اما از سوی دیگر گفت‌وگوهای مهمتر و سرنوشت‌سازتری هم در پیش است. روز چهارشنبه در بغداد ایران در یک طرف میز و نمایندگان آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین همره با آلمان در طرف دیگر میز مذاکره؛ مذاکراتی که مقام‌های آمریکایی گفته‌اند آخرین فرصت برای حل مسالمت‌آمیز مسئله اتمی تهران است.

رضا تقی‌زاده درباره وضعیت کنونی و چشم‌انداز مذاکرات بغداد می‌گوید: «نشانه‌هایی که از ایران دیده می‌شود از جمله اظهارات دو روز گذشته آقای سعید جلیلی که همچنان قصد درس دادن به جامعه جهانی، آژانس و گروه ۱+۵ را داشت و اصرار بر سر آن چه به عنوان حق ملی ایران و ادامه غنی‌سازی از آن یاد می‌شود، تکرار این خط قرمزها مذاکرات بغداد را از رسیدن به نتیجه مطلوب بازخواهد داشت.»

سفر روز یک‌شنبه یوکیا آمانو نخستین سفر این مدیرکل آژانس به ایران است. آخرین باری که یکی از مدیران کل این نهاد نظارتی بین‌المللی به ایران سفر کرده بود برمی‌گردد به حدود سه سال پیش که محمد البرادعی، مدیرکل پیشین از تهران بازدید کرد.