پروژه طرح «انتقال آب دریای خزر» به فلات مرکزی ایران کلید خورد

عملیات اجرایی طرح شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای خزر به حوزه فلات مرکزی ایران، بامداد روز دوشنبه، ۲۸ فروردین، با حضور محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهوری اسلامی ایران، در منطقه گوهرباران ساری آغاز شد.

به گزارش واحد مرکزی خبر، وابسته به رادیو و تلویزیون دولتی ایران، هزینه اجرای این طرح، دو هزار میلیارد تومان و پیمانکار اصلی آن قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه پاسداران است.

بنا بر گزارش‌ها این طرح قرار است سالانه ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب را پس از شیرین‌سازی در کنار دریا از طریق لوله‌های آبرسانی به مناطق مرکزی ایران از جمله استان‌های سمنان، قم و اصفهان برساند.

واحد مرکزی خبر گزارش می‌دهد که بخش اول طرح انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی و سمنان که استان زادگاه محمود احمدی‌نژاد است، ۲۴ ماه زمان می‌برد.

منابع خبری از بخش دیگری از این پروژه در جنوب خبر می‌دهند که در صورت عملیاتی شدن قرار است یک میلیون متر مکعب آب را از دریای عمان و خلیج فارس به گل‌گهر در استان کرمان برساند.

به گزارش خبرگزاری مهر، محمود احمدی‌نژاد روز دوشنبه در مراسم کلنگ‌زنی این طرح گفت که «انتقال آب دریای خزر شش الی هفت استان را در فلات مرکزی کشور زنده خواهد کرد و طرحی مربوط به جنوب کشور نیز در همین رابطه در آینده معرفی خواهد شد.»

وی در این مراسم افزود: «کویر در حال گسترش است و باید آن را کنترل کنیم. بر این اساس یکی از مواردی که می‌تواند در جهت کنترل کویر موثر واقع شود انتقال آب است.»

وی ادامه داد: «برای مهار آب‌های مرزی نیز برنامه‌های گسترده‌ای برای اجرا در دست داریم.»

ایده رساندن آب دریاهای شمال و جنوب ایران به مناطق مرکزی از طریق یک آبراه سراسری تحت عنوان «طرح ایران‌رود» از دهه‌ها پیش در مقالات برخی مهندسان ایرانی مطرح شده‌ بود و نخستین مقاله را در این مورد مهندس هومان فرزاد در سال ۱۳۴۵ نوشت و به سازمان پژوهش‌های علمی کشور ارائه کرد.

پیش از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ این طرح بررسی شد و برای آن طرح کلی ارائه شد. پس از انقلاب نیز این طرح هر از چندگاهی در دولت‌های مختلف جمهوری اسلامی بررسی می شد.

محمدرضا عطارزاده، معاون امور آب و آبفای وزارت نیرو روز یکشنبه به واحد مرکزی خبر گفت که «طرح شیرین‌سازی و انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی از دو سال پیش در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت و با پیگیری‌های رییس جمهوری این کار سرعت بیشتری یافت.»

این طرح که اجرای آن را شاخه اقتصادی سپاه پاسداران بر عهده دارد قرار است در مرحله اول آب دریای خزر را به زادگاه رییس‌جمهوری ایران برساند.

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا از زمان روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد فعالیت‌های خود را در حوزه‌های مختلف گسترش داده و هم‌اینک بزرگ‌ترین طرف قراردادهای پروژه‌های دولتی است.

این تشکیلات ظرف چهار سال اخیر ۱۵۰۰ پروژه‌ دولتی در بخش‌های نفت و گاز، راه‌سازی و مترو در اختیار گرفته‌است.

خبرگزاری ترند جمهوری آذربایجان هفته گذشته در ارتباط با طرح جدید انتقال آب در ایران نوشت: با توجه به اینکه سطح دریای خزر ۲۸ متر پایین‌تر از سطح آب‌های آزاد (خلیج فارس) است و مسیر شمال-جنوب ایران با بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر فاصله دارای پستی‌ها و بلندی‌های زیادی مانند ارتفاعات البرز و پستیهای دشت کویر و دشت لوت است، مقامات ایران هنوز درباره مشکلات جغرافیایی این پروژه توضیحی نداده‌اند.

«آبرسانی از شمال و جنوب»

محمدرضا عطارزاده، معاون امور آب و آبفا وزارت نیرو در توضیح جزئیات این طرح به خبرگزاری‌ها گفت: «در این طرح ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب از دریای خزر سالانه به استان های فلات مرکزی سمنان، قم، اصفهان، سبزوار [در خراسان رضوی]، خراسان جنوبی و یزد منتقل می‌شود.»

وی در نشست خبری خود افزود: «بخش اول طرح انتقال آب دریای خزر در مسیر خط لوله نفت نکا-ری به طول ۱۸۵ کیلومتر است و با استفاده از تونل‌های موجود ۱۲ ایستگاه پمپاژ ایجاد می‌شود.»

آقای عطارزاده می گوید: طرح انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس نیز از دیگر برنامه‌های عظیم است و «در این طرح آب از غرب بندرعباس به گل گهر کرمان منتقل می‌شود.»

معاون امور آب وزارت نیرو «تامین آب آشامیدنی و صنعت، توسعه صنایع و معادن موجود، رشد اشتغال در نواحی هدف، رشد و توسعه شهرهای حاشیه کویر، توسعه کشاورزی صنعتی با افزایش پساب حاصل از طرح و تعادل‌بخشی سفره‌های آب زیرزمینی» را از اهداف مهم این طرح خواند.

وی سیمای کلی طرح را شامل سه مسیر دانست و گفت: مسیر الف از ساری آغاز می‌شود و با گذر از سمنان، قم و کاشان به اصفهان خواهد رسید.

معاون امور آب وزارت نیرو، مسیر «ب» را از خلیج گرگان یک شاخه به سبزوار و یک شاخه به بیرجند و دیگری را به یزد اعلام کرد و گفت: مسیر «ج» مسیر جنوبی است که از غرب بندرعباس به گل گهر می‌رسد.

عطارزاده در تشریح علت اجرای طرح گفت: «به این نتیجه رسیده‌ایم که به جای انتقال صنعت به نزدیک آب، آب را به صنعت برسانیم.»

وی انتقال آب از استان گیلان به مازندران را از دیگر برنامه‌ها دانست و افزود: «هم‌اکنون ۲۱ کیلومتر خط انتقال آب به بهره‌برداری رسیده‌است.»