وی‌چت، سرویس پیام‌رسان سریع و ساده‌ای است در تلفن همراه که بین صاحبان تلفن‌های هوشمند در ایران بسیار محبوب شده بود. این اپلیکیشن همراه با وایبر، تانگو، واتس‌آپ و اسکایپ از جمله سرویس‌های پیام‌رسانی سریع و محبوب برای تلفن‌های همراه هوشمندی هستند که مدتی است مسئولان نسبت به آنها موضع گرفته‌اند.
موضوعی که هفته گذشته مسعود زاهدیان، رئیس پلیس امنیت اخلاقی ناجا بر آن انگشت گذاشت و تاکید کرد که نیروی انتظامی بر فضاهایی مثل فیس‌بوک، اینستاگرام، وی‌چت و امثال آن نظارت می‌کند.
روز پنج‌شنبه گذشته، وی‌چت به عنوان اولین نمونه‌ای که در این سخنرانی از آن یاد شد، در ایران فیلتر و از دسترس خارج شد.
Your browser doesn’t support HTML5
گزارش آزاده اسدی در مورد فیلترینگ وی‌چت در ایران
نیما راشدان، کارشناس فناوری اطلاعات در سوئیس می‌گوید: «ترس از محبوبیت این نرم‌افزار در میان جوانان، اولین دلیل نگرانی مسئولان است.»
او می‌افزاید: «جامعه مجازی ایران در خارج از کشور، رسانه‌های اینترنتی که لااقل من به طور مرتب نگاه می‌کنم از میزان محبوبیت وی‌چت، هیچ چیزی نمی‌دانند. این نرم‌افزار از یک سال قبل شروع به محبوب شدن کرد و گروه‌های خیلی بزرگ، پردامنه و پرجمعیت در شهرها با یکدیگر مرتبط شدند، به خاطر اینکه یک پدیده‌ای است که به آن «اثر معکوس شبکه» می‌گویند و به این معناست که هرچقدر افراد زیادتری به یک شبکه مرتبط بشوند، تعداد ارتباطاتی که بین این افراد وجود دارد، بیشتر می‌شود و به جای اینکه اس‌ام‌اس بزنند و پولی بابت اس‌ام‌اس بپردازند، اس‌ام‌اسی که دولت آن را کنترل می‌کند، از وی‌چت استفاده می‌کردند.»
آقای راشدان تاکید می‌کند که این سرویس کاملا جایگزین اس‌ام‌اس شده بود، مانند همان زمانی که تازه سرویس واتس‌آپ آمده بود.
رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت ورزش و جوانان هفته پیش اعلام کرده بود که تحقیق درباره شبکه‌های وی‌چت و وایبر که این روزها گرایش جوانان نسبت به استفاده از آنها زیادتر شده در دستور کار قرار گرفته‌است.
اما وی‌چت به چه دلیل تا این حد در میان جوانان محبوب و مشهور شد و نگرانی مسئولان را برانگیخت؟
نیما راشدان در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «افرادی که دور و بر شما هستند مثلا میز بغلی شما هستند را چک می‌کند و اگر عضو شبکه وی‌چت باشند به شما نشان می‌دهد و شما می‌توانید برای آنها پیغام بفرستید و حتی می‌توانید از طریق همین شبکه از عضو دیگر شبکه بپرسید که آیا اجازه دارید سر میز او بنشینید، و این دقیقا حلقه مفقوده ارتباطات مجازی و ارتباطات حقیقی در ایران بود. یعنی از این استفاده می‌شد برای آشنا شدن با آدم‌های بیشتر و واقعاً این برای جمهوری اسلامی ایران، ترسناک است.»
باشگاه خبرنگاران جوان، روز پنج‌شنبه گذشته گزارش داد که اپلیکیشن وی‌چت در بسیاری از مراکز ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی مانند مخابرات، مبین‌نت و ایرانسل مسدود شده‌است. در این گزارش به نقل از یک منبع آگاه آمده‌است که این اقدام بر اساس مصوبه جلسه اخیر کارگروه مصادیق محتوای مجرمانه انجام شده‌است.
سایت کلمه، هفته پیش به نقل از بیژن نوباوه، نماینده مجلس گزارش داده بود که وب‌سایت‌ها و نرم‌افزارهایی که «امنیت ملی» را به خطر بیندازند و به گفته او به انقلاب صدمه وارد کنند، قطعاً از دسترس خارج خواهند شد.
به گفته او، اگر مشخص شود که این نرم‌افزارها وسیله جاسوسی هستند، قطعاً شورای عالی فضای مجازی با آن برخورد خواهد کرد.
نرم‌افزار وی‌چت افرادی که دور و بر شما هستند مثلا میز بغلی شما هستند را چک می‌کند و اگر عضو شبکه وی‌چت باشند به شما نشان می‌دهد و شما می‌توانید برای آنها پیغام بفرستید و حتی می‌توانید از طریق همین شبکه از عضو دیگر شبکه بپرسید که آیا اجازه دارید سر میز او بنشینید ... و واقعاً این برای جمهوری اسلامی ایران، ترسناک است.
نیما راشدان
با این حال، باشگاه خبرنگاران جوان روز چهارشنبه گذشته در مطلبی، وایبر را به عنوان یکی از بهترین و محبوب‌ترین نرم‌افزارهای پیام‌رسان، روی تلفن‌های همراه معرفی کرد و جزئیاتی از نحوه نصب آن روی کامپیوتر شخصی در کنار موبایل ارائه کرد. در حالیکه برخی دیگر از سایت‌های نزدیک به حکومت جمهوری اسلامی، هدف از راه‌اندازی نرم‌افزار رایگان وی‌چت و وایبر را، «جاسوسی از کاربران و از بین رفتن حریم شخصی افراد» اعلام کرده بودند که به زودی باید به آنها رسیدگی شود.
نیما راشدان، کارشناس فناوری اطلاعات، احتمال سوءاستفاده از این برنامه‌های کاربردی را بعید نمی‌داند، اما بنا به شرایطی، که آنها را توضیح می‌دهد:
آقای راشدان می‌گوید: «در یک شرایط ایده‌آل و یک جامعه آزاد این اپلیکیشن‌ها ممکن است و احتمال دارد که مورد سوءاستفاده گروه‌های تبهکاری قرار بگیرند که فرضاً می‌خواهند از رمز بانک کسی با خبر شوند یا موارد کم‌خطرتری مانند کسی که تبلغیات می‌کند و ممکن است از طریق این اپلیکیشن‌ها، هرزنامه و پیام‌های بفرستد که این افراد نمی‌خواهند این پیام‌ها را دریافت کنند.»
به گفته آقای راشدان، میزان جدی بودن این‌گونه تهدیدها در برابر تهدید اصلی که دولت است، چندان مهم نیست.
این کارشناس فناوری اطلاعات، ادامه می‌دهد: «دولت از یک طرف سایت‌ها را فیلتر می‌کند و از طرف دیگر سرعت اینترنت را کاهش داده‌اند یا مثلا می‌خواهند اینترنت ملی درست کنند یا تعدادی از فعالان اینترنتی را بازداشت کرده‌است، آدم‌هایی را که در سایت‌هایشان اپلیکیشن‌های جدید را معرفی می‌کردند، بازداشت کرده و آنها را به جاسوسی و ارتباط با خارج متهم کرده‌است، من فکر نمی‌کنم که جامعه چندان باور کند این حرف‌های آقایان را که آنها دغدغه امنیت کاربران را دارند.»
وی‌چت، محصول یک شرکت چینی است و جوانان کاربران اصلی آن هستند، مقام‌های ایرانی بعد از ناآرامی‌های مربوط به انتخابات سال ۸۸، شبکه‌های اجتماعی توئیتر و فیس‌بوک را فیلتر کردند و این شبکه‌ها از طریق فیلترشکن و وی‌پی‌ان، قابل دسترسی است.
