از مشفق تا جعفری؛ سپاه و انتخابات ۸۸

  • محمدرضا یزدان پناه

محمدعلی (عزیز) جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران در کنار آیت الله خامنه ای

انتشار فیلمی از یک سخنرانی محمدعلی (عزیز) جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درباره نقش این نهاد قدرتمند در تغییر روند انتخابات دهم ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۸، بار دیگر نشان داد که ابرهای آن انتخابات جنجالی به این زودی‌ها از آسمان سیاست ایران کنار نمی‌رود.

در این فیلم که محمد نوریزاد، نویسنده و فعال سیاسی – اجتماعی منتقد حکومت ایران، نخستین بار آن را در صفحه فیسبوک خود منتشر کرد، فرمانده کل سپاه در جمع تعدادی از فرماندهان ارشد این نهاد و در حضور علی سعیدی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سپاه پاسداران سخنرانی می‌کند.

تاریخ دقیق سخنرانی آقای جعفری در فیلم مشخص نمی‌شود اما آشکار است که سخنان او پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ بیان می‌شود.

فرمانده کل سپاه در این فیلم با اشاره به «حساسیت» انتخابات دهم ریاست جمهوری، به صراحت می‌گوید که «نگرانی، دغدغه و خط قرمز نیروهای انقلاب» در آن انتخابات این بود که «نیروهای مخالف انقلاب و ارزش‌های انقلاب که در دوران دوم خرداد فرصتی پیدا کرده بودند و در حاکمیت نفوذ کرده بودند، مجددا روی کار بیایند.»

محمدعلی جعفری تاکید می‌کند که «دخالت نکردن» سپاه و بسیج در آن انتخابات، موجب می‌شد تا «آن‌ها بتوانند کار خودشان را انجام بدهند.»

Your browser doesn’t support HTML5

محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران



«معلوم نبود نتیجه چه می شود»

فرمانده کل سپاه از این مسئله به عنوان «شیب نگران کننده» نام می‌برد و می‌گوید که «همه تحلیل می‌کردند اگر انتخابات به همین روند ادامه پیدا کند، حتما دومرحله‌ای می‌شود و در مرحله دوم هم معلوم نیست که نتیجه چه می‌شود.»

این سخنرانی تازه منتشرشده، صریح‌ترین اظهاراتی است که مقام اول و تصمیم گیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درباره دخالت این نهاد در روند انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ و نه صرفا سرکوب اعتراضات پس از آن بیان کرده است.

بیان چنین سخنانی از آن جهت می‌تواند برای افراد و گروه‌هایی که همچنان به نتایج آن انتخابات اعتراض دارند، با اهمیت تلقی شود که سندی به شمار می‌آید در اثبات ادعای کلیدی آن‌ها مبنی بر برنامه ریزی نهادهای نظامی – امنیتی و در راس آن‌ها سپاه برای ممانعت از پیروزی میرحسین موسوی و مهدی کروبی، دو نامزد اصلاح طلبان و نیروهای اصلاح طلب و تحول خواه در انتخابات ۸۸.

ادعایی که اگرچه تاکنون همواره مطرح می‌شد اما همواره نیز از سوی فرماندهان سپاه، مسئولان حکومتی و نیروهای وفادار به آیت الله علی خامنه‌ای رد می‌شد.

مخرج مشترک پاسخ تمام این مجموعه‌ها به ادعای دخالت سپاه در روند برگزاری انتخابات دهم ریاست جمهوری ایران تا کنون این بوده که سپاه هیچ نقشی در برگزاری انتخابات نداشته، اساسا تغییری در نتیجه آن انتخابات به وجود نیامده که این نهاد عامل آن باشد و سپاه پاسداران در ‌‌نهایت تنها در سرکوب اعتراضات یا آنگونه که رهبر جمهوری اسلامی گفته «فتنه عمیق» پس از برگزاری انتخابات، ایفای نقش کرده و این نقش آفرینی نیز بر مبنای وظیفه پاسداری از انقلاب اسلامی است که بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی بر عهده این نهاد گذاشته شده.

در ادامه فیلم، آقای جعفری با اشاره به نماز جمعه ۲۹ خرداد ۱۳۸۸ که توسط آیت الله خامنه‌ای برگزار شد، می‌گوید که «بعد از آن طبیعی بود که ما نباید بگذاریم حتی تظاهرات آرام هم انجام شود.»

فرمانده کل سپاه اضافه می‌کند که «پیشبینی از قبل» این بود که «وقتی این برخورد می‌شود احتمالا یکی دو روز دیگر باز این تظاهرات ادامه پیدا کند اما خوشبختانه با برخوردی که بعدازظهر شنبه {۳۰ خرداد} به عمل آمد، دیگر اتفاقی نیفتاد.»

در فیلم مشخص است که محمدعلی جعفری با لبخند و کنایه می‌گوید، دلیل ادامه پیدا نکردن تظاهرات پس از ۳۰ خرداد این بود که «بیشتر آنهایی که در این تظاهرات شرکت می‌کردند، از شمال شهر می‌آمدند و خیلی اهل تحمل سختی و ایستادگی و این‌ها نبودند.»

«دو اقدام بسیار اساسی و استراتژیک»

فرمانده کل سپاه در ادامه می‌گوید که «دو اقدام بسیار اساسی و استراتژیک» در «جمع کردن این ماجرا بسیار اثر گذاشت.»

آقای جعفری این دو دلیل را «دستگیری‌های گسترده‌ای که توسط دستگاه‌های امنیتی و سپاه در لایه طراحان و ایده پردازان این ماجرا {اعتراضات} صورت گرفت» و سپس «مقابله‌ای که به صورت گسترده با حضور نیروهای مردمی بسیج و سپاه به کمک نیروی انتظامی و دستگاه امنیتی انجام گرفت» بیان می‌کند.

او هیچ اشاره‌ای به مواردی مانند «تاثیر خطبه‌های مقام معظم رهبری در ۲۹ خرداد، آگاه سازی مردم درباره فتنه و توجیه منطقی و استدلالی افکار عمومی درباره اینکه هیچ تقلب تاثیرگذاری در انتخابات ریاست جمهوری رخ نداده» و موارد مشابه دیگر که در تمام پنج سال گذشته به عنوان دلایل اصلی پایان اعتراضات به انتخابات سال ۸۸ توسط مقام‌ها و رسانه‌های رسمی مطرح می‌شدند، نمی‌کند.

سرکوب و باز هم سرکوب، تنها دلیل پایان اعتراضات از نظر فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.

محمدعلی جعفری در عین حال می‌گوید «قطع ارتباطات» و «ایجاد اختلال در شبکه‌های اینترنتی، موبایل و اس‌ام اس» نیز تاثیر زیادی در «بهم ریختگی برنامه‌های این‌ها» داشت.

فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پایان این فیلم می‌گوید که «دستگیری‌های گسترده» باعث بروز «نگرانی» در ستاد انتخاباتی میرحسین موسوی شد و «ادامه پیدا کردن این دستگیری‌ها»، در کنار «برخورد و ایستادگی قاطع مردم و دستگاه‌های امنیتی، نظامی، انتظامی» موجب شد که «این‌ها جا زدند.»


«مرکز برنامه ریزی»

فیلم سخنرانی محمدعلی جعفری در کمتر از ۲۴ ساعت هزاران بار در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی به اشتراک گذاشته شده و بازتاب وسیعی نیز در رسانه‌های خبری فارسی زبان داشته است.

احتمال دخالت سازمان یافته نهادهایی مانند سپاه و بسیج در انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۸ اگرچه به طور غیر رسمی و در حد گمانه زنی و هشدار چند ماه پیش از برگزاری آن انتخابات نیز مطرح بود اما میرحسین موسوی، روز ۲۱ خرداد آن سال و کمتر از ۲۴ ساعت مانده به آغاز رای گیری، در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی، صراحتا بدان اعتراض کرد.

آقای موسوی در آن نامه خطاب به آقای خامنه‌ای نوشت که علاوه بر تخلف برخی اعضای شورای نگهبان، وزارت کشور، فرمانداران و رئیس دولت وقت و وزرا، «شواهدی از مداخله تعدادی از فرماندهان و مسئولان سپاه و بسیج در انتخابات واصل گردیده است.»

میرحسین موسوی به رهبر جمهوری اسلامی متذکر شد که «این عمل در صورت صحت خبر علاوه بر نقض قوانین، شکاف بین فرماندهان و مسئولان رسمی و بدنه سالم و صادق نیروهای بسیج و سپاه را دامن می‌زند.»

با وجود این سخنان فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نخستین فایل صوتی یا تصویری منتشرشده از فرماندهان ارشد سپاه نیست که این نهاد و مقام‌هایش را در جایگاه متهم دخالت در انتخابات سال ۸۸ می‌نشاند.

به عنوان نمونه در سال ۱۳۸۸، سخنرانی فردی به نام «سردار» مشفق، معاون وزیر اطلاعات در جمع روحانیون مشهد منتشر شد که او در آن، برنامه‌های این وزارتخانه در شنود مذاکرات و جلسات نیروهای اصلاح طلب و نیز برنامه ریزی دستگاه‌های امنیتی برای مقابله با آن‌ها در انتخابات سال ۱۳۸۸ را تشریح می‌کرد.

در مردادماه سال ۸۹، هفت فعال سیاسی اصلاح طلب که در آن هنگام زندانی بودند، از سردار مشفق که گویا در آن هنگام از فرماندهان اطلاعاتی قرارگاه ثارالله سپاه بود و تعدادی دیگر از فرماندهان این قرارگاه، به اتهام «دخالت غیر قانونی» در انتخابات ریاست جمهوری شکایت کردند.

در شکایت محسن امین‌زاده، مصطفی تاج‌زاده، عبدالله رمضان‌زاده، فیض‌الله عرب‌سرخی، محسن صفایی فراهانی، محسن میردامادی و بهزاد نبوی، از قرارگاه ثارالله سپاه به عنوان «مرکز برنامه‌ریزی» برای دستگیری فعالان سیاسی و اجتماعی، در چارچوب «عملیاتی سازمان‌یافته برای دخالت در انتخابات ریاست جمهوری {۸۸}» یاد شده بود.

به آن شکایت هرگز رسیدگی نشد و پرونده آن نیز به سرانجامی نرسید؛ مشابه پرونده انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ که با ادامه حبس خانگی نامزدهای معترض به نتایج آن و زنده ماندن ابهام‌ها درباره‌اش، هنوز بسته نشده است.