ممانعت از حضور بانوان در چند کنسرت موسیقی طی هفته گذشته، فعالیت زنان در این عرصه را با محدودیتهای جدیدی مواجه کرده است.
جلوگیری از ادامه حضور یک زن نوازنده دف بر روی سن در کنسرت سالار عقیلی و نیز ممانعت از روی صحنه رفتن «فُرقانه قاسماف» و اجرای برنامه به همراه پدرش، از آخرین نمونههای ایجاد محدودیت برای فعالیت بانوان در رشته موسیقی در ایران به شمار میروند.
هفته گذشته گروه سالار عقیلی ابتدا در شهر بجنورد روی صحنه رفت و سپس به پیشنهاد اداره کل ارشاد خراسان، قرار شد این گروه کنسرتی را هم در شاندیز برگزار کند. روز دوشنبه ۲۲ دیماه این اتفاق رخ داد اما بعد از اجرای قطعه اول، یکی از مسئولین از گروه خواست تا خانم حریر شریعتزاده، نوازنده دف، برای اجرای قطعات بعدی دیگر روی سن نباشد.
در این رابطه و پس از این اتفاق، محمدرضا کرمانی مدیر برنامههای سالار عقیلی به خبرگزاری فارس گفت: «خانم شریعتزاده را همه میشناسند و او شخصیت مستقل هنری دارد و از بازماندگان استاد معروفی است. توقع ما این بود که با ایشان برخورد این چنینی نشود.»
آقای کرمانی در ادامه اعلام کرد: «همه مجوزهای لازم برای اجرای این کنسرت و تایید همه نفراتی که در این اجرا حضور داشتند، از اداره ارشاد خراسان اخذ شده بود و مسئولان این اداره به ما قول این را داده بودند که برگزاری این کنسرت با هیچ مشکلی مواجه نمیشود.»
به گفته مدیر برنامه های سالار عقیلی، خانم شریعتزاده حتی مشکل پوشش هم نداشته و با پوشش مناسب در برنامه حاضر شده است.
از سوی دیگر، خستین شب کنسرت ارکستر بادی تهران با خوانندگی «عالیم قاسیماف» و حضور دخترش «فرقانه قاسیماف» به عنوان همخوان، یکشنبه شب هفته گذشته در تالار وحدت تهران برگزار شد. در این کنسرت، این خواننده معروف آذربایجانی به همراه دخترش قطعات مختلفی را اجرا کردند و ارکستر بادی تهران هم به نوازندگی پرداخت.
به قوانين ايران احترام میگذارم، اما در هيچ کجای دنيا اين رفتارها در مورد بانوان هنرمند اعمال نمیشود.عاليم قاسماف
اما در شب سوم این اجرا، کنسرت «عالیم قاسماُف» با بروز اتفاقاتی به حاشیه کشیده شد و در حالی که فاصله چندانی با لغو نداشت، با پادرمیانی برخی مسئولین با یک ساعت و نیم تأخیر در تالار وحدت و آنهم به شرط حذف «فرقانه قاسماف» (دختر عالیم قاسماف) روی صحنه رفت.
به گزارش سایت «موسیقی ما»، تهیهکنندگان این کنسرت یک ساعت پیش از آغاز برنامه، با حضور مسئولین اداره اماکن نیروی انتظامی و اعتراض آنها مبنی بر حضور دختر «عالیم قاسماف»، تذکراتی را دریافت کردند و برنامه تا آستانه لغو پیش رفت.
در حالی که بیش از یک ساعت و نیم از زمان اعلامشده میگذشت و مردم زیادی بیرون تالار وحدت پشت درهای بسته حضور داشتند، وساطت برخی چهرهها باعث شد مسئولین اداره اماکن نیروی انتظامی به شرط حذف دختر این خواننده نامدار آذربایجانی، اجازه ورود به مردم بدهند تا کنسرت با کنداکتور و شیوهای متفاوت نسبت به دو شب قبلش اجرا شود.
عالیم قاسماف در ابتدای این برنامه و بعد از تأخیر طولانی بالاخره روی صحنه آمد و در حالی که هیچیک از نوازندههای ارکستر بادی روی صحنه نبودند، به تنهایی و با نوازنده تارش به اجرای برنامه پرداخت.
او در ابتدای برنامه با عذرخواهی از همه حاضرین رو به جمعیت حاضر در سالن گفت: «به قوانین ایران احترام میگذارم، اما در هیچ کجای دنیا این رفتارها در مورد بانوان هنرمند اعمال نمیشود.»
به نوشته سایت موسیقی ما، در جریان برگزاری این کنسرت، «فرقانه قاسماُف» که در تمام طول برنامه در اتاق بکاستیج و اطراف صحنه نشسته بود، با لبخند به پدرش انرژی میداد و در گفتوگویی با موسیقی ما درباره اتفاقات عجیب این کنسرت گفت: «اجازه بدهید در این مورد اظهار نظری نکنم. فعلاً پدرم روی صحنه است و باید حواسم به او باشد. بههرحال این اجرا به صورت بداهه صورت گرفت و او در شرایطی قرار گرفته که اصلاً پیشبینی نشده بود.»
او همچنین در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون در برنامههایی که در اقصینقاط جهان داشته، چنین اتفاقی را مشاهده کرده یا نه، اعلام کرد: «بههیچوجه، این اولین بار است که با چنین فضایی روبهرو شدم و الان در شرایط روحی خوبی نیستم و باید به پدرم که روی صحنه است کمک و انرژی بدهم. جمله آخرم هم این است که مردمِ مهربانی دارید. دو شب اول برنامه برای من بینظیر بود. قدر این مردم هنردوست را باید بدانید.»
در هفتههای گذشته چند کنسرت دیگر هم لغو شدهاند و حتی از خروج یکی از آهنگسازان ایرانی از ایران هم جلوگیری شده است.
از سوی دیگر، سینا ذکایی، سرپرست ارکستر بادی تهران در انتهای این برنامه، پشت تریبون قرار گرفت و ضمن عذرخواهی از تمام حاضرین در سالن بابت اتفاقات پیشآمده، تأسف و ناراحتی خود و اعضای گروه را به حاضرین در سالن اعلام کرد و بابت مسائل بوجود آمده عذرخواست.
در هفتههای گذشته چند کنسرت دیگر هم لغو شدهاند و حتی از خروج یکی از آهنگسازان ایرانی از ایران هم جلوگیری شده است.
مجید درخشانی، نوازنده تار و آهنگساز ایرانی، روز ۱۵ دیماه هنگامی که قصد ترک ایران به سوی دبی را داشت، مطلع شد که ممنوعالخروج شده است.
روزنامه اعتماد چاپ تهران، در اینباره نوشت که آقای درخشانی در فرودگاه امام خمینی توسط ماموران انتظامی مورد سئوال قرار گرفته و گذرنامهاش ضبط شده است.
در این رابطه، مجید درخشانی به روزنامه اعتماد گفت که ماموران پاسپورت او را گرفته و از او خواستهاند برای پیگیری به اداره گذرنامه مراجعه کند و گفتهاند پروندهاش را به دادسرا خواهند فرستاد.
این استاد برجسته تار انتشار گسترده ویدئوییهایی که در آن زنان خواننده با حجاب کامل، تکخوانی میکنند را علت ممنوعالخروجیاش اعلام کرده بود.
از سوی دیگر، در چند هفته گذشته، کنسرت گروه «لیان» که پیشتر اجرایش در بوشهر با مشکلاتی مواجه شده بود، در شیراز لغو شد و سیروان خسروی نیز اجازه برگزاری کنسرت در بوشهر را پیدا نکرد.
همه اینها در حالی است که حدود یک ماه تا برگزاری جشنواره موسیقی فجر و حضور برخی گروههای خارجی در ایران باقی مانده است. باید دید مسئولان این جشنواره، چه تدابیری را برای مخالفتهای احتمالی برخی نهادها در قبال اجرای گروههای مختلف، اعم از آقایان و خانمها در جشنواره امسال، اتخاذ میکنند.