اورسن ولز در حالی در ششم ماه می سال ۲۰۱۵ صد ساله شد که هنوز فیلمی ناتمام و نمایش داده نشده از این کارگردان و بازیگر بزرگ، در بایگانی تاریخ سینما وجود دارد.
ولز در سال ۱۹۷۰ فیلمی با نام «روی دیگر باد» را کلید زد، ولی به خاطر مشکلات فراوانی نظیر تغییر فیلمنامه و بازیگران و مسائل مالی، فیلمبرداری‌اش چند سالی به طول انجامید. بعد از آن هم به خاطر منازعات حقوقی بر سر مالکیت، فیلم ناتمام رها شد و نگاتیوهایش به بایگانی رفت.
اورسن ولز هیچ‌گاه این فرصت برایش مهیا نشد تا «روی دیگر باد» را کامل و آماده نمایش کند. او تنها ۴۰ دقیقه از این فیلم را تدوین کرد و پس از آن دیگر امکان اتمام و آماده سازی آن برایش به وجود نیامد.
این فیلم نیمه تمام که داستانش چندان هم بی‌ربط به وضعیت آن روزهای خود اورسن ولز نبود، ماجرای یک کارگردان بزرگ هالیوود را روایت می‌کرد که قصد داشت پس از سال‌ها به هالیوود بازگردد و آخرین فیلمش را کارگردانی کند.
اورسن ولز در کنار رنه کلر
نقش این کارگردان را، جان هیوستن، فیلمساز معروف آمریکایی بازی می‌کرد و علاوه بر او چند کارگردان دیگر مانند پیتر باگدانوویچ و کلود شابرول هم در فیلم اورسن ولز حضور داشتند.
جالب اینکه در سال ۲۰۰۴ پیتر باگدانوویچ اعلام کرد که فیلم «روی دیگر باد» را تدوین کرده و آماده نمایش است اما ماجراهایی حقوقی فیلم اجازه نداد تا نسخه باگدانوویچ به نمایش درآید.
مدتی است که کمپانی رویال رود اینترتینمنت در لس‌آنجلس توانسته مشکلات مالکیت حقوقی فیلم را برطرف کند و برای آماده سازی و نمایش آن دست به‌کار شود.
مسئولان این کمپانی امیدوارند بتوانند از طریق یک کمپین جذب سرمایه عمومی، دو میلیون دلار را برای اتمام فیلم اورسن ولز جمع‌آوری کنند.
این پول قرار است برای خرید نگاتیوهای اصلی و اسکن آن‌ها با کیفیت k ۴ و همچنین تدوین، رنگی کردن و بازسازی فیلم هزینه شود.
گفته می‌شود از اورسن ولز یادداشت‌های بسیاری د رمورد این فیلم بر جای مانده است و می‌توان بر اساس آن‌ها فیلم را هر چه بیشتر منطبق با دید‌گاه‌های این کارگردان به اتمام رساند.
آنگونه که هالیوود ریپورترگزارش داده، قرار است آلفونسو گونکالوز تدوینگر فیلم‌هایی چون «تنها عشاق زنده می‌مانند» و «چهارپایان حیات وحش جنوب» عهده‌دار تدوین فیلم «سوی دیگر باد» و آماده سازی آن باشد.
صدسالگیِ آقای کین
اورسن ولز در پنجم ماه می سال ۱۹۱۵ در ایالت ویسکانسین آمریکا متولد شد. پدرش مخترعی ناکام بود که به الکل اعتیاد داشت. مادرش را هم که با نواختن پیانو، خرج زندگی او را تامین می‌کرد، در سن ۹ سالگی از دست داد.
اورسن جوان وقتی ۱۶ ساله بود با پولی که از مرگ پدر به ارث برده بود، راهی اروپا شد و به بازی در تئاتر پرداخت. سپس به آمریکا برگشت و با راه‌اندازی یک برنامه هفتگی در رادیو، اقتباس‌هایی از شکسپیر و چالرز دیکنز را به صورت نمایش رادیویی اجرا کرد.
اولین فیلم بلند سینمایی اورسن ولز زمانی ساخته شد که او ۲۶ سال بیشتر نداشت. فیلمی که ابتدا «آمریکایی» نام داشت و سپس «همشهری کین» نامیده شد.
پوستر فیلم همشهری کین
«همشهری کین» که در زمان ساختش سر و صدای فراوانی در مورد مضمون آن به پا شده بود، در گیشه نتوانست موفقیتی داشته باشد و شکست خورد. اما منتقدان آن را پسندیدند و فیلم نامزد دریافت ۹ جایزه اسکار شد.
سهم فیلم اورسن ولز ار مجسمه‌های اسکار، تنها یک جایزه برای فیلمنامه بود و «همشهری کین» در آن سال قافیه را به فیلم «دره من چه سرسبز بود» ساخته جان فورد واگذار کرد و اکثر مجسمه‌ها به این فیلم رسید.
«همشهری کین» از چند دهه بعد از زمان ساختش تاکنون، همیشه در بین چند فیلم برتر تاریخ سینما به انتخاب منتقدان و سینماگران قرار داشته است.
فیلم بعدی اورسن ولز «خانواده باشکوه آمبرسن» نام داشت که برخی منتقدان به لحاظ فنی آن را از فیلم اول این کارگردان برتر می‌دانستند.
اورسن ولز در سال ۱۹۴۳ با دومین همسرش، ریتا هیورث ازدواج کرد که حاصل این ازدواج ۴ ساله، تولید فیلم «بانویی از شانگهای» با بازی این زوج است.
ولز سپس به اروپا رفت و در آنجا به فعالیت پرداخت؛ او در چند فیلم از جمله «مرد سوم» ساخته کارول رید بازی کرد و چند فیلم نیز جلوی دوربین برد.
ولز، در سال ۱۹۵۸ به آمریکا برگشت و فیلم «نشانی از شر» را کارگردانی کرد. ولز در طول دوران کاری‌اش عموما با کمپانی‌ها و تهیه کنندگان درگیر بود. «خانواده باشکوه آمبرسن» توسط کمپانی تا جایی که ممکن بود کوتاه شد، بخش‌هایی از «نشانی از شر» توسط کمپانی فیلمبرداری و تدوین مجدد شد، فیلمبرداری «دن کیشوت» هم به خاطر مشکلات مالی یک دهه به طول انجامید.
در سال ۱۹۷۱، آکادمی اسکار تصمیم گرفت تا به اورسن ولزی که آن روزها خشمگین و منزوی شده بود، یک اسکار افتخاری اهدا کند؛ اما ولز از رفتن به مراسم سرباز زد و جان هیوستن را به جای خودش فرستاد تا اعتراضش به هالیوود را اینگونه بیان کرده باشد.
اورسن ولز سرانجام در دهم اکتبر سال ۱۹۸۵ و در حالی که تنها چند ساعت از‌آخرین مصاحبه تلویزیونی‌اش می‌گذشت، در خانه‌اش در هالیوود درگذشت و در ملک خصوصی دوست گاوبازش به خاک سپرده شد.