هفته آینده همه‌پرسی برای تعیین سرنوشت اسکاتلند و استقلال آن از بریتانیا برگزار می‌شود. احزاب ملی‌گرا به‌شدت در تلاش‌اند مردم را به رای دادن به استقلال اسکاتلند تشویق کنند و در مقابل احزاب حاکم و اپوزیسیون در بریتانیا در اقدامی کم‌سابقه متحد شده و سعی دارند اسکاتلند را به عنوان بخشی از بریتانیا با اختیارات ویژه در کنار این کشور نگاه دارند.
Your browser doesn’t support HTML5
گفت‌وگوی محمد ضرغامی با شهران طبری را بشنوید
چرا ماندن اسکاتلند زیر پرچم بریتانیا تا این حد مهم ارزیابی می‌شود؟
این پرسش را رادیوفردا با شهران طبری، روزنامه‌نگار مقیقم لندن، در میان گذاشته است.
شهران طبری در لندن: مهم‌ترین تاثیری که جدایی اسکاتلند می‌تواند بر بریتانیا داشته باشد تاثیر مالی نیست آن‌چنان، بلکه بیشتر تاثیر اقلیمی است و تاریخی و اعتبار بریتانیا در جامعه بین‌المللی. ولی به طور اخص برای حزب کارگر اسکاتلند خیلی مهم است، برای این که اکثریت آرای اسکاتلند به حزب کارگر داده می‌شود. و اگر اسکاتلند جدا شود حزب کارگر ممکن است نتواند آن اکثریتی را که لازم است برای تشکیل دولت به دست بیاورد.
اما چرا شما تمرکز کردید روی فقط حزب کارگر که برایش خیلی مهم است که اسکاتلند باقی بماند؟
اکثریت رایی که برای دولت در لندن، دولت ملی، داده می‌شود در اسکاتلند به حزب کارگر است. حزب کارگر بیشترین تعداد نمایندگان پارلمان را از اسکاتلند دارد. فراموش نکنید که نخست وزیر پیشین بریتانیا گوردون براون اسکاتلندی بود. آقای الیستر دارلینگ وزیر مالی اسکاتلندی بود. در حال حاضر معاون وزارت خزانه‌داری بریتانیا اسکاتلندی است. سابقه حزب کارگر در بریتانیا خیلی خیلی مهم است. الان انگلیس در یک بحرانی است که شاید در ۱۰۰ سال گذشته... شاید بعد از جنگ دوم جهانی سابقه نداشته.
دلیل این که الان ناگهان این قدر مهم شده این است که تا چند هفته پیش سنجش آرا اکثرا‌ً می‌گفتند که مردم رای منفی خواهند داد به جدایی اسکاتلند از بریتانیا. ولی همین توی چند روز اخیر یک دفعه سنجش آرا نشان می‌دهد که اینها به هم خیلی نزدیک شدند و تقریبا‌ً ۵۰-۵۰ هستند. حتی بعضی از سنجش‌ها می‌گویند ۵۱ به ۴۹ به نفع جدایی اسکاتلند است. به نظر من اشتباه بزرگی که از طرف حزب محافظه‌کار انجام گرفته، این است که امتیازی که خود اتفاقا‌ً ناسیونالیست‌ها، الکس سالموند، می‌‌خواسته در این همه‌پرسی گذاشته شود... یعنی می‌خواست که سه سوال باشد. یکی جدایی، یکی عدم جدایی و یکی فدرالیسم بیشتر. این سومی را آقای کامرون قبول نکرد که الان دارد بیشتر از آن هم به اسکاتلند امتیاز می‌دهد اگر بمانند در اتحاد با بریتانیا.
این امتیازات دقیقا‌ً چه مسائلی را در بر می‌گیرد؟ امتیازاتی که آقای کامرون می‌خواهد بدهد به اسکاتلندی‌ها در صورت باقی ماندن در کنار بریتانیا؟
در صورت باقی ماندن اتفاقا‌ً خیلی خوب‌تر می‌شود که بریتانیا یک کشور فدرال باشد و اسکاتلند حقوق یک ملت فدرال را داشته باشد. مهم‌ترین مسئله برای این اتحاد مسئله نگاه داشتن واحد پولی است یعنی پوند، مسئله سیاست خارجی، مسئله مهاجرت و مسئله دفاع.
اما، خب، اسکاتلند آیا این ملزومات را دارد؟ یعنی مثلا‌ً اقتصاد مستقل بتواند داشته باشد و مسائل نظامی خودش را بتواند حل کند و حتی مسائل سیاسی‌اش را بتواند پیش ببرد، در صورت استقلال؟
مسائل سیاسی خب زیاد مهم نیست. ولی مسائل مالی، مسائل دفاعی، مسئله موقعیتش در جامعه اروپا، همه اینها سوال است. اصلا‌ً اسکاتلند به اینها فکر نکرده. این حزب آقای الکس سالموند که حزب ملی اسکاتلند هست اصلا‌ً هیچ برنامه‌ای برای این چیزها ندارد. احزاب دیگر هم برنامه زیادی ندارند. برای این که فکر نمی‌کردند اسکاتلند ممکن است جدا شود. همه فکر می‌کردند نمی‌شود. در حال حاضر جرج آزبورن، وزیر خزانه‌داری بریتانیا، گفته که ما اجازه نمی‌دهیم اسکاتلند واحد پوند را نگاه دارد.