در پی رونمایی اساسنامه جدید جنبش فلسطینی حماس، که برای نخستین بار تشکیل کشور فلسطین در مرزهای سال ۱۹۶۷ را به رسمیت می‌شناسد، اسماعیل هنیه گفت، حماس با کشورهای عربی و غربی حول این منشور وارد مذاکراتی خواهد شد.
بر اساس گزارش خبرگزاری ها، خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس روز دوشنبه، ۱۱ اردیبهشت، در نشستی خبری در دوحه قطر، اساسنامه تازه جنبش را ۲۹ سال پس از برپایی این جنبش، با عنوان «اصول و سیاست های کلی» حماس اعلام کرد.
همزمان با رونمایی از برگردان عربی این سند ۴۲ بندی، برگردان آن به چند زبان کاربردی دیگر نیز منتشر شد.
اساسنامه بازنگری شده «اصول اساسی قضیه فلسطین»، از جمله ترکیب جمعیتی فلسطینیان، مسائل سرزمینی و «نظام سیاسی» را برای فلسطینی ها تشریح می کند.
حماس در منشور خود همچنان تاکید کرد که «قضیه فلسطین، معضل مرکزی امت اسلامی و عربی» بوده و مانده است.
برای نخستین بار حماس تشکیل کشور فلسطین در مرزهای جنگ ۱۹۶۷ را در اساسنامه خود ذکر کرده است؛ با این رویه، حماس، تا حدی به جنبش فتح نزدیک شده است.
تحول راهبردی این است که در بندی که در منشور پیشین حماس می گفت، مبارزه مسلحانه و مقاومت حماس با هدف «نابودی اسرائیل» انجام می شود، در اساسنامه بازنگری شده حذف شده است.
با وجود این، در منشور بازنگری شده حماس، برخلاف فتح، اسرائیل به رسمیت شناخته نشده و حق مبارزه مسلحانه علیه اسرائیل با عنوان «مبارزه با پروژه صهیونیسم» محفوظ نگاه داشته شده است.
حماس این را نیز نوشته است: «هرگز رژیم صهیونیستی را به رسمیت نمی شناسیم... هرگز از ذره ای از خاک فلسطین تحت هیچ شرایط و فشاری، و حتی در صورت ادامه اشغالگری رژیم صهیونیستی، چشم پوشی نخواهیم کرد... مخالف پیمان سازش اوسلو بوده... با پروژه های سازشکارانه با رژیم صهیونیستی مخالف هستیم....»
منشور تازه حماس بندهای مهم سند پیشین را حفظ کرده است؛ از جمله این که «قدس پایتخت کشور فلسطین است» و حقی برای یهودیان در اورشلیم قائل نشده است.
اما در حالی که در منشور اولیه حماس، یهودیان مورد توهین های جدی قرار داشتند، این جنبش در اساسنامه بازنگری شده خود، نوشته است، با یهودیت و یهودیان «مشکلی ندارد».
حماس در اساسنامه تازه خود نوشته است: «مبارزه با پروژه صهیونیسم، جنگ با یهودیان و به علت دین آنها نیست؛ حماس هرگز با یهودیان صرفا به دلیل یهودی بودن صهیونیست های اشغالگر نبرد نکرده است.»
اساسنامه تازه حماس همه عرب های تا پیش از ۱۹۴۷ را (سال تصویب قطعنامه سازمان ملل برای تقسیم سرزمین مورد نزاع به دو کشور برای اعراب و یهودیان) همراه با «همه فلسطینیانی که از بعد از ۱۹۴۷ از پدری عربی فلسطینی به دنیا آمده اند، چه داخل فلسطین و چه خارج از آن»، «فلسطینی» می داند.
خالد مشعل در سخنان توضیحی خود در رونمایی منشور تازه گفت، اساسنامه پیشین شرایط ۱۹۸۸ (سال برپایی حماس) را بازتاب می داد و منشور جدید حال و هوای سال ۲۰۱۷ را انعکاس می دهد.
خالد مشعل گفت: «هیچ یک از دو مرحله ۱۹۸۸ و ۲۰۱۷ دیگری را از اعتبار نمی اندازد.»
خالد مشعل این را نیز افزود که حماس با نرمش در دیدگاههای خود و نزدیک شدن به برخی از دیدگاههای اساسی جنبش فتح، «قصد جایگزینی فتح را ندارد».
در همین حال، اساسنامه تازه حماس سازمان آزادیبخش فلسطین را «چهارچوب ملی برای ملت فلسطین در داخل و خارج فلسطین» توصیف کرد؛ این در حالی است که فتح به رهبری محمود عباس بخش اصلی «ساف» را تشکیل می دهد.
خالد مشعل در سخنان توضیحی خود این را هم گفت که حماس همچنان به دیدگاههای اخوان المسلمین پایبند است؛ در همین حال، در منشور تازه حماس، بند پیشین که حماس را «ادامه طبیعی اخوان المسلمین تاریخی» توصیف می کرد، حذف شده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، اسماعیل هنیه روز دوشنبه در غزه گفت، منشور رونمایی شده «تحولی بزرگ» در درون حماس است.
در همین حال، هنیه این امر را رد کرد که تغییر اساسنامه حماس «به خاطر فشار» بوده است.
هنیه این را نیز افزود که حماس آماده شنیدن نظرات، ملاحظات و پرسش های جامعه جهانی درباره اساسنامه تازه است، به‌ویژه که حماس در اساسنامه خود نوشته است «به همکاری با تمامی کشورهای حامی حقوق ملت فلسطین باور دارد».
حماس در اساسنامه خود برای مصر اهمیت ویژه ای قائل شده است؛ این در حالی است که مصر در سه سال اخیر بعد از روی کار آمدن عبدالفتاح السیسی، بعد از ساقط کردن حکومت محمد مرسی نماینده اخوان المسلمین در مصر، مناسبات سردی با حماس داشته است.
منشور بازنگری شده حماس همزمان با افزایش ارزیابی ها در مورد تغییر رهبری این جنبش انتشار یافت.
از مدتی پیش ارزیابی شده که اسماعیل هنیه نخست وزیر پیشین حماس تا پایان بهار ۲۰۱۷ به جای خالد مشعل ریاست دفتر سیاسی حماس را برعهده گیرد؛ مشعل ۶۰ ساله بیست سال رهبر سیاسی حماس بوده است.
یحیی السنوار نیز که دو ماه پیش به جای هنیه به عنوان رهبر داخلی حماس برگزیده شد، از اساسنامه بازنگری شده حمایت کرد.
سازمان آزادیبخش فلسطین و فتح، که رقیب اصلی حماس در ۱۲ سال اخیر بوده اند، هنوز به تغییر اساسنامه حماس واکنش نشان نداده اند.
اما به گزارش رویترز، دیوید کیس، سخنگوی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل پیشاپیشِ رونمایی سند تازه گفت، حماس در صدد گمراه کردن جامعه جهانی است.
اسرائیل از جامعه بین المللی خواست تا زمانی که حماس سلاح خود را زمین نگذارد، «فریب چرب‌زبانی» حماس را نخورد.
اسرائیل افزود، حماس یک موجودیت تروریستی است که همه منابع خود را برای جنگ با اسرائیل، حفر تونلهای تروریستی و شلیک هزاران راکت علیه اسرائیلی ها هزینه کرده است.