اکبر رنجبرزاده٬ عضو هیئت رئیسه مجلس ایران، از شرط عربستان سعودی برای جمهوری اسلامی مبنی بر برگزاری مراسم دعای کمیل در فضای بسته و هتل محل اقامت زوار ایرانی خبر داد.
به گزارش روز چهارشنبه، ۳۰ فروردین، در خبرگزاری فارس٬ اظهارات وی به دنبال جلسه غیرعلنی امروز مجلس با حضور رضا صالحی امیری٬ وزیر ارشاد و علی قاضی عسگر٬ نماینده آیت‌الله علی خامنه‌ای در امور حج و زیارت، بیان شد.
آقای رنجبرزاده پیرامون جزئیات توافق جمهوری اسلامی و عربستان درباره شرکت ایران در مراسم حج امسال گفت که «تنها شرط عربستان سعودی برای زوار ایرانی این بود که مراسم دعای کمیل به دلیل رعایت مسائل امنیتی و خطر داعش لغو شود، چرا که نگران بودند مشکلی برای حجاج ایرانی پیش آید.»
وی افزود که «بنابراین تصمیم گرفته شد که دعای کمیل در فضای دربسته همچون سالن‌های هتل‌های محل اقامت زائران قرائت شود.»
با آن که این نماینده گفته سایر برنامه‌ها از جمله مراسم «برائت از مشرکین» همچون گذشته برگزار می‌شود٬ اما پس از محدود کردن مراسم «برائت از مشرکین»٬ این دومین محدودیتی است که عربستان سعودی برای جمهوری اسلامی ایجاد می‌کند.
مراسم «برائت از مشرکین» یک فعالیت سیاسی است که به صورت جمعی در حج برگزار می‌شود و مبدع آن روح‌الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی است.
بعد از آن که در روز نهم مرداد سال ۶۶ حدود ۲۸۰ نفر از زوار ایرانی که در مراسم سیاسی «برائت از مشرکین» شرکت کرده بودند٬ در درگیری و حمله نیروهای پلیس عربستان کشته شدند٬ طرف سعودی محدودیت‌هایی را برای این مراسم در نظر گرفت.
محمد محمدی ری‌شهری که دو دهه سرپرستی حجاج ایرانی در بعثه علی خامنه‌ای بر عهده داشت٬ در کتاب خاطرات خود به نقل از اکبر هاشمی رفسنجانی٬ رئیس جمهور وقت ایران هنگام وقوع ماجرای کشته شدن زوار ایرانی در مکه نوشته وی در ملاقات با امیر عبداﷲ ولیعهد وقت عربستان سعودی به او گفته بود برای حل مشکل٬ ایران از این پس مراسم «برائت از مشرکین» را در خیمه و بدون بلندگو برگزار می‌کند.
به این ترتیب٬ پس از برگزاری این مراسم در فضای سربسته٬ عربستان به عنوان دومین محدودیت٬ جمهوری اسلامی را وادار به برگزاری مراسم دعای کمیل در فضای سربسته محل اقامت زوار خود کرده است.
نماینده رهبر جمهوری اسلامی ایران در امور حج و زیارت پیشتر نیز به طور تلویحی تائید کرده بود که ایران شرط عربستان سعودی مبنی بر لغو مراسم دعای کمیل در حج امسال را پذیرفته است.
وی گفته بود ایران هیچ‌گاه برخلاف برنامه‌های عربستان، به عنوان کشور میزبان عمل نکرده و نخواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا٬ اکبر رنجبرزاده در بخش دیگری از اظهارات خود همچنین گفت که عربستان سعودی درباره سلامت و امنیت حجاج ایرانی و پرهیز از هر نوع برخورد نامناسب و ناشایست با آنها «تضمین» داده است.
به گفته وی٬ دیه حادثه چرثقیل در مسجد الحرام به زوار ایرانی پرداخت شده٬ «اما ایران اعلام کرده دیه شهدای فاجعه منا نیز باید همزمان پرداخت می‌شد که این درخواست مورد پذیرش عربستان واقع نشده است.»
محمدعلی پورمختار٬ دیگر نماینده مجلس نیز به نقل از قاضی عسکر در جلسه غیرعلنی مجلس گفت که در مورد کشته‌شدگان ایرانی در ماجرای منا «بنا شد که دیه آنها پرداخت شود که طبق توافق انجام شده این کار براساس فقه طرف عربستانی که فقه حنبلی است پرداخت خواهد شد.»
ایران و عربستان از سال گذشته مذاکرات برای جزئیات برگزاری حج امسال را آغاز کرده بودند و مراسم دعای کمیل و برگزاری «برائت از مشرکین» از سوی حجاج ایرانی از مهم‌ترین موارد اختلاف طرفین مذاکره بود.
آخرین بار که زائران ایرانی در مراسم حج شرکت داشتند، به مراسم حج سال ۹۴ بر می‌گردد. در آن زمان به دلیل ازدحام بیش از حد جمعیت در هنگام عبور زائران از منطقه منا، بیش از دو هزار تن جان خود را از دست دادند که بیش از ۴۶۰ تن از آنها ایرانی بودند.
پس از این حادثه جدال‌های لفظی مقام‌های ایران و عربستان سعودی، مانع حضور زائران ایرانی در حج ۹۵ شد.