«از هر چهار آمریکایی، سه نفر راه حل دیپلماتیک را در قبال ایران ترجیح می‌دهند»

نتایج یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهد که تنها هشت درصد از مردم ایالات متحده آمریکا می‌گویند «ایران هسته‌ای» را خواهند پذیرفت.

ماهنامه آمریکایی «آتلانتیک» می‌نویسد: در آغاز کار، دولت اوباما امیدوار بود که فشار تحریم‌های نفتی و بانکی علیه ایران، جمهوری اسلامی را وادار کند از برنامه هسته‌ای مخفیانه خود دست بردارد و فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم را نیز متوقف سازد. زمان گذشت و مشخص شد که گویا دولت آمریکا چندان هم خوش‌شانس نبوده است.

ماه گذشته، آخرین جلسه از سه دور مذاکرات کشورهای گروه ۵+۱ در شهر مسکو خاتمه یافت و دست آخر نیز نتیجه‌ای جز بن‌بست برای طرفین به ارمغان نیاورد. با این اوصاف، کاخ سفید و کنگره، مجلس نمایندگان ایالات متحده، مسابقه بر سر منزوی‌سازی دولت سختگیر ایران را آغاز کردند.

پنج‌شنبه گذشته، ۱۲ ژوئیه، وزارت خزانه‌داری آمریکا حفره‌های موجود در تحریم‌ها را هم مسدود کرد و بیش از دوازده شرکت و چهار نفر به اتهام کمک‌رسانی به تهران برای دور زدن محدودیت‌های وضع شده توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا در زمینه صادرات نفت ایران وارد لیست سیاه تحریم‌ها شدند. علاوه بر این تعداد، هم اکنون بیست مؤسسه مالی ایرانی نیز در فهرست مظنونین جهت بررسی‌های بیشتر تحت نظر دولت آمریکا قرار گرفته‌اند.

در همین حال کنگره آمریکا در حال آماده‌سازی طرحی برای تشدید اقدام‌های صورت پذیرفته جهت زمین‌گیر کردن اقتصاد ایران است. گروهی از نمایندگان آمریکا که اعضایی از هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در میان آنها به چشم می‌خورند می‌گویند تحریم‌های فعلی علیه ایران برای نیل به هدف تعیین‌شده کافی نیست. این گروه از نمایندگان تصمیم گرفته‌اند خود هدایت امور را به دست بگیرند و طرحی را در کنگره ارائه کنند که بر اساس آن ممنوعیت‌های بیشتری برای شرکت‌های ایرانی در زمینه خرید بیمه، صادرات کالا و استفاده از کمک‌های مالی خارجی اعمال خواهد شد.

هاوارد برمن، نماینده کنگره و از اعضای حزب دموکرات آمریکا در کمیسیون روابط خارجی، می‌گوید که «آن چه تاکنون کرده‌ایم خوب بوده، اما واضح است که به هیچ وجه کافی نبوده» و تأکید می‌کند که «باید فشار را افزایش دهیم».

در این کشاکش، تحلیل جدیدی که توسط شورای روابط خارجی و برنامه دیدگاه‌های سیاست بین‌الملل (PIPA) انجام شده نگرش مردم ایالات متحده و جهان را در قبال جدی‌ترین تهدید نسبت به صلح و امنیت بین‌المللی نشان می‌دهد.

بر این اساس:‌

آمریکایی‌ها به شدت نگران احتمال دستیابی ایران به بمب هسته‌ای هستند. اکثریت قریب به اتفاق شهروندان ایالات متحده بر این باورند که ایران در پی تولید تسلیحات اتمی است و تهدیدی جدی برای امنیت ملی ایالات متحده محسوب می‌شود. بیشتر پرسش‌شوندگان در نظرسنجی تازه گفته‌اند که فکر نمی‌کنند احتمال انجام تهاجم هسته‌ای تلافی‌جویانه از جانب اسرائیل موجب صرف نظر کردن ایران مجهز به سلاح اتمی از حمله به آن کشور شود. به بیان دیگر، آمریکایی‌ها فکر نمی‌کنند بتوان از ایران انتظار رفتاری منطقی را داشت. در گزارش فوق آمده که نگرانی بابت برنامه هسته‌ای ایران در میان اروپایی‌ها نیز وجود دارد، البته با این قید که اکثریت کوچک‌تری از اروپایی‌ها تهدید ایران را به عنوان خطر قریب‌الوقوع جهانی به حساب می‌آورند. در جهان اسلام نیز، نگرانی‌ها در قبال ایران متفاوت است. برای مثال، در میان شهروندان عربستان سعودی، رقیب منطقه‌ای ایران، ۴۵ درصد از پاسخ‌دهندگان چشم‌انداز بمب اتمی ایران را تحولی منفی می‌دانند، این رقم در کشور اردن به ۷۰ درصد می‌رسد.

اکثریت قاطع مردم آمریکا استفاده از تحریم را نسبت به نیروی نظامی ترجیح می‌دهند. یک‌سوم پاسخ‌دهندگان آمریکایی از میان پنج گزینه برای جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای، «اعمال تحریم» را انتخاب کردند، در حالی که تنها ۱۳ درصد «اقدام نظامی» را گزینه بر‌تر دانسته‌اند. اقلیتی هشت درصدی هم در میان پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که حاضر به پذیرش ایران اتمی هستند.

از دیگر یافته‌های جالب توجه در این نظرسنجی افزایش پشتیبانی مردم آمریکا از اقدام نظامی به عنوان گزینه آخر است. در سال ۲۰۱۱ صندوق مارشال آلمان در یک نظرسنجی که در میان شهروندان آمریکایی و اروپایی انجام شد، از پرسش‌شوندگان پرسید از میان این دو گزینه کدام یک را ترجیح می‌دهند: «اقدام نظامی علیه ایران» یا «پذیرفتن ایران مجهز به سلاح اتمی». در پاسخ به این نظرسنجی ۴۹ درصد از اروپایی‌ها استفاده از نیروی نظامی را ترجیح دادند. (اگرچه این پرسش برپایه این پیش‌فرض استوار بود که تهاجم نظامی لزوماً امکان از بین بردن برنامه هسته‌ای ایران را دارد).

اکثریت آمریکایی‌ها طرفدار تعامل با ایران هستند. در نوامبر سال ۲۰۱۱، اکثریت آمریکایی‌ها بر این نکته توافق داشتند که «ایران تهدیدی است که می‌توان با راه حل‌های دیپلماتیک با آن مواجه شد.» (۵۵ درصد از پرسش‌شوندگان این گزینه را انتخاب کرده بودند.) در سال ۲۰۱۰ نیز نظرسنجی مشابهی که توسط شورای شیکاگو انجام شده بود نشان داد که چهار پنجم آمریکایی‌ها بر این باورند که اقدام نظامی به تنهایی امکان متوقف‌ کردن برنامه هسته‌ای ایران را ندارد.

اکثریت آمریکایی‌ها از تهاجم نظامی اسرائیل علیه ایران حمایت نمی‌کنند. اگر مردم آمریکا از اقدام نظامی کشور خود علیه ایران پشتیبانی نمی‌کنند، آیا از چنین اقدامی توسط اسرائیل حمایت خواهند کرد؟ در نظرسنجی‌ای که در ماه مارس سال ۲۰۱۲ منتشر شد، ۲۴ درصد از آمریکایی‌ها از حمله نظامی اسرائیل علیه تأسیسات اتمی ایران حمایت کردند، در همین حال ۸۰ درصد از چنین سناریویی پشتیبانی نکردند و ۴۶ درصد «بی‌طرفی آمریکا» را گزینه‌ای معقول دانستند، در حالی که ۳۴ درصد اعتقاد داشتند آمریکا باید فعالانه اسرائیل را از انجام تهاجم یک‌جانبه بر ضد ایران بازدارد.

سه‌چهارم آمریکایی‌ها ترجیح می‌دهند کشورشان از طریق مجاری سازمان ملل متحد مسئله ایران را حل و فصل کند. در نظرسنجی، ۷۴ درصد از پاسخ‌دهندگان آمریکایی اقدام شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران را ترجیح داده‌اند، در حالی که ۲۰ درصد اقدام یک‌جانبه ایالات متحده را ترجیح داده‌اند.

آمریکایی‌ها انجام معامله اتمی با ایران را به عنوان یک گزینه می‌پذیرند. بر اساس ماده ۶ پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، تمامی کشور‌ها از حق دستیابی به انرژی هسته‌ای برخوردارند. با در نظر گرفتن خطر گسترش سلاح‌های هسته‌ای و ترک یک‌جانبه توافق‌های بین‌المللی توسط ایران، بسیاری از مقام‌های رسمی و کار‌شناسان ایالات متحده می‌گویند ایران باید این اجازه را داشته باشد که به جای تولید داخلی، سوخت مورد نیاز خود را از خارج وارد کند. در مقابل، شهروندان آمریکایی از گزینه صدور مجوز برای ایران جهت تولید داخلی سوخت هسته‌ای، به شرط پذیرش بازرسی‌های نامحدود توسط سازمان ملل، حمایت می‌کنند.