در ادامه اظهار نظر مقامات جمهوری اسلامی درباره پروتکل الحاقی، عضو ارشد تیم مذاکره ایران میگوید که پذیرش این پروتکل از پیمان منع گسترش سلاح هستهای «از همان ابتدا» جزء خط قرمزهای ایران در مذاکرات با گروه ۵+۱ نبوده، اما تهران نیز هیچ چیزی را «جز روال قانونی» نمیپذیرد.
به گزارش خبرگزاری فارس، عباس عراقچی، مذاکرهکننده ارشد ایران، شامگاه دوشنبه، چهارم خرداد، در یک برنامه تلویزیونی خبر داد که یک «شورا» که اعضای آن توسط «مقامات عالی» جمهوری اسلامی مشخص شده و تحت «نظارت مستقیم» حسن روحانی، رئیس جمهور، قرار دارد «دستورالعملها، خطوط قرمز و چارچوبهای مشخص» را به تیم مذاکرهکننده اتمی ایران «ابلاغ» میکند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت که این شورا توسط آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، «مشخص» شده است.
آقای عراقچی با تاکید بر این که «از همان ابتدا» به تیم مذاکرهکننده اتمی ایران «اجازه» پذیرفته شدن پروتکل الحاقی در طول مذاکرات داده شده افزود که در پروتکل الحاقی «دسترسی مدیریتشده» به «سایتهای غیرهستهای» وجود دارد و سایت «غیرهستهای» ممکن است شامل مراکز نظامی هم باشد.
بر پایه پروتکل الحاقی در پیمان منع گسترش سلاح هستهای معروف به انپیتی که ایران در تفاهم اتمی لوزان اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته، بازرسان آژانس انرژی اتمی مجاز خواهند بود هر زمان که لازم میدانند از تأسیسات هستهای ایران بازرسی سرزده داشته باشند.
با این حال علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، روز یکشنبه گذشته تاکید کرد که حتی در صورت تصویب پروتکل الحاقی در مجلس ایران، بازدید از مراکز نظامی و مصاحبه با دانشمندان هستهای از اجرای این پروتکل «مستثنی» خواهد شد.
آقای عراقچی در ادامه سخنان خود با اشاره به «نمونهبرداری محیطی» بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از سایتهای غیرهستهای افزود: «یک دستمالی دارند که میکشند به وسیله ای که مد نظرشان است و اگر مواد رادیواکتیو در محل وجود داشته باشد اثر آن روی دستمال میماند و بعد در وین آن را تجزیه و تحلیل میکنند.»
میتوان چشم بازرسان را «بست»
وی اضافه کرد: «شما حتی میتوانید چشمان بازرس را از بیرون مرکز ببندید و همه وسایلش را میگیرید... در همان نقطه چشمش را باز میکنند، جیپیاس به او می دهند که کنترل کند که مختصات جغرافیایی درست است، نمونهبرداری محیطی میکند، دوباره چشمانش را میبندند و بیرون میبرند.»
عضو ارشد تیم مذاکرهکننده اتمی ایران تاکید کرد: «اگر چیزی باشد که نخواهید ببیند میتوان روی آن را پوشاند یا بیرون برد.»
اعضای تیم مذاکره ایران پیش از این نیز از احتمال «دسترسی مدیریت شده» به مراکز نظامی ایران خبر داده و اعلام کرده بودند که منظور از «دسترسی» نه بازرسی، بلکه «نمونهبرداری محیطی» است.
با این حال، امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، روز جمعه، ۱ خرداد، بازرسی «تحت هر عنوانی» و حتی با «فاصله» از مراکز نظامی ایران را «در حکم جاسوسی» دانسته بود.
آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز ۳۰ اردیبهشت، تأکید کرده بود که ایران «اجازه بازرسی از مراکز نظامی» و «بازجویی از دانشمندان هستهای» خود را نخواهد داد.
آقای عراقچی در همین باره گفت: «اگر مقامات نظامی... مجلس و شورایی که مقام معظم رهبری مشخص کردند به این نتیجه برسند، این دسترسی که در پروتکل الحاقی وجود دارد در زمره همان بازرسیهای ممنوعهای است که رهبری فرمودند برای ما مطاع است و خواهیم گفت که همین دسترسی مدیریتشده را نخواهیم داد.»
وی تاکید کرد: «اگر به این جمعبندی برسیم که این دسترسی مدیریتشده... در تعریف بازرسیها از مراکز نظامی و ممنوعه از دید مقام معظم رهبری میگنجد، ما حتما پروتکل الحاقی را نمیپذیریم. ممکن است عدم پذیرش پروتکل باعث شود توافقی نداشته باشیم، خوب نداشته باشیم.»
تیم مذاکره ایران «اختیار» دادن اجازه «دسترسی» به مراکز نظامی را ندارد
عضو ارشد تیم مذاکره ایران همچنین با اشاره به دو بار بازدید بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از مرکز پارچین در دولت محمود احمدینژاد، رئیس جمهور سابق، گفت که با درخواست «دسترسی» بازرسان آژانس به پارچین برای بار سوم موافقت نشده است.
وی تاکید کرد که تیم مذاکرهکننده اتمی ایران «اختیار» دادن اجازه «دسترسی» به مراکز نظامی را ندارد و در این باره توسط «فرماندهی کل قوا تصمیمگیری میشود».
آقای عراقچی در ادامه سخنان خود گفت: «در سال ۹۲ آمانو به تهران آمد و توافق جدیدی با آقای صالحی امضا کرد (چارچوبی برای همکاری) که ۱۲ موضوع را ببندیم که یکی موضوع چاشنیهای انفجاری بود که بالاخره آژانس به این جمع بندی رسید که این چاشنیها هم کاربرد نظامی دارد، هم غیرنظامی.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی مشکوک است که ایران طی سالهای گذشته به آزمایش چاشنیهای انفجاری قابل استفاده در ساخت بمب هستهای در سایت نظامی پارچین دست زده است.
این نهاد بینالمللی که بر برنامه اتمی ایران نظارت میکند، میگوید که علیرغم نمونهبرداریهایی که در بازرسیهای قبلی از این تاسیسات داشته، به اطلاعات جدیدی دست یافته و باید دوباره از پارچین نمونهبرداری شود، اما تهران در سالهای گذشته از بازدید مجدد بازرسان آژانس از پارچین ممانعت کرده است.
آقای عراقچی همچنین با اشاره به «یک سری راه حلها» برای حل به گفته او «بهانه» درباره موضوع ابعاد احتمالی نظامی برنامه اتمی ایران یاPMD گفت که این راه حلها «در تهران مورد پذیرش» قرار نگرفته است.
عضو ارشد تیم مذاکره ایران اضافه کرد: «لیستی را دادند که اگر با این افراد مصاحبه شود PMD بسته میشود که در تهران پذیرفته نشد. مقام معظم رهبری قاطعانه پاسخ دادند.»
اشاره آقای عراقچی میتواند به موضوع مصاحبه با دانشمندان هستهای ایران باشد. آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه، ۳۰ اردیبهشت، تأکید کرده بود که ایران «اجازه بازرسی از مراکز نظامی» و «بازجویی از دانشمندان هستهای» خود را نخواهد داد.
با این حال محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت حسن روحانی، میگوید که در دولت سابق ایران، مأموران آژانس برای به گفته او «حل ادعاها و بهانهها» با دانشمندان هستهای ایران مصاحبه کردهاند.
انتشار محتوای جلسه غیرعلنی مجلس: بدون پذیرش پروتکل الحاقی «توافقی در کار نیست»
عضو ارشد تیم مذاکره ایران در ابتدای سخنان خود با اشاره به حضور خود در جلسات مجلس ایران افزود: «البته ممکن است در این حین بداخلاقیهایی هم صورت گیرد و قاعده کار بعضی وقتها رعایت نشود که البته طبیعی است.»
پس از حضور عباس عراقچی و محمدجواد ظریف در جلسه غیرعلنی مجلس در روز یکشنبه، ۳ خرداد، خبرگزاری فارس در بخش «فارس ۲۴» خود که بعضی از اخبار این خبرگزاری را در قالب نشریه الکترونیکی ارائه میکند ضمن انتشار روایت جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد، از سخنان آقای عراقچی از تیتر «بازرسی از مراکز نظامی را پذیرفتهایم» استفاده کرد.
در واکنش به این گزارش خبرگزاری فارس، عباس عراقچی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «جز آن که آقای کریمی قدوسی و خبرگزاری فارس را به خداوند بزرگ واگذار نمود، چه میتوان کرد؟»
پس از این واکنش، حمید رسایی، نماینده تهران در مجلس، بخشی از متن سخنرانی آقای عراقچی در جلسه غیرعلنی مجلس را منتشر کرد.
در متن منتشر شده توسط آقای رسایی، آقای عراقچی از «دسترسی مدیریت شده» به مراکز نظامی ایران بر اساس پروتکل الحاقی سخن گفته و تاکید کرده که از «روز اول» پذیرش این پروتکل خط قرمز نبوده و به تیم مذاکره ایران اجازه داده شد تا روی پروتکل الحاقی «معامله» کند.
به گفته آقای رسایی، عباس عراقچی در این جلسه گفته که بر اساس این پروتکل بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی با چشم بسته به مراکز نظامی برده خواهند شد و روی تاسیسات حساس پارچهای کشیده میشود تا از دید بازرسها پنهان باشد.
بر اساس این گزارش، آقای عراقچی در این جلسه تاکید کرده که بدون پذیرش پروتکل الحاقی از سوی ایران «توافقی در کار نخواهد بود».