روزنامه ابتکار ضمن انتشار گزارشی دربارهٔ «فرهنگ عذرخواهی» مقام‌های مسئول نوشته است: «جرات عذرخواهی میان مردان و زنان دولت تدبیر و امید» قابل توجه است و این در حالی است که «ایرانیان سال‌ها به دنبال شنیدن عذرخواهی از سوی دولتمردان خود بودند، اما کمتر پیش آمد که چنین کلماتی در قبال قصورها و تقصیرها دیده شود».
حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو در دولت یازدهم، در گفت‌وگویی با روزنامه شرق با اشاره به بحران آب در ایران و برداشت بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی گفته است: «۲۰ سال زمان برای برگشتن به ۳۰ سال قبل» زمان لازم است.
پس از انتشار گزارش‌هایی در روزنامه‌های ایران دربارهٔ پرونده‌های «زمین‌خواری»، «کوه خواری» و «دریاخواری»، «رودخواری»، روزنامه آرمان از تصاحب بخشی از کویرمرکزی ایران گزارش داده و نوشته است: «نوبت به کویرخواری رسید.»
روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، در سرمقاله خود با عنوان «نظریه‌پردازی برای پایان انقلاب از طریق اعتدال» به مصاحبه تازه سعید حجاریان با ماهنامه اندیشه پویا اشاره کرده و نوشته است: «مسیری که حجاریان برای روحانی طراحی کرده است نه در روش که در نتیجه همان آرمان اصلاح‌طلبان ناب است، یعنی پایان انقاب اسامی. امید است این برداشت حجاریان از دولت روحانی و شخص رئیس جمهور یک توهم باشد که اگر دولت روحانی این گونه باشد باید فکری برای انقلاب اسلامی کرد.»
این روزنامه تأکید کرده است که «تجربه دو دهه گذشته نشان می‌دهد که این نظریه‌پردازی در کنار نظریه‌پردازی‌های دیگر مثل مشروطه‌خواهی، عرفی‌گرایی، جمهوری‌خواهی، حاکمیت دوگانه، دموکراسی‌خواهی» به سنگ خواهد خورد.
روزنامه شهروند در گزارشی با تیتر «یک هشدار جدی»، تبعات اجتماعی بیکاری را مورد بررسی قرار داده و نوشته است: «ساختارهای اجتماعی کشور تولید بیکاری می‌کنند.»
روزنامه رسالت نیز در تیتر یک خود از قول محمدعلی موحدی کرمانی، امام جمعه تهران، نوشته است: «آمریکا از طریق عادی‌سازی روابط به دنبال نفوذ است» و «می‌خواهند ایران را آندولس کنند».
روزنامه شرق در تیتر یک خود از پاسخ علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی به مذاکره‌کنندگان سابق خبر داده و نوشته است: «ممکن است فرد شجاعی پیدا شود که برود قلب رآکتور اراک را سرجایش بگذارد و با زن و بچه‌اش برود آنجا زندگی کند، آخر که چی؟ مگر شجاعت به این مسائل است، می‌خواهند ۸۰ میلیون نفر را به خاطر این که بگویند شجاع هستند، به خطر بیندازند. مسائل ایمنی در فعالیت‌های هسته‌ای با ایمنی در ایران‌خودرو فرق دارد. اگر در ایران خودرو اتفاقی بیفتد، همان شعاع خود را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شما اتفاق‌هایی مثل چرنوبیل را دیده‌اید؟»
به نوشته این روزنامه علی‌اکبر صالحی همچنین گفته است: «می‌گویند حق غنی‌سازی و فلان و فلان را ما گرفتیم، خب اگر این طور است، سند را امضا هم می‌کردید دیگر و کار را تمام می‌کردید.»
این روزنامه همچنین نوشته است: «چالش بر سر برجام ادامه دارد. با وجود شکست جمهوری‌خواهان مخالف توافق در سنای آمریکا، کمیسیونی که مجلس ایران برای بررسی برجام ایجاد کرده، به روند فعالیت خود ادامه می‌دهد. متن مذاکرات کمیسیون برجام مجلس ایران برخلاف مذاکرات کنگره آمریکا که به صورت زنده و مستقیم از کانال‌های تلویزیونی پخش شد، با تأخیر و به صورت گزینشی توسط صداوسیما منعکس می‌شود.»
روزنامه ایران در تیتر یک خود «یادداشت مشترک سران سه قدرت اروپایی در دفاع از توافق» را مورد توجه قرار داده و نوشته است: «نخست وزیر انگلیس، رئیس جمهوری فرانسه و صدر اعظم آلمان ضمن اعلام حمایت کامل از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، از اجرای آن به عنوان پایه حل و فصل دائمی مناقشه بر سر برنامه هسته‌ای ایران یاد کردند.»
روزنامه قانون عکس یک خود را به ابراهیم یزدی دبیرکل نهضت آزادی اختصاص داده و از قول وی نوشته است: «توافق‌هسته‌ای فرصتی تاریخی برای وفاق ملی» است.
روزنامه جهان صنعت عکس یک خود را به حضور علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جشن خانه سینما اختصاص داده و از قول وی نوشته است: «تحت تأثیر رسانه‌ها و مجلس نیستم.»
روزنامه اعتماد در تیتر یک خود با عنوان «ناگفته‌های اختلاس سه هزار میلیاردی»، گفت‌وگویی با محمد جهرمی وزیر کار در دولت اول محمود احمدی‌نژاد را منتشر کرده است.
این روزنامه همچنین گزارشی دارد دربارهٔ کامیابی‌های «اعتراض کمپینی» در ایران و از قول مهدی فرقانی نوشته است: «شکل‌گیری کمپین‌ها نشانه‌ای از توانمند شدن شهروندان» است.
فرهنگ عذرخواهی در دولت یازدهم
روزنامه ابتکار ضمن انتشار گزارشی دربارهٔ «فرهنگ عذرخواهی» مقام‌های مسئول نوشته است: «جرات عذرخواهی میان مردان و زنان دولت تدبیر و امید» قابل توجه است و این در حالی است که «ایرانیان سال‌ها به دنبال شنیدن عذرخواهی از سوی دولتمردان خود بودند، اما کمتر پیش آمد که چنین کلماتی در قبال قصورها و تقصیرها دیده شود».
این روزنامه با اشاره به عدم مسئولت پذیری و عدم عذرخواهی مقام‌های مسئول به «ویژه در دولت‌های نهم و دهم که هر انتقادی با توجیه، فرافکنی و حتی حمله به انتقادکننده پاسخ داده می‌شد» نوشته است که چنین وضعیتی سبب شده بود تا «ایرانی‌ها کلاً خیال شنیدن عذرخواهی دولتی‌ها را از ذهن به در کنند اما دولت یازدهم در این مدت مردم را سورپریز کرد» و در تازه‌ترین نمونه «محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت یازدهم با عذرخواهی خود نشان داد دولت یازدهم قصد دارد، فرهنگ عذرخواهی را در میان دولتمردان خود نهادینه کند».
اشاره روزنامه ابتکار به سخنان محمدباقر نوبخت معاون حسن روحانی و سخنگوی دولت است که صبح روز پنج‌شنبه نوزدهم شهریورماه در بازدید از مراحل ساخت قطعه دوم و سوم راه تکمیلی بزرگراه همت به شهر کرج «به خاطر معطل ماندن مردم در ترافیک بزرگراه تهران به کرج عذرخواهی کرد و از تکمیل بزرگراه همت منتهی به کرج تا سال آینده خبر داده است».
این روزنامه با تأکید بر این که «شنیدن این صحبت‌ها از سوی سخنگوی دولت پس از عذرخواهی محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت در رابطه با سخنان تندش در خصوص کمپین نخریدن خودرو داخلی بار دیگر شعله‌های امید را در میان ملت روشن کرد»، چرا که محمدرضا نعمت‌زاده نیز با حضور در یک برنامه تلویزیونی در مورد صحبت‌های پرسر و صدایش از مردم عذرخواهی کرد و گفت که «من به خریداران جسارت نکرده‌ام».
روزنامه ابتکار همچنین نوشته است: «نکته مورد اهمیت این است که پیشتاز این سیاستمداران، رئیس دولت یازدهم بود که در ۱۷ بهمن‌ماه سال ۹۲ در سومین گفت‌وگوی تلویزیونی خود در رابطه با سبد کالا از مردم عذرخواهی کرد و گفت که مردم در دریافت سبد کالا به زحمت افتادند. من به عنوان رئیس جمهور عذرخواهی می‌کنم. این دولت، اگر نقصی باشد به مردم می‌گوید و از مردم عذرخواهی می‌کند».
این روزنامه با تأکید بر این که «در دو سال گذشته بارها شاهد عذرخواهی همراهان حسن روحانی بودیم» نوشته است: عذرخواهی عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور از نمایندگان مجلس در واکنش به اعتراض و مطالبه آنها از او برای ارائه مصادیق ورود پول‌های کثیف به انتخابات، عذرخواهی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی از مردم به دلیل نبود خدمات کامل در مسکن مهر، عذرخواهی محمود علوی وزیر اطلاعات از رهبر جمهوری اسلامی و مردم به دلیل نقل قول نادرست، عذرخواهی اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور از خانواده‌های ایرانی به دلیل نبود شغل برای بسیاری از جوانان، عذرخواهی معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست به خاطر عدم امکان حضور در خوزستان در زمان بحران گرد و غبار در این استان و همچنین عذرخواهی محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی از گندم‌کاران به دلیل تأخیر در پرداخت پول خرید تضمینی گندم» نمونه‌هایی از عذرخواهی مقام‌های ارشد دولت یازدهم است.
روزنامه ابتکار همچنین نوشته است: «اقدام دولت یازدهم در باب کردن فرهنگ عذرخواهی در حالی رخ داده که مردم سال‌ها با تقلب و جعل مدرک تحصیلی، اتهام زدن، اختلاس، وضعیت نابسامان جاده‌ها و بسیاری موارد دیگر در دولت نهم و دهم مواجه شده بودند اما کسی در مقابل این اتفاقات پاسخگو که نبود هیچ حتی اشتباهات‌شان را نیز قبول نکرده و حاضر به عذرخواهی هم نبودند.»
به نوشته این روزنامه، حتی در جریان انتشار اتهام فساد مالی به محمدرضا رحیمی، محمود احمدی‌نژاد در دفاع از معاون اول خود گفته بود «در صورت اثبات اختلاس رحیمی به تلویزیون آمده و ضمن عذرخواهی، اعلام می‌کنم که شایستگی این سمت را ندارم» و سه سال پس از این اظهارات محمدرضا رحیمی محکوم و زندانی شد اما محمود احمدی‌نژاد «قولش را عملی نکرد».
ابتکار نوشته است: «از آنجا که فرهنگ عذرخواهی در میان سیاستمداران ایران عرف نبوده این اتفاق در دولت یازدهم شایان توجه است و می‌توان گفت قدمی رو به جلوست اما این نوع عذرخواهی‌ها در دنیا همراه با تغییر و بهبود در روند کیفیت است» و حالا «به نظر می‌رسد پس از فرهنگ‌سازی در زمینه عذرخواهی باید به فکر مرحله تغییر و بهبود در روند اتفاقات مورد نظر باشیم».
وزیر نیرو دربارهٔ بحران آب؛ «۲۰ سال زمان برای برگشتن به ۳۰ سال قبل»
حمید چیت چیان وزیر نیرو در دولت یازدهم در گفت‌وگویی با روزنامه شرق با اشاره به بحران آب در ایران و برداشت بیش از حد از سفره‌های آب زیر زمینی گفته است: «۲۰ سال زمان برای برگشتن به ۳۰ سال قبل» زمان لازم است.
وزیر نیرو گفته است: «ما در مرحله اول در پنج سال آینده سعی کنیم بیلان منفی را متوقف کنیم. یعنی جلو اضافه برداشت‌ها گرفته شود. این می‌شود همان تعادلی که باید صورت بگیرد. منتها تعادل سالانه است حالا اگر بخواهیم آن را برگردانیم به ایستایی ۳۰ سال گذشته این مسئله زمان بیشتری لازم دارد.»
حمید چیت چیان با تأکید بر این که ۲۰ سال برای بازگشت سفرهای آب زیرزمینی ایران به شرایط ۳۰ سال پیش وقت لازم است گفت که «از ۶۰۹ دشت ایران الان ۳۳۰ دشت، ممنوعه‌اند؛ به این معنا که در این تعداد دشت، بیلان آب زیرزمینی منفی است» و بر اساس مصوبه شورای‌عالی آب دو هدف‌گذاری انجام شده است: «هدف اول این است که ما در کوتاه‌مدت بتوانیم میزان بیلان منفی را حذف کنیم. یعنی بین برداشت‌ها و ورود آب به منابع زیرزمینی تعادل ایجاد کنیم و در مرحله دوم که حدود ۲۰ سال طول می‌کشد، آهسته‌آهسته سعی کنیم بیلان را مثبت کنیم و هر سال مقداری از بیلان منفی گذشته را جبران کنیم».
به گفته وزیر نیرو، «متوسط بارش ایران در چند سال اخیر به ۲۰۷ میلی‌متر رسیده، به اضافه این که متوسط درجه حرارت کشور هم ۱٫۲ درجه افزایش یافته است و افزایش درجه حرارت موجب تبخیر بیشتر منابع آب شده است؛ در نتیجه با کاهش بارندگی و افزایش تبخیر از میزان آب در دسترس ما، آب تجدیدپذیر، به شدت کاسته شده است، به نحوی که این رقم از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب به حدود ۱۱۰ میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کرده است. در مقابل مصرف به‌شدت افزایش یافته است. با افزایش جمعیت و مصرف بالا در این روزها از نظر منابع آبی در یک شرایط خاص به‌ویژه در رابطه با آب‌های زیرزمینی قرار گرفته‌ایم».
حمید چیت چیان در گفت‌وگو با روزنامه شرق گفته است: «در رابطه با آب‌های سطحی نیز میزان روان‌آب ما در رودخانه‌های کشور به حدود ۶۰ درصد روان‌آب‌های سابق کاهش پیدا کرده و اگر ایستگاه‌ها را ملاک قرار دهیم روان‌آب‌ها به زیر ۵۰ درصد کاهش یافته است» که «بخشی از این آب در میانه راه به‌طور غیرمجاز توسط مردم برداشت می‌شود».
روزنامه شرق از قول وزیر نیرو به کاهش بارش در سال آبی جاری نیز اشاره کرده و نوشته است: «کمتر از یک ماه دیگر به پایان سال آبی باقی‌مانده است، اما آمارها نشان می‌دهد میزان متوسط بارش کشور ۱۸۹ میلی‌متر بوده است و این رقم ۱۳ درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته و ۲۱ درصد نسبت به متوسط بلندمدت کاهش نشان می‌دهد.»
حمید چیت چیان دربارهٔ «خطر جیره‌بندی آب شرب» در برخی مناطق ایران هم گفته است: «ما در چهار استان شرایط بسیار حادی را پشت سر گذاشته‌ایم. آب شرب در شهرهای سنندج، کرمان، بندرعباس و بوشهر شرایط بسیار حادی در سال‌جاری داشت»، اما با اقداماتی که در شهر سنندج انجام شد «در قالب دو طرح اضطراری و یک طرح درازمدت، بر مشکل فائق آمدیم؛ ولی در سه شهر دیگر ما همچنان با مشکلات جدی آبی مواجه هستیم.»
به نوشته روزنامه شرق، حمید چیت چیان دربارهٔ شهروندانی که معتقدند «مصرف ۹۰ درصدی آب در بخش کشاورزی است و فشار مسئولان به بخش خانگی برای مدیریت مصرف، در حالی که اصل مشکل در بخشی دیگر است»، گفته که «این برداشت درست نیست. برای اینکه کیفیت آب کشاورزی با کیفیت آب شرب بسیار متفاوت است» و «تقریباً یک مترمکعب آب شرب ده برابر آب کشاورزی هزینه دارد؛ بنابراین اگر ما یک مترمکعب آب را در بخش شرب صرفه‌جویی کنیم ۱۰ برابر آب کشاورزی برای ما بازدهی خواهد داشت».
وزیر نیرو همچنین گفته است: «به دلیل محدودیت‌هایی که در مراکز جمعیتی داریم، گاهی اوقات ۳۰۰ کیلومتر آب شرب را منتقل می‌کنیم در حالی که برای آب کشاورزی ما انتقال طولانی‌مدت نداریم. الان در زاهدان از ۱۵۰ کیلومتر فاصله آب را منتقل می‌کنیم. در مشهد از ۱۸۰ کیلومتر فاصله از سد دوستی آب را به این شهر منتقل می‌کنیم. این فاصله انتقال همراه است با پمپاژهای متعدد همین مشهد که مثال زدم ما شش ایستگاه پمپاژ داریم.»
به گفته حمید چیت چیان، «هزینه بسیاربسیار بالایی برای تأمین آب شرب» می‌شود که «به دلیل سختی تأمین آب شرب هم از نظر کیفی و هم از نظر فاصله، هزینه بسیاری دارد. نتیجه آن که هم باید در آب شرب و هم در آب کشاورزی صرفه‌جویی کنیم اما ارزش این دو با همدیگر مشابه نیست».
«نوبت به کویرخواری رسید»
پس از انتشار گزارش‌هایی در روزنامه‌های ایران دربارهٔ پرونده‌های «زمین‌خواری»، «کوه خواری» و «دریاخواری»، «رودخواری»، روزنامه آرمان از تصاحب بخشی از کویر مرکزی ایران گزارش داده و نوشته است: «نوبت به کویرخواری رسید.»
این روزنامه به عنوان نمونه به تصاحب بخشی از کویر مرکزی ایران در منطقه فرحزاد «آخرین محل مسکونی کویر در بخش خور و بیابانک اصفهان» اشاره کرده و نوشته است: «زمین‌خواری دیگر منحصر به جنگل نیست. حتی منحصر به زمین صاف و هموار هم نیست، اصلاً منحصر به زمین هم نیست. جنگل‌خواری، دریاخواری و حالا هم کویرخواری در اصفهان»، این در حالی است که «هنوز در هیچ قانونی فعالیتی به نام زمین‌خواری، مورد جرم‌انگاری قرار نگرفته است».
به گزارش روزنامه آرمان، حدود سه کیلومتری روستای «مصر» در کویر مرکزی، آبادی کوچکی به نام «فرحزاد» قرار دارد که میان ماسه‌بادی‌ها و رمل‌ها محصور شده و «آخرین محل مسکونی کویر در بخش خور و بیابانک اصفهان است که زمانی تنها دو خانوار در آن ساکن بودند و بعد یک هتل به آن اضافه شد و حالا هم بخشی از زمین‌های آن، مدعی جدید پیدا کرده است».
به نوشته این روزنامه، «اوایل اسفندماه سال ۹۳ یکی از اهالی بومی نسبت به سد معبر و کشیدن دیواری در محوطه آبادی فرحزاد اقدام کرد و مدعی چند صد متر زمین شد و دادستان، فرماندار و مسئولان شهرستان خور و بیابانک بعد از پیگیری‌های زیاد معدود ساکنان بومی، به فرحزاد آمدند و به این فرد که از ساکنان فرحزاد است، تذکر شفاهی دادند و محوطه بلوک‌بندی شده را نیز پلمب کردند».
روزنامه آرمان از قول حسین طباطبایی که همراه خانواده‌اش یک اقامتگاه بوم‌گردی را در این آبادی کوچک اداره می‌کند، نوشته است: «این شخص بعد از رفتن مسئولان، کار را بی‌وقفه ادامه داد. حالا ۶ ماه از آن اخطارهای شفاهی می‌گذرد ولی در مقابل این نقض قانون، عکس‌العملی جدی نشان داده نشده و بلوک‌ها به دیوار سیمانی تبدیل شده است. مدعی این اراضی کویری، بلوک‌های سیمانی را که اصلاً هیچ سنخیتی با ساختار بومی منطقه ندارد، دقیقاً از زیر تیرهای برق عبور داده، به همین دلیل تنها شاکی آن، اداره برق بوده که ظاهراً آن هم اعلام کرده اگر تیرها را جابه‌جا کند، شکایتش را پس می‌گیرد.»
دادستان خور و بیابانک نیز گفته است که «این پرونده، شاکی خصوصی ندارد و تنها شاکی آن، اداره برق بوده که ظاهراً آن هم فعلاً رضایت داده است و اگر شخصی شکایت دارد باید مدرکی در اثبات مالکیت این اراضی بدهد؛ در غیر این‌صورت شورای بخش مرکزی شهرستان باید پیگیر حقوق عمومی روستا باشد که تا به حال اقدامی نشده است».
به نوشته روزنامه آرمان، «گرایش‌ها و البته ادعاهای جدید برای مالکیت زمین‌های کویری و خانه‌های ویران رها شده در چند سال اخیر آن هم در شرایطی که روستا، محل گذر گردشگران خارجی شده، می‌طلبد نظارت جدی‌تری روی ساخت و سازهای این منطقه صورت گیرد تا در آینده این کویرخواری‌ها و ساختارشکنی‌ها به پرونده‌های سنگین بی‌جواب تبدیل نشود».
این روزنامه یادآوری کرده است که «زمین‌خواری اصطلاحی است که چند سال اخیر به علت سوءاستفاده‌های مختلف و کثرت کلاهبرداری‌ها در املاک و اراضی رواج یافته است در حالی که در قوانین عنوان خاصی تحت نام زمین‌خواری وجود ندارد» و نوشته است: «یکی از قوانین در مبارزه با امر زمین‌خواری، قانون ثبت مصوب سال ۱۳۱۰ است و با افرادی که مال دیگری را به طور تصنعی مال خود معرفی کرده و برای آن سند دریافت می‌کنند، برخورد می‌شود.»
روزنامه آرمان همچنین گزارش داده است که «به رغم تمام غوغاهای فراوانی که دربارهٔ زمین‌خواری صورت می‌گیرد هیچ‌گاه این فعالیت به صورت مشخص تعریف نشده و در هیچ قانونی فعالیتی به نام زمین‌خواری، مورد جرم‌انگاری قرار نگرفته است».
این روزنامه همچنین «نکته مهم و اساسی دیگر در بحث زمین خواری» را «مبحث امنیت» عنوان کرده و نوشته است: «در هر جامعه‌ای امنیت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، بهداشتی، غذایی، شغلی و. . . مهم است اما نباید از امنیت حفاظت از مراتع، زمین و دارایی‌های ملی طبیعی کشورها غافل شد.»