تحت تاثیر کاهش بهای نفت در بازار جهانی و تشدید تحریم‌های خارجی علیه ایران، توانایی مالی حکومت جمهوری اسلامی به شدت کاهش یافته و همزمان با افزایش بهای کالاهای مصرفی و تشدید تورم مردم این کشور از نظر اقتصادی تحت فشارهای بیشتری قرار می‌گیرند.
خبرگزاری رویترز یادآوری می‌کند که تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا فروش نفت، حمل و نقل و پرداخت مبالغ مربوط به معاملات نفتی ایران را بسیار دشوار کرده است. در همین حال صادرات نفت ایران به پایین‌ترین میزان خود طی بیست سال گذشته تنزل یافته و تحت تاثیر این وضعیت دولت برای اداره امور کشور که به شدت به درآمد نفت وابسته است با مشکلات بیشتری روبه‌رو می‌شود.
میزان صادرات نفت ایران طی یک سال اخیر حدود ۶۰۰ هزار بشکه کاهش یافته و انتظار می‌رود که پس از آغاز تحریم نفت ایران توسط اتحادیه اروپا که از اول ماه ژوئیه، کمتر از یک ماه دیگر، به اجرا درخواهد آمد این کاهش صادرات بیشتر شود. تخمین زده می‌شود که تحت تاثیر کاهش صادرات نفت حکومت ایران حدود ۱۰ میلیارد دلار از درآمد ارزی خود را از دست داده است.
علاوه بر این کاهش بهای نفت در بازار جهانی به زیر ۱۰۰ دلار برای هر بشکه نیز از درآمد ایران خواهد کاست.
مهدی ورزی، از کار‌شناسان سابق شرکت ملی نفت ایران، به خبرگزاری رویترز می‌گوید: «شرایط کنونی یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار است. ایران از شبکه ارتباطات مالی و بانکی بین‌المللی محروم شده و به مرور تاثیر این تحریم‌ها بیشتر می‌شوند. به نظر می‌رسد که ایران به نسبت گذشته برای مذاکره تمایل و آمادگی بیشتری دارد و غرب با پیشنهاد شرایط و امتیازات مناسب باید از این موقعیت برای پایان دادن به بحرانی قدیمی استفاده کند.»
برخی از کار‌شناسان و دیپلمات‌ها می‌گویند که ایران ممکن است در آستانه دور آینده مذاکرات هسته‌ای که در روزهای هجدهم و نوزدهم ماه ژوئن در مسکو برگزار خواهد شد، با بازرسی‌های بیشتر و همه جانبه‌تر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موافقت کند.
محاسبات بسیار ساده نشان می‌دهد که در صورت تداوم کاهش صادرات نفت ایران این کشور برای تامین بودجه خود به قیمت بالا‌تر نفت احتیاج خواهد داشت. طبق ارزیابی‌های صندوق بین‌المللی پول، ایران برای تامین بودجه خود که حدود ۴۶۰ میلیارد دلار تعیین شده به فروش نفت با بهای ۱۱۷ دلار برای هر بشکه نیاز دارد.
در همین حال خبرگزاری رویترز می‌نویسد که مقامات وزارت نفت ایران معترف‌اند که تحریم‌های خارجی باعث کاهش صادرات نفت این کشور شده است. ولی تاکید می‌کنند که ایران برای مقابله یا دور زدن تحریم‌ها تجربیات فراوانی دارد و کاهش حدی از درآمد نفت این کشور را فلج نخواهد کرد.
مردم زیر فشار افزایش قیمت‌ها و تورم
ایران طی دهه‌های گذشته همواره با مقداری تحریم خارجی روبه‌رو بوده و اقتصاد و مردم این کشور به این وضعیت عادت کرده‌اند. اما در یک سال اخیر نشانه‌های زیادی دیده می‌شود که مردم عادی کشور بیش از هر مقطع دیگری در گذشته تحت فشار قرار دارند. بهای کالاهای مصرفی و تورم طی شش ماهه گذشته به شدت افزایش یافته است.
رقم رسمی تورم در ایران حدود بیست درصد اعلام شده، ولی کار‌شناسان مستقل می‌گویند که قیمت کالاهای اساسی بسیار بیشتر از این رقم افزایش یافته است. در عین حال از سال گذشته طرح موسوم به هدفمند کردن یارانه‌ها توسط دولت به اجرا گذاشته شده و یارانه بسیاری از کالا‌ها و خدمات اساسی قطع شده یا کاهش یافته‌اند.
خبرگزاری رویترز یادآوری می‌کند که در ماه فوریه ارزش برابری ریال در برابر دلار حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. در حال حاضر در بازار آزاد بهای هر دلار برابر با ۱۷۸۰ تومان و نرخ رسمی آن حدود ۱۲۰۰ تومان است. هرچند بهای بنزین و گازوییل در بازار داخلی ایران ثابت مانده، بهای حمل و نقل عمومی و کرایه تاکسی به شکل چشمگیری افزایش یافته است.
بسیاری از موسسات اقتصادی کوچک و متوسط که در عرصه واردات کالا فعال هستند از کاهش نرخ برابری ریال و محدودیت‌های مربوط به معاملات بانکی در خارج به شدت آسیب دیده‌اند. برخی از آنها می‌گویند که دولت ایران به آنها گفته است تا به جای اروپا با چین معامله کنند، ولی این تغییر نیز نتوانسته است نگرانی‌های اکثر تجار کوچک و متوسط را برطرف کند. آنها می‌گویند که اگر تحریم‌ها ادامه یابند بسیاری از این موسسات تجاری ورشکسته خواهند شد.
نفت بی‌خانمان
خبرگزاری رویترز می‌افزاید که تعداد زیادی از شرکت‌های بزرگ نفتی اروپایی خرید نفت ایران را متوقف کرده و سایرین نیز از میزان معاملات خود کاسته‌اند. ایران امیدوار بود که دو اقتصاد رو به رشد چین و هند که به شدت به انرژی نیازمند هستند بتوانند جای خالی مشتریان اروپایی را پر کنند، ولی ظاهرا چنین نشده است.
کار‌شناسان غربی بازار نفت می‌گویند که چین و هند میزان واردات خود از ایران را افزایش نداده‌اند، ولی اظهار نظر دقیق در این مورد بسیار دشوار است، چون ایران آگاهانه اطلاعات مربوط به معاملات خود با ایران را منتشر نمی‌کند.
از ماه آوریل ایران با خاموش کردن سیستم ردیابی در نفتکش‌های خود عملا مقصد این محموله‌ها را پنهان نگاه می‌دارد. اما شمارش میزان نفتکش‌های ایران که در ماه‌های اخیر به چین، هند، ژاپن و کره جنوبی رسیده است نشان می‌دهد در سال جاری میلادی مجموع صادرات نفت ایران به این چهار کشور حدود ۳۵۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است.
ایران علاوه بر ضرر ناشی از کاهش صادرات، نفت خود را به بهای ارزان‌تری می‌فروشد و این عاملی دیگر در کاهش درآمد ارزی ایران است. اوایل سال جاری برای مدتی بهای نفت از مرز ۱۱۵ دلار عبور کرد، ولی در هفته‌های اخیر مجددا شاهد کاهش بهای نفت بوده‌ایم.
برخی از ارزیابی‌ها حاکی از آن است که از ماه ژوییه حدود ۱۵۰ هزار بشکه دیگر از صادرات روزانه نفت ایران کاسته خواهد شد و آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که احتمالا میزان صادرات نفت ایران به نصف حجم سال گذشته یعنی حدود یک میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت.
طبق آمارهای سازمان اوپک نیز حجم صادرات نفت ایران طی سال جاری میلادی ممکن است تا مرز ۴۰ درصد کاهش یافته و در مجموع برای کل امسال به حدود ۴۴ میلیارد بشکه برسد.
بنابراین باید انتظار داشت که در ماه‌های آینده و به خصوص پس از آغاز تحریم نفت ایران توسط اتحادیه اروپا، دولت ایران تحت تاثیر کاهش شدید درآمدهای ارزی خود از میزان هزینه‌ها یا به عبارتی از حجم بودجه خود بکاهد.
خبرگزاری رویترز یادآوری می‌کند که تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا فروش نفت، حمل و نقل و پرداخت مبالغ مربوط به معاملات نفتی ایران را بسیار دشوار کرده است. در همین حال صادرات نفت ایران به پایین‌ترین میزان خود طی بیست سال گذشته تنزل یافته و تحت تاثیر این وضعیت دولت برای اداره امور کشور که به شدت به درآمد نفت وابسته است با مشکلات بیشتری روبه‌رو می‌شود.
میزان صادرات نفت ایران طی یک سال اخیر حدود ۶۰۰ هزار بشکه کاهش یافته و انتظار می‌رود که پس از آغاز تحریم نفت ایران توسط اتحادیه اروپا که از اول ماه ژوئیه، کمتر از یک ماه دیگر، به اجرا درخواهد آمد این کاهش صادرات بیشتر شود. تخمین زده می‌شود که تحت تاثیر کاهش صادرات نفت حکومت ایران حدود ۱۰ میلیارد دلار از درآمد ارزی خود را از دست داده است.
علاوه بر این کاهش بهای نفت در بازار جهانی به زیر ۱۰۰ دلار برای هر بشکه نیز از درآمد ایران خواهد کاست.
مهدی ورزی، از کار‌شناسان سابق شرکت ملی نفت ایران، به خبرگزاری رویترز می‌گوید: «شرایط کنونی یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار است. ایران از شبکه ارتباطات مالی و بانکی بین‌المللی محروم شده و به مرور تاثیر این تحریم‌ها بیشتر می‌شوند. به نظر می‌رسد که ایران به نسبت گذشته برای مذاکره تمایل و آمادگی بیشتری دارد و غرب با پیشنهاد شرایط و امتیازات مناسب باید از این موقعیت برای پایان دادن به بحرانی قدیمی استفاده کند.»
برخی از کار‌شناسان و دیپلمات‌ها می‌گویند که ایران ممکن است در آستانه دور آینده مذاکرات هسته‌ای که در روزهای هجدهم و نوزدهم ماه ژوئن در مسکو برگزار خواهد شد، با بازرسی‌های بیشتر و همه جانبه‌تر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موافقت کند.
محاسبات بسیار ساده نشان می‌دهد که در صورت تداوم کاهش صادرات نفت ایران این کشور برای تامین بودجه خود به قیمت بالا‌تر نفت احتیاج خواهد داشت. طبق ارزیابی‌های صندوق بین‌المللی پول، ایران برای تامین بودجه خود که حدود ۴۶۰ میلیارد دلار تعیین شده به فروش نفت با بهای ۱۱۷ دلار برای هر بشکه نیاز دارد.
در همین حال خبرگزاری رویترز می‌نویسد که مقامات وزارت نفت ایران معترف‌اند که تحریم‌های خارجی باعث کاهش صادرات نفت این کشور شده است. ولی تاکید می‌کنند که ایران برای مقابله یا دور زدن تحریم‌ها تجربیات فراوانی دارد و کاهش حدی از درآمد نفت این کشور را فلج نخواهد کرد.
مردم زیر فشار افزایش قیمت‌ها و تورم
ایران طی دهه‌های گذشته همواره با مقداری تحریم خارجی روبه‌رو بوده و اقتصاد و مردم این کشور به این وضعیت عادت کرده‌اند. اما در یک سال اخیر نشانه‌های زیادی دیده می‌شود که مردم عادی کشور بیش از هر مقطع دیگری در گذشته تحت فشار قرار دارند. بهای کالاهای مصرفی و تورم طی شش ماهه گذشته به شدت افزایش یافته است.
رقم رسمی تورم در ایران حدود بیست درصد اعلام شده، ولی کار‌شناسان مستقل می‌گویند که قیمت کالاهای اساسی بسیار بیشتر از این رقم افزایش یافته است. در عین حال از سال گذشته طرح موسوم به هدفمند کردن یارانه‌ها توسط دولت به اجرا گذاشته شده و یارانه بسیاری از کالا‌ها و خدمات اساسی قطع شده یا کاهش یافته‌اند.
خبرگزاری رویترز یادآوری می‌کند که در ماه فوریه ارزش برابری ریال در برابر دلار حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. در حال حاضر در بازار آزاد بهای هر دلار برابر با ۱۷۸۰ تومان و نرخ رسمی آن حدود ۱۲۰۰ تومان است. هرچند بهای بنزین و گازوییل در بازار داخلی ایران ثابت مانده، بهای حمل و نقل عمومی و کرایه تاکسی به شکل چشمگیری افزایش یافته است.
بسیاری از موسسات اقتصادی کوچک و متوسط که در عرصه واردات کالا فعال هستند از کاهش نرخ برابری ریال و محدودیت‌های مربوط به معاملات بانکی در خارج به شدت آسیب دیده‌اند. برخی از آنها می‌گویند که دولت ایران به آنها گفته است تا به جای اروپا با چین معامله کنند، ولی این تغییر نیز نتوانسته است نگرانی‌های اکثر تجار کوچک و متوسط را برطرف کند. آنها می‌گویند که اگر تحریم‌ها ادامه یابند بسیاری از این موسسات تجاری ورشکسته خواهند شد.
نفت بی‌خانمان
خبرگزاری رویترز می‌افزاید که تعداد زیادی از شرکت‌های بزرگ نفتی اروپایی خرید نفت ایران را متوقف کرده و سایرین نیز از میزان معاملات خود کاسته‌اند. ایران امیدوار بود که دو اقتصاد رو به رشد چین و هند که به شدت به انرژی نیازمند هستند بتوانند جای خالی مشتریان اروپایی را پر کنند، ولی ظاهرا چنین نشده است.
کار‌شناسان غربی بازار نفت می‌گویند که چین و هند میزان واردات خود از ایران را افزایش نداده‌اند، ولی اظهار نظر دقیق در این مورد بسیار دشوار است، چون ایران آگاهانه اطلاعات مربوط به معاملات خود با ایران را منتشر نمی‌کند.
از ماه آوریل ایران با خاموش کردن سیستم ردیابی در نفتکش‌های خود عملا مقصد این محموله‌ها را پنهان نگاه می‌دارد. اما شمارش میزان نفتکش‌های ایران که در ماه‌های اخیر به چین، هند، ژاپن و کره جنوبی رسیده است نشان می‌دهد در سال جاری میلادی مجموع صادرات نفت ایران به این چهار کشور حدود ۳۵۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است.
ایران علاوه بر ضرر ناشی از کاهش صادرات، نفت خود را به بهای ارزان‌تری می‌فروشد و این عاملی دیگر در کاهش درآمد ارزی ایران است. اوایل سال جاری برای مدتی بهای نفت از مرز ۱۱۵ دلار عبور کرد، ولی در هفته‌های اخیر مجددا شاهد کاهش بهای نفت بوده‌ایم.
برخی از ارزیابی‌ها حاکی از آن است که از ماه ژوییه حدود ۱۵۰ هزار بشکه دیگر از صادرات روزانه نفت ایران کاسته خواهد شد و آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که احتمالا میزان صادرات نفت ایران به نصف حجم سال گذشته یعنی حدود یک میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت.
طبق آمارهای سازمان اوپک نیز حجم صادرات نفت ایران طی سال جاری میلادی ممکن است تا مرز ۴۰ درصد کاهش یافته و در مجموع برای کل امسال به حدود ۴۴ میلیارد بشکه برسد.
بنابراین باید انتظار داشت که در ماه‌های آینده و به خصوص پس از آغاز تحریم نفت ایران توسط اتحادیه اروپا، دولت ایران تحت تاثیر کاهش شدید درآمدهای ارزی خود از میزان هزینه‌ها یا به عبارتی از حجم بودجه خود بکاهد.