تشکیل «کمیته امنیتی» در مجلس ایران برای بررسی سدسازی‌های ترکیه

در حالی که رئیس جمهور ایران به سدسازی‌های ترکیه اعتراض کرده و یک نماینده از تشکیل «کمیته امنیتی» در مجلس برای بررسی ساخت سد «ایلیسو» خبر می‌دهد، سفیر ترکیه در تهران اعلام کرد که این کشور از «حق خود» برای ساخت سد نمی‌گذرد.

به گزارش خبرگزاری فارس، احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز در مجلس، روز چهارشنبه، ۱۴ تیر، خبر داد که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برای بررسی موضوع ساخت سد «ایلیسو» در ترکیه یک «کمیته امنیتی» تشکیل داده است.

به گفته آقای بیگی، در این کمیته «تمام اقدامات حقوقی و راهکارهای بین‌المللی» برای کاهش «آثار مخرب» ساخت این سد پیگیری خواهد شد.

وی جزئیات بیشتری درباره تشکیل این کمیته ارائه نکرد.

حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، روز دوشنبه در اجلاس بین‌المللی ریزگردها در تهران اعلام کرده بود که برنامه ترکیه برای ساخت ۲۲ سد بر روی دجله و فرات، مشکلاتی را برای ایران و عراق به وجود خواهد آورد.

رسانه‌ها و برخی از کارشناسان در ایران اعلام می‌کنند که سد «ایلیسو» با ظرفیتی سه برابر بزرگ‌ترین سد ایران، یعنی کرخه، از ورود ۵۶ درصد از آبی که از خاک ترکیه به دجله سرازیر می‌شود، جلوگیری می‌کند.

برخی از کارشناسان در ایران اعلام می کنند که این سد باعث خشک شدن برخی از مناطق عراق و افزایش ورود ریزگرد به ایران خواهد شد.

گفت‌وگوی الهه روانشاد با اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست در ایران، در مورد سدسازی‌های ترکیه

مقامات جمهوری اسلامی پیش از این نیز ترکیه را متهم کرده‌اند که با «مهار» آب‌هایی که باید از کشورهای سوریه و عراق وارد بین‌النهرین می‌شده، باعث «تشدید» پدیده ریزگرد‌ها در کشورهای منطقه شده است.

با این حال فضلی چرمن، معاون وزیر خارجه ترکیه، که روز دوشنبه برای شرکت در کنفرانس بین المللی مقابله با گرد و غبار به تهران سفر کرده بود، این گزارش‌ها را رد کرده و گفت که «هیچ تحقیق و اطلاعات علمی برای تایید این ادعا که سدسازی در طوفان‌های گرد و غبار اثر منفی دارد، وجود ندارد».

در همین حال رضا تکین، سفیر ترکیه در تهران، نیز روز چهارشنبه در مصاحبه با خبرگزاری مهر گفت که سدهای این کشور «هیچ اثر منفی بر محیط زیست کشورهای پایین دست یعنی عراق و سوریه ندارد».

وی اضافه کرد: «حالا که برخی می‌گویند آب از نفت گران‌تر است ترکیه چگونه می‌تواند از حق حاکمیتی خود در این باره چشم‌پوشی کند؟»

آقای تکین همچنین از ساخت سدهای ایران بر روی رودهایی که به عراق سرازیر می شود نیز انتقاد کرده و گفت که «ساده است که یک کشور را نقد کنیم، اما به سیاست‌های خودتان هم نگاه کنید».

وی اضافه کرد: «ما نمی‌خواهیم هیچ کشوری در معرض تهدید فاجعه باشد، بنابراین آماده گفت‌وگو با ایران هستیم.»

آقای تکین درعین حال گفت که به دلیل درگیری‌های فعلی در سوریه و عراق، ترکیه نمی تواند پروژه های مشترکی را با این کشورها درباره حوزه های مشترک آبی اجرا کند.

سیاست‌های سدسازی در ایران نیز در سال‌های گذشته مورد انتقاد بسیاری از فعالان محیط زیست بوده و برخی از کارشناسان این سدها را یکی از دلایل خشک شدن دریاچه های ایران از جمله دریاچه ارومیه می دانند.

در همین حال خبرگزاری ایسنا در فروردین‌ماه از تجدید نظر وزارت نیروی ایران در ساخت ۵۰ سد «به دلیل تغییرات اقلیمی» در کشور خبر داده بود.