انتقاد روحانی از تلاش برای حذف علوم انسانی از دانشگاه‌ها

رئیس جمهوری ایران روز سه‌شنبه، ۱۵ مهر، در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌های کشور با انتقاد از کسانی که، به گفته او، «‌می‌خواهند بخشی از علوم را حذف کنند» گفت که اسلامی کردن علوم انسانی «به مفهوم کنار گذاشتن دانش بشری نیست».

وی همچنین با تاکید بر ضرورت وجود فضای نقد و انتقاد در دانشگاه‌های ایران از تلاش دولت خود برای «فاصله گرفتن» این نهاد از فضای امنیتی خبر داد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، حسن روحانی تصریح کرد: «اسلامی کردن علوم انسانی به آن مفهوم نیست که دانش بشری را در بخش علوم انسانی به طور کامل کنار بگذاریم.»

وی با طرح این سوال که «چه طور عده‌ای به فکر افتادند که بخشی از علوم را حذف کنند؟» افزود: «علم را باید نقد کرد، نباید حذف کرد. علم ممکن است ابطال شود، ولی حذف نمی‌شود و در تاریخ علم می‌ماند.»

سخنان آقای روحانی در حالی بیان می‌شود که آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهورى اسلامى، از مدافعان جدى و سرسخت اسلامى كردن دانشگاه‌ها و بازبينى در دروس رشته‌هاى علوم انسانى در ایران است، رشته‌هایی که به گفته او از تئورى‌هاى غربى نشئت گرفته و مروج سكولاريسم است.

آقای خامنه‌ای در شهریورماه ۱۳۸۸ یعنی زمانی که اعتراضات به نتیجه انتخابات ادامه داشت با ابراز نگرانى از تحصيل دو ميليون دانشجوی ايرانى در رشته‌هاى علوم انسانى گفت: «آموزش علوم انسانى در دانشگاه‌ها منجر به ترويج شكاكيت و ترديد در مبانى دينى و اعتقادى خواهد شد.»

از سوی دیگر دستگاه قضایی کشور پس از انتخابات سال ۸۸ در دادگاه‌های موسوم به «کودتای مخملی»، در کیفرخواست‌هایی که علیه بازداشت‌شدگان انتخاباتی قرائت کرد، یکی از محورها را به علوم انسانی و نظریه‌های جامعه‌شناسی اختصاص داده بود.

در این کیفرخواست‌ها همچنین به برخی از بزرگان نظریه‌های سیاسی و جامعه‌شناسی اشاره و همچنین از چند استاد برجسته ایرانی یاد شده بود.

پس از برگزاری این دادگاه‌ها، حملات شدیدی به علوم انسانی غربی از سوی رسانه‌های اصولگرا و نهادهای نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی انجام شد.

در مقابل این حملات، در شهریور ۸۹ میرحسین موسوی از رهبران معترضان به انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ «حمله سازماندهی شده به علوم انسانی» را يادآور تجربه «حکومت‌های توتاليتر» دانسته و به‌شدت از آن انتقاد کرد.

رئیس جمهوری ایران روز سه‌شنبه در ادامه سخنان خود با تاکید بر این که برای نقد افراد باید مدارک و دلایل کافی ارائه دهیم، گفت: «با آبروی مردم معامله می‌کنیم و اسم آن را دقت نظر می‌گذاریم.»

آقای روحانی ضمن ابراز تاسف از استیضاح و برکناری رضا فرجی دانا، وزیر سابق علوم، افزود: «آقای دکتر توفیقی سرپرستی را قبول کردند، از یمین و یسار به ما فشار آمد که معرفیش نکن، گفتیم اهلا و سهلا. سر فرود آوردیم تا دانشگاه و کشور آرام باشد. فرجی دانا را آوردیم شروع به کار کرد، بورسیه و ما ادراک ما البورسیه. »

وی گفت که از ابتدای انتصاب محمدعلی نجفی به عنوان سرپرست وزارت علوم، خود از او خواسته است که موضوع بورسیه‌های دولت قبل را دنبال کند.

موضوع افشای بورسیه‌های «غیرقانونی» یکی از دلایل استیضاح و برکناری رضا فرجی دانا، وزیر سابق علوم، در جلسه ۲۹ مرداد مجلس ایران بود.

محمدعلی نجفی، سرپرست وزارت علوم ایران، روز ۵ مهرماه از بررسی پرونده ۳۷۰۰ دانشجوی بورسیه شده در دولت قبل خبر داد و گفت که بورسیه شدن ۱۶۰۰ نفر در دولت قبل «ایراداتی» دارد.

رئیس جمهوری ایران همچنین با تاکید بر ضرورت فضای گفت‌وشنود و نقد و انتقاد در دانشگاه‌ها تصریح کرد: «ما نباید بترسیم از این که اساتید ما در کلاس‌ها سخنان متفاوتی را بیان می‌کنند. نظرات متفاوت و سخنان متفاوت غیر از سخن مغرضانه است.»

حسن روحانی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: «می‌گویند اگر تماس داشته باشیم با خارج و اساتید بروند و بیایند نکند یکی در آنها جاسوس دربیاید؟ دست بردارید از این بهانه‌جویی‌ها. لااقل این رئیس جمهور در امنیت ملی متخصص است، اگر در چیز دیگری تخصص نداشته باشد.»

وی اضافه کرد: «یک ترم دانشجو را بفرستیم کشور خارج. لااقل یک دانشگاه درست کنیم که زبانش در کلاس انگلیسی باشد تا بتوانیم دانشجوی خارجی جذب کنیم. نمی‌خواهم بگویم از جاهایی شروع کنیم که بعضی‌ها خیلی می‌ترسند، از همین کشورهای همسایه شروع کنیم و دانشجو جذب کنیم.»

در سال‌های گذشته رسانه‌های نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی نظیر روزنامه کیهان هدف از برخی از کنفرانس‌های خارجی با حضور برخی از اساتید ایرانی را «جاسوسی» ذکر کرده‌اند.

همچنین به گزارش خبرگزاری ایرنا، آقای روحانی روز سه‌شنبه در سخنان خود گفت: «در طول یک سال گذشته تلاش ما بر این بود که فضای دانشگاه از فضای امنیتی فاصله و فاصله و فاصله بگیرد.»

وی افزود: «تلاش ما بر این بود که اگر فردی با دلایل ضعیف کنار گذاشته شده بر سر کار یا کلاس خود بازگردد.»

یکی از برنامه‌های اعلام شده از سوی مسئولان وزارت علوم در دولت حسن روحانی بازگشت اساتید اخراجی و دانشجویان محروم از تحصیل در دولت محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور سابق ایران، به دانشگاه‌ها اعلام شده است.