«آوای امروز» ایران در کلن آلمان

دومین دوره جشنواره «ایران، آوای امروز» که انجمن دیوان در شهر کلن آلمان برگزار می‌کند، از این آخر هفته آغاز می‌شود. این دوره از جشنواره با برگزاری کنسرت‌های موسیقی ایرانی، نمایش فیلم و نمایشگاه هنری همراه خواهد بود.

جشنواره «ايران، آوای امروز» در کلن

انجمن دیوان برای ایجاد ارتباط بین ایرانیان و آلمانی‌های ساکن کلن و حومه فعالیت می‌کند و مخاطبانش علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر و ایرانیان از نسل اول و دوم مهاجرت هستند که تعدادشان در آلمان به ۱۲۰ هزار نفر می‌رسد.

به گفته فرانک رفیعی، يکی از مديران جشنواره، ایده اصلی برگزاری فستیوال به سه سال پیش بازمی‌گردد و متعلق به یکی از مؤسسان انجمن فرهنگی دیوان، گلینه عطائی خبرنگار ايرانی-آلمانی بوده است.

فرانک رفیعی درباره انگیزه برگزاری جشنواره می‌گوید: «این فستیوال در اصل برنامه‌ای یک‌باره بود، اما استقبالی که از این فستیوال شد، ما را به این فکر انداخت که آن را دو سال یک بار برگزار کنیم. امسال انجمن ما پنج ساله شد و فرصت مناسبی است که بتوانیم آن فستیوال موفقی را که داشتیم دوباره برگزار کنیم.»

بخش موسیقایی این دوره از جشنواره میزبان گروه محبوب پالت از ایران است که در سبک موسیقی تلفیقی فعالیت می‌کند و خوانندگی آن را امید نعمتی به عهده دارد. رعنا منصور هم که از چهره‌های تازه موسیقی پاپ و جاز ایرانی در آمریکاست و سه هفته پیش در آیروین با کریس دی برگ خواننده معروف ایرلندی روی صحنه رفت، در این جشنواره کنسرت برگزار خواهد کرد. به گفته فرانک رفيعی يکی از مسئولان جشنواره ايران آوای امروز، چنين جشنواره‌ای فرصت مناسبی برای رويارويی هنرمندان داخل و خارج از ايران است.

او در این باره به رادیوفردا می‌گوید: «دقیقاً با توجه به همین مسئله که تولد انجمن بود و با توجه به فلسفه انجمن که تقابل فرهنگی بود، تصمیم گرفتیم که هنرمندان داخل و خارج از ایران را زیر سقف فستیوال امسال جمع کنیم. رهام سلیمانی را از برلین دعوت کردیم که او هم نمایشگاه بسیار موفقی برای گرافیتی [دیوارنگاری] ایران در برلین داشت و ترکیبی بود از کارهای بچه‌های گرافیتی داخل و خارج ایران.»

رهام سلیمانی که با نام هنری اوهام فعالیت می‌کند، از چهره‌های جوان و بااستعداد هنر گرافیتی است که از دو سال و نیم پیش ساکن آلمان است. اوهام در توضیح تفاوت خط‌خطی کردن روی دیوار و خلق آثار هنری روی دیوارهای شهر اينگونه رنگپاشی‌ها را به سه دسته تقسیم میکند و می‌گوید:

«یکیش «وندالیسم» است، چیزهایی است که خیلی از مردم شاید می‌بینند و فکر می‌کنند کثیف‌کاری است. تعریف خاص خودشان را دارند که باید بروند و خرابکاری کنند و بحثش جداست. «گرافیتی» حروف است، هنر خیابانی که حالا به آن​«استنسیل» می‌گوییم، شابلون‌هاست. اگر بخواهیم «گرافیتی آرت» را ببینیم (از اسمش معلوم است که هنر است) این طوری می‌توانیم تشخیص بدهیم که هارمونی رنگ دارد، فرم دارد، چیزی است که آدم خوشش می‌آید، یعنی حتی مردم عادی هم اگر بخواهند به داوری بنشینند و بی‌طرف باشند خوششان می‌آید.»

با این وجود در نگاه رسمی در بسیاری موارد گرافیتی بیشتر به عنوان خرابکاری دیده می‌شود تا خلق آثار هنری. رهام سلیمانی شرح می‌دهد که در ایران به خاطر نگاه ایدئولوژیک مقامات رسمی خطر حتی بیشتر است، با اینکه اغلب فعالان رشته گرافیتی در ایران در سبک هنری کار می‌کنند و کمتر از اروپایی‌ها به وندالیسم یا خرابکاری گرایش دارند.

به گفته رهام سلیمانی «هنرمند این کار ترس از پلیس دارد چون که اینجا در اروپا اگر بگیرند شما یک خسارتی می‌دهی یا نهایتاً سابقه بدی برایت [ثبت] می‌شود. ولی در ایران این طور نیست. شما ممکن است به دادگاه بروید و به شما بگویند شیطان‌پرستی، فراماسونری... و خوب، حکم‌های خیلی بدتری ممکن است داشته باشد. این داستان می‌تواند آینده زندگیت را عوض بکند. ایران، به نظر من، در موارد جدید مثل گرافیتی، مثل موزیک راک، رپ، هیپ هاپ و... وقتی نمی‌داند چیست، برچسبی به آن می‌زند تا جمعش بکند. ولی خوب نمی‌شود، یعنی نتیجه عکس هم می‌دهد دیگر... همیشه اینطوری است که یک چیزی را اگر بخواهی جمعش کنی بیشتر زیاد هم می‌شود».

در بخش دیگری از جشنواره ایران آوای امروز مستند «شش قرن و شش سال» با کارگردانی و تهیه مجتبی میرتهماسب نمایش داده خواهد شد. در این مستند که در آن استاد محمدرضا شجریان و فرزند او همایون نیز حضور دارند، گروهی موسیقیدان تصنیف‌های منسوب به «عبدالقادر مراغی»، برجسته‌ترین موسیقی‌دان، نظریه‌پرداز، نویسنده و شاعر ششصد سال پیش را با استناد به کتب و رسالات کُهن بازیابی و بازخوانی می‌کنند. مستند «شش قرن و شش سال» سیمرغ بلورین جایزه‌ ویژه‌ هیات داوران جشنواره فیلم فجر، تندیس بهترین پژوهش جشنواره‌ بین‌المللی سینماحقیقت، جایزه بهترین فیلم مستند جشنواره بین‌اللملی باستان‌شناسی آمریکا و تعداد دیگری جوایز داخلی و خارجی را دریافت کرده است.

شش قرن و شش سال

دومین دوره جشنواره ایران آوای امروز و پنجمین سالگرد تأسیس انجمن دیوان در شهر کلن از ششم تا چهاردهم نوامبر، یعنی در عرض دو هفته آینده، پانزدهم تا بیست و سوم آبان‌ماه، در دو آخر هفته برنامه‌های گوناگون خود را عرضه خواهد کرد.