عراق در نظر دارد سه پالایشگاه جدید گاز به منظور جمعآوری و پالایش طبیعی گازی تاسیس کند که در مشعلهای میادین نفتی جنوب این کشور هدر میروند. اصطلاحا به سوزاندن گاز در مشعلها «فِلِرینگ» میگویند.
بر اساس آمارهای بینالمللی، از جمله آمارهای رسمی اوپک و بانک جهانی، هم اکنون در سطح جهانی سالانه حدود ۱۴۷ میلیارد متر مکعب گاز در همان مرحله تولید در مشعلها سوزانده شده و به هدر میرود.
روسیه با ۲۱ میلیارد متر مکعب در سال، عراق با ۱۶ میلیارد، ایران و آمریکا هر یک ۱۲ میلیارد و ونزوئلا با ۹ میلیارد متر مکعب بزرگترین اتلاف گاز در مشعل را دارند.
در همین زمینه خبرگزاری رویترز روز سهشنبه، ۲۹ فروردین، گزارش داد که طبق اعلام جبار اللعیبی وزیر نفت عراق، هدف از برنامه احداث پالایشگاه برای جمع آوری گازهای مشعل افزایش درآمد ملی از طریق صادرات حاملهای انرژی است.
به دلیل کمبود امکانات و تاسیسات فرآوری، تقریبا تمام گاز همراه تولید شده در عراق از طریق مشعلها سوزانده شده و هدر میرود. گاز همراه گازی است که به همراه نفت از میادین نفتی تولید می شود.
در حال حاضر، شرکت گاز بصره، که مشترک بین شرکت گاز دولتی جنوب عراق، شل، و میتسوبیشی است، تنها شرکت فرآوری گاز در عراق است و سالانه حدود یک میلیارد متر مکعب گاز فرآوری میکند.
به گفته اللعیبی، علیرغم چالشهای مالی و اقتصادی، این وزارتخانه در پی پایان دادن به فلرینگ گاز در چند سال آینده است.
قبلا آقای اللعیبی دو هفته پیش نیز در کنفرانسی در بغداد اعلام کرد با انجام پروژه های کاهش فلرینگ، تولید گاز طبیعی عراق تا سال ۲۰۱۸ سه برابر خواهد شد و سالانه به ۱۷.۵ میلیارد متر مکعب خواهد رسید.
عراق که دومین تولیدکننده بزرگ نفت خام پس از عربستان سعودی در سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، است، در پی افزایش درآمد نفت و گاز است که تقریبا کل بودجه عمومی این کشور را تشکیل می دهد.
از زمانی که نظامیان داعش یک سوم خاک عراق را در سال ۲۰۱۴ اشغال کردند و در همان سال بهای نفت سقوط کرد، این کشور در تلاش برای تامین هزینه های جاری خود است.
این کشور دو قرارداد خرید گاز به میزان بیش از ۱۸ میلیارد متر مکعب در سال با ایران را دارد، اما هنوز معلوم نیست این قرارداد چه زمانی اجرایی شود. قرار است گاز ایران به بغداد و بصره صادر شود.
تمرکز ایران بر فلرینگ
ایران نیز دو دهه است که تلاش می کند سوزاندن گاز در مشعلها را متوقف کند.
علیرغم افزایش شدید تولید گاز در چند سال گذشته، ایران در بهبود بهرهوری انرژی خصوصا در مورد هدررفت گاز در شبکه انتقال و فلرینگ توفیق چندانی نداشته است.
بیشترین توفیق ایران در کاهش فلرینگ در پالایشگاههای پارس جنوبی بوده، به طوری که بر اساس آمارهای رسمی، حجم فلرینگ گاز در پنج پالایشگاه قدیمی گاز پارس جنوبی (که جمعا ۹۰ میلیارد مترمکعب گاز در سال از فازهای ۱۰-۱ را پالایش می کنند) در سال ۲۰۰۸ حدود ۲.۹ میلیارد مترمکعب بود، اما در سال ۲۰۱۵ این رقم به ۴۱۵ میلیون متر مکعب کاهش یافت و در سال جاری برنامه ریزی شده است که به نصف تقلیل یابد.
اما در این دوره زمانی پالایشگاههای تازه پارس جنوبی افتتاح شده اند که نزدیک سه میلیارد متر مکعب در سال فلرینگ دارند. ایران برنامه ریزی کرده است که این رقم را طی پنج سال آینده به صفر برساند.
جز پالایشگاههای گازی، حدود ۳۰ درصد گاز همراه ایران در سکوها و پالایشگاه ها از طریق فلرینگ به هدر می رود.
ایران دو مناقصه برای جمعآوری سالانه حدود ۷ میلیارد مترمکعب گاز همراه از سال ۹۲ تاکنون برگزار کرده اما نتیجه ای در برنداشته است.
طبق مستندات وزارت نفت ایران، برنامه هایی برای جمع آوری گازهای همراه از ۳۹ میدان نفتی (۵۰ فاز) به منظور جلوگیری از فلرینگ تدوین شده است و ایران در نظر دارد کل گاز فلرینگ را تا پنج سال آینده مهار کند.
ایران به غیر از سالانه ۱۲ میلیارد متر مکعب فلرینگ، به همین میزان نیز اتلاف گاز در شبکه انتقال و توزیع دارد.