بخش پنهان و بسیار مهمی از رازهای برنامه هستهای اسرائیل این روزها از سوی نشریه آمریکایی فارن پالسی افشا شده است که نشان میدهد آرژانتین پنجاه سال پیش در تهیه هزاران کیلو «کیک زرد» به اسرائیل کمک کرده است.
بر اساس این گزارش، اسرائیل در دهه شصت میلادی قرن بیستم، بین هشتاد یا یکصد تن ماده «کیک زرد» را بدون آگاهی آمریکا از این رخداد، خریداری کرد و بدین ترتیب، برنامه هستهای اسرائیل توانست بدون نیاز به پیمودن مراحل بسیار سخت و طولانی، گامهای سریعی به پیش بردارد.
«کیک زرد» خاک معدنی اورانیوم یا اکسید اورانیوم تغلیظ شده است که پس از گذراندن مراحل تصفیه و پردازشهای لازم از سنگ معدنی آن تهیه میشود و از آن در تهیه اورانیوم غنیشده استفاده میشود. این ماده همچنین میتواند برای غنیسازی به گازهگزافلوراید یا یوافشش مبدل شود و برای تهیه سوخت رآکتورهای هستهای نیز به کارمیرود.
یکی از ابعاد پروژه هستهای اسرائیل که تا پیش از این در حد سربستهترین رازها باقی مانده بود، این پرسش بود که این کشور نوپا که چند سال قبل از آن به استقلال رسیده بود، چگونه توانسته است مواد، تجهیزات و مولفههای دیگر را برای ایجاد برنامه هستهای نظامی خود به دست آورد.
گزارش نشریه فارن پالسی که به بخشی از این رازها پاسخ میدهد، بر اساس ۴۲ سند محرمانهای تنظیم شده است که به تازگی از سوی آرشیو ملی اسناد امنیت ملی و نیز پروژه تاریخ بینالملل غنیسازی اورانیوم در دسترس قرار گرفتهاند.
اسرائیل با یاری فرانسه کوره هستهای را در شهرک فقیرنشین «دیمونا» در صحرای «نگب» در جنوب این کشور برپا کرد و فرانسه متعهد شد که سوخت هستهای آن را تامین کند، اما در زمان حکومت شارل دوگل بر فرانسه، سیاست پاریس تغییر کرد و تا سال ۱۹۶۳، که ساخت کوره تقریباً به پایان رسیده بود، فرانسه محدودیتهای بسیار شدیدی را برای تامین اورانیوم جهت کاربرد در این کوره وضع کرد.
بر اساس گزارش فارن پالسی، درست در همین مقطع روبهرو شدن اسرائیل با مانعگذاریهای سخت دوگل بود که اسرائیل خود تلاش کرد ابتدا از ماده فسفات اورانیوم به دست آورد، اما به خاطر هزینه بالای آن برای کشوری که هیچ درآمدی نداشت، اسرائیل به این نتیجه رسید که باید در جستجوی راههای دیگر باشد.
طبق نوشته این نشریه آمریکایی، در سال ۱۹۶۴ این تشکیلات اطلاعاتی کانادا بود که برای نخستین بار پی برد که دولت آرژانتین اقدامات وسیعی را برای انتقال هشتاد تا یکصد تن ماده «کیک زرد» به اسرائیل انجام داده است.
کانادا اطلاعات محرمانه دستگاه جاسوسی خود را با بریتانیا در میان نهاد و انگلیسیها نیز این اطلاعات محرمانه را در زمان لازمی که خود تشخیص دادند، با دستگاه جاسوسی آمریکا سهیم شدند.
فارن پالسی در گزارش خود مینویسد که سازمان سیآیای پس از گرفتن اطلاعات محرمانه از ام آی ۶ بریتانیا در مورد پیشرفت بسیار جدی اسرائیل در برنامه هستهای و تقویت احتمال دست به کار شدن اسرائیل برای تولید بمب هستهای، چندان اعتباری برای آن قائل نشد و ارزیابی میکرد که این اطلاعات ارزش حقیقی چندانی ندارد، اما پس از مدتی از دریافت این اطلاعات در ماه ژوئن سال ۱۹۶۴ وزارت امور خارجه آمریکا و سیآیای درهر حال تصمیم گرفتند به بررسی بیشتر بپردازند.
بر اساس مدارک تاریخی که فارن پالسی گزارش خود را بر اساس آنها تهیه کرده است، مهرههای اطلاعاتی آمریکا در سفارت کشورشان در بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین، با اطلاعاتی که از مقامات کشور محل خدمت خود دریافت کرده بودند، تایید کردند که این مقادیر عظیم «کیک زرد» به اسرائیل منتقل شده است.
این مهرههای اطلاعاتی در گزارشهای خود به مرکز نوشته بودند که دولت وقت آرژانتین در سال ۱۹۶۳ با اسرائیل برای انتقال «کیک زرد» به توافق رسیده است.
به نوشته فارن پالسی، دولت وقت آمریکا اطلاعاتی را که از راه جاسوسی به دست آورده بود با مسئولان رسمی آرژانتین در میان نهاد و آنان چارهای جز تایید درستی آن نداشتند.
گفتنی است که اسرائیل از نخستین روزهایی در اواسط قرن گذشته که به داشتن برنامه هستهای متهم شد، تا به امروز، عامدانه سیاست «ابهام» در این زمینه را دنبال کرده است.
با وجود آن که در این چند دهه بارها دولت در اسرائیل دست به دست شده است، هیچ سیاستمدار و نخست وزیر گذشته این کشور درباره این برنامه سخنی فاش نکرده است.
تنها شیمون پرز، رئیس جمهوری کنونی اسرائیل، است که چند سال پیش یک بار در مصاحبهای گفت همین که دشمن تصور کند که اسرائیل چنین توانی دارد، خود یک نیروی بازدارنده کافی است.
از شیمون پرز که اکنون ۹۰ سال دارد، به عنوان «پدر برنامههای اتمی» اسرائیل و بنیانگذار آن یاد میشود.
کانادا که بر اساس گزارش فارن پالسی در برملاکردن راز مهمی از برنامه هستهای اسرائیل نقش داشته است، اکنون از نزدیکترین دوستان اسرائیل در جهان است، و خود مهمترین کشور دنیا در معادن اورانیوم به حساب میآید؛ برتری معادن کانادا در این است که خلوص سنگ اورانیوم آن حتی به بیست درصد هم میرسد.
رسانههای غربی همواره گفتهاند که اسرائیل از سالها پیش بیش از دویست کلاهک اتمی دارد. اما هرگز در مورد این که آیا شمار این کلاهکها، نظر به گذشت زمان، افزایش یافته است یا خیر، سخنی مطرح نشده است.
بر اساس این گزارش، اسرائیل در دهه شصت میلادی قرن بیستم، بین هشتاد یا یکصد تن ماده «کیک زرد» را بدون آگاهی آمریکا از این رخداد، خریداری کرد و بدین ترتیب، برنامه هستهای اسرائیل توانست بدون نیاز به پیمودن مراحل بسیار سخت و طولانی، گامهای سریعی به پیش بردارد.
«کیک زرد» خاک معدنی اورانیوم یا اکسید اورانیوم تغلیظ شده است که پس از گذراندن مراحل تصفیه و پردازشهای لازم از سنگ معدنی آن تهیه میشود و از آن در تهیه اورانیوم غنیشده استفاده میشود. این ماده همچنین میتواند برای غنیسازی به گازهگزافلوراید یا یوافشش مبدل شود و برای تهیه سوخت رآکتورهای هستهای نیز به کارمیرود.
یکی از ابعاد پروژه هستهای اسرائیل که تا پیش از این در حد سربستهترین رازها باقی مانده بود، این پرسش بود که این کشور نوپا که چند سال قبل از آن به استقلال رسیده بود، چگونه توانسته است مواد، تجهیزات و مولفههای دیگر را برای ایجاد برنامه هستهای نظامی خود به دست آورد.
گزارش نشریه فارن پالسی که به بخشی از این رازها پاسخ میدهد، بر اساس ۴۲ سند محرمانهای تنظیم شده است که به تازگی از سوی آرشیو ملی اسناد امنیت ملی و نیز پروژه تاریخ بینالملل غنیسازی اورانیوم در دسترس قرار گرفتهاند.
یکی از ابعاد پروژه هستهای اسرائیل که تا پیش از این در حد سربستهترین رازها باقی مانده بود، این پرسش بود که این کشور نوپا که چند سال قبل از آن به استقلال رسیده بود، چگونه توانسته است مواد، تجهیزات و مولفههای دیگر را برای ایجاد برنامه هستهای نظامی خود به دست آورد.
اسرائیل با یاری فرانسه کوره هستهای را در شهرک فقیرنشین «دیمونا» در صحرای «نگب» در جنوب این کشور برپا کرد و فرانسه متعهد شد که سوخت هستهای آن را تامین کند، اما در زمان حکومت شارل دوگل بر فرانسه، سیاست پاریس تغییر کرد و تا سال ۱۹۶۳، که ساخت کوره تقریباً به پایان رسیده بود، فرانسه محدودیتهای بسیار شدیدی را برای تامین اورانیوم جهت کاربرد در این کوره وضع کرد.
بر اساس گزارش فارن پالسی، درست در همین مقطع روبهرو شدن اسرائیل با مانعگذاریهای سخت دوگل بود که اسرائیل خود تلاش کرد ابتدا از ماده فسفات اورانیوم به دست آورد، اما به خاطر هزینه بالای آن برای کشوری که هیچ درآمدی نداشت، اسرائیل به این نتیجه رسید که باید در جستجوی راههای دیگر باشد.
طبق نوشته این نشریه آمریکایی، در سال ۱۹۶۴ این تشکیلات اطلاعاتی کانادا بود که برای نخستین بار پی برد که دولت آرژانتین اقدامات وسیعی را برای انتقال هشتاد تا یکصد تن ماده «کیک زرد» به اسرائیل انجام داده است.
کانادا اطلاعات محرمانه دستگاه جاسوسی خود را با بریتانیا در میان نهاد و انگلیسیها نیز این اطلاعات محرمانه را در زمان لازمی که خود تشخیص دادند، با دستگاه جاسوسی آمریکا سهیم شدند.
فارن پالسی در گزارش خود مینویسد که سازمان سیآیای پس از گرفتن اطلاعات محرمانه از ام آی ۶ بریتانیا در مورد پیشرفت بسیار جدی اسرائیل در برنامه هستهای و تقویت احتمال دست به کار شدن اسرائیل برای تولید بمب هستهای، چندان اعتباری برای آن قائل نشد و ارزیابی میکرد که این اطلاعات ارزش حقیقی چندانی ندارد، اما پس از مدتی از دریافت این اطلاعات در ماه ژوئن سال ۱۹۶۴ وزارت امور خارجه آمریکا و سیآیای درهر حال تصمیم گرفتند به بررسی بیشتر بپردازند.
بر اساس مدارک تاریخی که فارن پالسی گزارش خود را بر اساس آنها تهیه کرده است، مهرههای اطلاعاتی آمریکا در سفارت کشورشان در بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین، با اطلاعاتی که از مقامات کشور محل خدمت خود دریافت کرده بودند، تایید کردند که این مقادیر عظیم «کیک زرد» به اسرائیل منتقل شده است.
این مهرههای اطلاعاتی در گزارشهای خود به مرکز نوشته بودند که دولت وقت آرژانتین در سال ۱۹۶۳ با اسرائیل برای انتقال «کیک زرد» به توافق رسیده است.
به نوشته فارن پالسی، دولت وقت آمریکا اطلاعاتی را که از راه جاسوسی به دست آورده بود با مسئولان رسمی آرژانتین در میان نهاد و آنان چارهای جز تایید درستی آن نداشتند.
گفتنی است که اسرائیل از نخستین روزهایی در اواسط قرن گذشته که به داشتن برنامه هستهای متهم شد، تا به امروز، عامدانه سیاست «ابهام» در این زمینه را دنبال کرده است.
با وجود آن که در این چند دهه بارها دولت در اسرائیل دست به دست شده است، هیچ سیاستمدار و نخست وزیر گذشته این کشور درباره این برنامه سخنی فاش نکرده است.
تنها شیمون پرز، رئیس جمهوری کنونی اسرائیل، است که چند سال پیش یک بار در مصاحبهای گفت همین که دشمن تصور کند که اسرائیل چنین توانی دارد، خود یک نیروی بازدارنده کافی است.
از شیمون پرز که اکنون ۹۰ سال دارد، به عنوان «پدر برنامههای اتمی» اسرائیل و بنیانگذار آن یاد میشود.
کانادا که بر اساس گزارش فارن پالسی در برملاکردن راز مهمی از برنامه هستهای اسرائیل نقش داشته است، اکنون از نزدیکترین دوستان اسرائیل در جهان است، و خود مهمترین کشور دنیا در معادن اورانیوم به حساب میآید؛ برتری معادن کانادا در این است که خلوص سنگ اورانیوم آن حتی به بیست درصد هم میرسد.
رسانههای غربی همواره گفتهاند که اسرائیل از سالها پیش بیش از دویست کلاهک اتمی دارد. اما هرگز در مورد این که آیا شمار این کلاهکها، نظر به گذشت زمان، افزایش یافته است یا خیر، سخنی مطرح نشده است.