امید دولت اوباما به ارائه چارچوب توافق صلح خاورمیانه

جان کری (چپ) و سرگی لاوروف در کنفرانس امنیتی مونیخ، ۲۰۱۴

خبرگزاری رویترز به نقل از مقامات ارشد در آمریکا نوشت که دولت این کشور «امیدوار» است بتواند در هفته‌های آینده چارچوب توافق صلح خاورمیانه را به طرفین نزاع دیرینه اسرائیلی‌ـ‌‌فلسطینی ارائه کند.

بر اساس این گزارش، مارتین ایندیک، نماینده ویژه آمریکا در مذاکرات سیاسی اسرائیلی‌ـ‌‌فلسطینی به رهبران یهودیان آمریکا گفته است دولت باراک اوباما امیدوار است که با خاتمه تنظیم نهایی چارچوب صلح، دو طرف را به انجام مرحله نهایی مذاکرات تشویق کند.

یهودیان آمریکایی که در نشست غیرعلنی با مارتین ایندیک شرکت داشته‌اند، با این شرط که رویترز نام آنها را ذکر نکند، گفته‌اند که آمریکا می کوشد از طریق این دیدارها به ابهامات طرفین در مورد چارچوب صلح پاسخ دهد.

مارتین ایندیک برای «دادن اطمینان خاطر» به اسرائیل و حامیان آن در آمریکا گفته است بر اساس طرحی که جان کری درحال نهایی کردن آن است، ۷۵ تا ۸۰ درصد از یهودی‌نشین‌ها به قوت خود باقی می‌ماند.

ایندیک این را نیز گفته است که چارچوبی که آمریکا ارائه خواهد کرد، طرفین نزاع را «غافلگیر نخواهد کرد».

از دور جدید مذاکرات سیاسی اسرائیلی - فلسطینی حدود شش ماه سپری شده و از مهلت ۹ ماهه‌ای که دولت اوباما برای نتیجه بخش بودن این مذاکرات تعیین کرده بود، زمان اندکی، تا اوایل اردیبهشت ۱۳۹۳، باقی است.

سرنوشت مرزهای نهایی دو کشور فلسطین و اسرائیل، امور امنیتی، وضعیت چند نسل از فلسطینی های پراکنده در جهان و درخواست اکید فلسطینی ها برای خروج تمام اسرائیلی ها از یهودی‌نشین ها در اراضی اشغالی کرانه باختری و شرق اورشلیم، از جمله مسائل مهم مطرح شده در این مذاکرات است.

در حالی که سران حکومت فلسطینی گفته اند که «حتی با سکونت یک اسرائیلی در یهودی‌نشین های غیرقانونی زیر پرچم کشور فلسطین موافقت نخواهند کرد»، دولت اسرائیل نیز با بسیاری از پیشنهادهای آمریکا در پیش نویسی که به عنوان «چارچوب صلح» منتشر شده به سختی مخالفت کرده است.

اسرائیل اصرار دارد که کنترل امنیتی خود در شرق کرانه باختری، در مناطق هم‌مرز با اردن را حفظ کند اما آمریکا پیشنهادی برای قانع کردن اسرائیل به خروج از این منطقه ارائه کرده که به خاطر آن به تازگی وزیر دفاع اسرائیل وزیر خارجه آمریکا را «متوهم» نامید.

در همین حال تسیپی لیونی، مذاکره کننده ارشد اسرائیل، روز جمعه در همایش امنیتی مونیخ گفت که شرط اصلی برای هر پیمان نهایی صلح با فلسطینی ها تامین نیازهای امنیتی اسرائیل است.

خانم لیونی گفت که اگر تدابیر امنیتی مورد نظر اسرائیل لحاظ نشود، این خطر وجود دارد که کرانه باختری به نوار غزه مبدل شود.

لیونی و همتای فلسطینی او صائب عریقات برای ملاقات با بلندپایگان در «کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه» به مونیخ رفته اند.

در همین شهر، روز شنبه، ۱۱ بهمن، در حاشیه اجلاس امنیتی، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا، کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه و نیز بان گی مون دبیرکل سازمان ملل متحد درباره صلح اسرائیلی و فلسطینی مذاکره می کنند.

تونی بلر نخست وزیر پیشین بریتانیا نیز که نماینده ویژه «کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه» است در این نشست شرکت دارد.

نزدیک بودن زمان ارائه «چارچوب صلح» از سوی آمریکا افکار عمومی و صحنه سیاسی اسرائیل را ملتهب کرده و در روزهای گذشته مخالفت های رهبران برخی از احزاب راستگرا با «نرمش های احتمالی نتانیاهو» ائتلاف دولت او را در آستانه فروپاشی قرار داد.

هزاران نفر از یهودی نشین ها جمعه با گردآمدن پای «دیوار ندبه» در شرق بیت المقدس تظاهرات کرده و نتانیاهو را به خودداری از کارهایی که موجب «خشم اجداد یهودی» شود، فرا خواندند.

اما احزاب میانه و چپ اسرائیل از هم اینک می گویند حتی اگر احزاب راستگرای افراطی از دولت نتانیاهو بیرون بروند، آنها به خاطر صلح، بدون هم‌پیمان شدن با دولت، از روند صلح حمایت خواهند کرد.