کتاب در هفته گذشته: از تفسیر قرآن تا تفسیر جارموش

با انتشار ترجمه فارسی «الکشاف فی التفسير قرآن»، اثر ابوالقاسم محمود خوارزمی زمخشری که در قرن پنجم هجری تاليف و پس از ۹ قرن برای اولين بار به فارسی ترجمه شده است، يکی از غنی ترين، بانفوذترين و مهم ترين متون فرهنگ اسلامی در دسترس فارسی زبانان قرار می گيرد.


«الکشاف فی التفسير قرآن» که در زبان فارسی به «تفسير کشاف» معروف است، قران را نه فقط چون حاصل وحی که به علاوه چون متنی ادبی می نگرد و ادبيت مستقل متن را از منظر امکانات زبان، ترکيب کلام، استعاره و نماد و تمثيل و تلفيق لطائف زبانی و دينی بررسی می کند.

«الکشاف فی التفسير قرآن» گرچه نگاه يکی از بزرگ ترين مفسران اهل سنت را به قران در بردارد، اما از قرن پنجم به بعد به يکی از منابع اصلی تفسير قران نزد شيعه نيز بدل شده و بر برخی از بزرگ ترين چهره های عرفان و ادب فارسی از جمله حافظ، تاثيری ماندگار بر جای نهاده است.


بسياری از قرآن شناسان مسلمان از جمله آيت الله مطهری نيز در کتاب «خدمات متقابل ايران و اسلام» بر آنند که تفسير زمخشری بر قرآن، رنسانسی در قرآن شناسی پديد آورده است.

علامه قزوينی از معتبرترين تصحيح کنندگان و مفسران ديوان حافظ بر آن بود که بخش مهمی از جهان فکری و شعری حافظ از کشاف زمخشری تاثير گرفته و حافط در اغلب شعرهای خود نگاه زمخشری را به مهم ترين متن فرهنگ اسلامی به شعر فارسی ترجمه کرده است.



بسياری از قرآن شناسان مسلمان از جمله آيت الله مطهری نيز در کتاب «خدمات متقابل ايران و اسلام» بر آنند که تفسير زمخشری بر قرآن، رنسانسی در قرآن شناسی پديد آورده است.


محمود بن عمر بن محمد زمخشری، مولف «الکشاف فی التفسير قرآن» در ۴۶۷ هجری در خوارزم که در آن روزگار از مراکز خلاق فرهنگ ايرانی ــ اسلامی بود، چشم به جهان گشود و در حوزه های فرهنگی بخارا، مرو، عراق و مکه آن روزگار تحصيل و تدريس و نزديک به ۱۵۰ اثر تاليف کرد که ۱۲۰ اثر او از هجوم زمانه در امان و باقی مانده اند.


زمخشری الکشاف را در ۲ سال و ۳ ماه در مکه نوشت.


«الکشاف فی التفسير قرآن» را مسعود انصاری به فارسی ترجمه در ۶ جلد منتشر خواهد کرد.


از تلگراف و تلفن تا بی سيم و راديو


جلد اول کتاب «تکنولوژيهای نوين ارتباطی» با عنوان «از تلگراف و تلفن تا بی سيم و راديو» نوشته کاظم معتمد نژاد، استاد برجسته علوم ارتباطات دانشگاه که در دو هفته گذشته منتشر شد، حاصل تحقيقات يکی از قديمی ترين استادان علوم ارتباطات ايران را در بر دارد.


کتاب «تکنولوژی های نوين ارتباطی» می کوشد تا تحول ارتباطات را در ميان دو انقلاب الکترونيک بررسی و زمينه های اجتماعی، فرهنگی و سياسی اين تحولات را تحليل کند.


جلد سوم کتاب وسايل ارتباط جمعی، جلد دوم حقوق حرفه ای روزنامه نگاری و کتاب های ارتباطات بينالمللی و حقوق ارتباطات معتمد نژاد نيز در دست انتشار است.


شب روی زمين و مرد مرده جارموش


«شب روی زمين» نقد و بررسی فيلم «مرد مرده» اثر جيم جارموش، به قلم جاناتان روزنبام، يکی از مشهورترين و معتبرترين منتقدان فيلم که با ترجمه محمد شهبا منتشر شده است، تحليلی است همه جانبه از يکی از مهم ترين فيلم های تاريخ سينما.



از نگاه پاره ای فيلم شناسنان «مرد مرده» جارموش شعری است سينمائی که مرگ جهان درونی انسان و رستاخيز جوهر انسانی آدمی را از خاکستر مرگی نا انسانی، در قالب اثری هنری در باره يکی از مضمون های جاودانه سينمای وسترن «سفر حماسه ای مرد تنها از شرق به غرب آمريکا» را تصوير می کند.

از منظر اغلب فيلم شناسان و مورخان هنری «مرد مرده» جيم جارموش، فيلمی که با جذب و گذر از سنت بزرگانی چون جان فورد تعريف سينمای متعالی وسترن را دگرگون کرد، اثری است که ابعاد پيچيده و درهم تنيده آن در قالب شعری تصويری و داستانی حماسی، تاريخ اسطوره ای، دينی، روحی و اجتماعی انسان را در جهانی تصوير می کند که قدرت، ثروت و اتوريته های دينی و مادی آن را به جهان مردگان تقليل داده اند.


از نگاه پاره ای فيلم شناسنان «مرد مرده» جارموش شعری است سينمائی که مرگ جهان درونی انسان و رستاخيز جوهر انسانی آدمی را از خاکستر مرگی نا انسانی، در قالب اثری هنری در باره يکی از مضمون های جاودانه سينمای وسترن «سفر حماسه ای مرد تنها از شرق به غرب آمريکا» را تصوير می کند.


جاناتان روزنبام که مقاله مشهور وسترن اسيدی او پيش از اين با عنوان «وسترنی گزنده» به فارسی نيز ترجمه و منتشر شده است، در «شب روی زمين» می کوشد تا ابعاد نهفته فيلم مرد مرده را آشکار کند.

روزنبام مصاحبه خود را با جارموش نيز در کتاب خود گنجانده است تا به گفته او خواننده امکان مقايسه و انتخاب منظرهای متفاوت را داشته باشد.


روزنبام بر آن است که «هيچ چيز بهاندازه شعر تلخ سينمائی جارموش چنين رک و راست موجوديت ايالات متحده آمريکا را به سخره نگرفته است.»